[Özgür KOCA]

HMK ve İİK'da Yer Alan Parasal Sınırlar

Yard. Doç. Dr. Nedim Meriç

(2015 Yılı)

  HMK m. 450 düzenlemesiyle 18.7.1927 tarihli ve 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu ek ve değişiklikleriyle birlikte Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 450. maddesi düzenlemesiyle tümüyle yürürlükten kaldırıldığından (bu kapsama, 5236 sayılı Kanunun 19. maddesi ile eklenen Ek madde 4 de dâhil olduğundan) her takvim yılı başından geçerli olmak üzere 213 sayılı Vergi Usûl Kanununun mükerrer 298. maddesi hükümleri uyarınca Maliye Bakanlığı'nca her yıl tespit ve ilân edilen yeniden değerleme oranı, Hukuk Muhakemeleri Kanunu'ndaki parasal sınırlar için uygulama alanı bulamayacaktır.

Bir görüşe göre Hukuk Muhakemeleri Kanununa eklenen geçici madde 3 nedeniyle bölge adliye mahkemelerinin göreve başlama tarihine kadar temyiz (HUMK m. 427), temyizde duruşma (HUMK m. 427 IV ve 438) ve karar düzeltmeye ilişkin parasal sınırlar (HUMK m. 440), her yıl yeniden değerleme oranına göre artırılacaktır.

Bir diğer görüşe göre ise Hukuk Muhakemeleri Kanununa eklenen geçici madde 3 düzenlemesi ile sadece 26.9.2004 tarihli ve 5236 sayılı Kanunla yapılan değişiklikten önceki Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'nun 427 ila 454. Madde uygulanmasına devam edileceğinden, yeniden değerleme oranı ile söz konusu maddelerdeki parasal sınırlar, yeniden değerleme oranları ile artırılmadan uygulanacaktır.

Her iki görüşü belirttikten sonra, uygulaması olabileceği düşünülerek söz konusu maddelerdeki parasal sınırlar, 15.11.2014 tarihli ve 29176 sayılı Resmi Gazete ile yayınlanan 441 sıra nolu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği'nde belirtilen yeniden değerleme oranına (% 10.11) göre şu şekilde artırılmıştır.

Temyiz sınırı: 2014 yılı için temyiz sınırı 1.890 TL iken, maddede belirtilen parasal sınır, 1.890 TL x % 10,11 = 191,079 + 1.890 = 2.081,079 TL'dir. Ancak 5236 sayılı Kanunla eklenen Ek Madde 4 uyarınca her takvim yılı başından itibaren yeniden değerleme oranı uygulanarak belirlenen söz konusu parasal sınırların on lirayı aşmayan kısımlarının dikkate alınmaması öngörülmüştür. Buna göre, maddedeki parasal sınır 2015 yılı için 2.080 TL olarak belirlenmiştir.

Temyizde duruşma sınırı: 2014 yılı için temyizde duruşma sınırı 19.280 TL iken, maddede belirtilen parasal sınır, 19.280 TL x % 10,11 = 1.949,208 + 19.280 = 21.229,208 TL'dir. Ancak 5236 sayılı Kanunla eklenen Ek Madde 4 uyarınca her takvim yılı başından itibaren yeniden değerleme oranı uygulanarak belirlenen söz konusu parasal sınırların on lirayı aşmayan kısımlarının dikkate alınmaması öngörülmüştür. Buna göre, maddedeki parasal sınır 2015 yılı için 21.220 TL olarak belirlenmiştir.

Karar düzeltme sınırı: 2014 yılı için karar düzeltme sınırı 11.530 TL iken, maddede belirtilen parasal sınır, 11.530 TL x % 10,11 = 1.165,683 + 11.530 = 12.695,683 TL'dir. Ancak 5236 sayılı Kanunla eklenen Ek Madde 4 uyarınca her takvim yılı başından itibaren yeniden değerleme oranı uygulanarak belirlenen söz konusu parasal sınırların on lirayı aşmayan kısımlarının dikkate alınmaması öngörülmüştür. Buna göre, maddedeki parasal sınır 2015 yılı için 12.690 TL olarak belirlenmiştir. (ANCAK, 5236 sayılı Kanunla 1086 sayılı Kanuna eklenen 4. maddede karar düzeltme parasal sınırına yeniden değerleme oranının uygulanacağına ilişkin açık hüküm bulunmamaktadır. Yargıtay içtihatları ve uygulama ile karar düzeltme parasal sınırına yeniden değerleme oranına göre artış yapılmaktadır)...................... Devamı ektedir.