[Özgür KOCA]

Devlet memurluğundan emekli olan birisi, özel sektörde işçi olarak çalışmaya başlarsa, hizmet birleştirmesi yaparak emekli maaşı veya ikramiyesini artırabilir mi?

SİTEMİZE GELEN SORU: 28 yıllık hizmet sonrasında 2006 yılında emekli olan memurun, 2007 yılından sonra özel sektörde 5510 sayılı kanunun 4a kapsamında maaşlı olarak yaklaşık 7 yıllık çalışma süreleri, memuriyetteki emekli maaşına esas 28 yıllık hizmeti ile birleştirilip emekli maaşı ve/veya ikramiyesi artırılabilir mi ? cevabınız için şimdiden teşekkür eder iyi çalışmalar dilerim...

CEVAP:

Devlet memurluğundan emekli olanların, özel sektörde işçi olarak çalışmaya başlaması halinde, nasıl işlem yapılacağı 506 sayılı Kanunda yazmaktadır. Buna göre,

1- Emekli memur işçi olarak çalışmaya başlarsa kendisinden "Sosyal Güvenlik Destek Primi" kesilir. (3/C bendi)
2- Sosyal güvenlik destek primi, sigortalılık süresinden sayılmamaktadır, bu süreler hizmet birleştirmesinde uygulanmamaktadır. (3/C bendi)

Sosyal güvenlik destel primi kesintisi sadece iş kazası ve meslek hastalığı yönüyle prim içermektedir. Esas sosyal güvenlik primlerini ifade eden malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları üzerinden prim alınmamaktadır.

Devlet memuru emekli aylığı alanlar, sigortalı bir işte çalıştıklarında bunlar hakkında malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları üzerinden prim alınmıyor. Yalnızca iş kazası ve meslek hastalığı yönüyle sosyal güvenlik destek primi adı altında prim alınıyor. Sosyal Güvenlik Destek Primi şeklinde geçen süreler hizmet olarak değerlendirilmiyor.

SONUÇ DEĞERLENDİRMEMİZ;

EMEKLİ MEMUR ÖZELDE ÇALIŞIRSA

1- Devlet memuru emekli olduktan sonra özel sektörde sigortalı olarak çalışırsa emekli aylıkları kesilmeden çalışmaya devam eder ve sadece sosyal güvenlik destek primi adı altında iş kazası ve meslek hastalığı için sosyal güvenlik destek primi kesilir. Sosyal Güvenlik Destek primi kesilen süreler tam prim yatmış süreler olmadığından hizmet sürelerine hiçbir katkısı olmaz.

2- Emekli aylığı alan bir devlet memuru özel sektörde çalışırken tüm primleri (malullük, yaşlılık, ölüm sigortası primleri) Sosyal Güvenlik Kurumuna gönderilse dahi, bu sürelerin hizmet olarak değerlendirilmesinin gerektirmeyeceğini, bu primlerin sosyal güvenlik destek primine dönüştürülmesi gerektiğini de değerlendirmekteyiz.

EMEKLİ MEMUR KAMUDA ÇALIŞIRSA

3- Şayet, emekli devlet memuru, özel sektör değil de kamu sektöründe bir işyerinde görev yapmış olsaydı, emekli devlet memuru aylığının tamamının kesilmesi gerekirdi.

4- Emekli olduktan sonra aylık kesilmesi durumunda tüm hizmetler bir arada değerlendirilmiş olsaydı, emeklilerin aylık bağlanma statüsü de değişirdi. Bir memur, işçi veya esnaf statüsünde, bir işçi veya esnaf da memur statüsünde aylık bağlanmış bir sigortalı olurdu. Yani, bir emekli memur, tüm primleri yatmış ve aylık kesilmiş olsun ve bu memur işçi veya esnaf olarak 3 yıl 6 ay ve daha fazla sigortalı veya esnaf olarak görev yapmış olsun ve yeniden aylık bağlanmasını talep etsin. Bu memur, bu durumda memur emeklisi olmayıp işçi veya esnaf emeklisi olurdu.

5- SSK. emeklisi işçi, yeniden SSK.lı bir işe başlarsa aylığını kestirip tüm primleri yatırılırsa işçi emeklisindeki hizmet süresi artar.

6- Bir memur, yeniden devlet memuru olursa, emekli aylığı kesilir ve tekrardan emekli olursa memurlukta geçen hizmetleri aylığın artırılmasına katkı sağlar.

--------------------------------------------------------------------------------


İLGİLİ MEVZUAT

1-2829 sayılı Sosyal Güvenlik Kurumlarına Tabi Olarak Geçen Hizmetlerin Birleştirilmesi Hakkında Kanun

2829 sayılı Kanunun ilgili maddeleri;

Hizmet sürelerinin birleştirilmesi:
Madde 4 - Kurumlara tabi çeşitli işlerde çalışmış olanların hizmet süreleri, aynı tarihlere rastlamamak kaydıyla bu Kanuna göre aylık bağlanmasına hak kazanıldığında birleştirilir.
Ancak,hizmet süreleri toplamının aylık bağlanmasına yeterli olmaması halinde, bu Kanun hükümleri uygulanmaz.
Hizmetlerin ihyası:
Madde 5 - Bir kurumla ilişiği kesildikten sonra diğer kurumlardan birinde sigortalı olanların, önceki kurumlarda birikmiş prim ve kesenekleri geri verilmez ve toptan ödemeleri yapılmaz.
....
Ancak, kurumlardan birinden aylık bağlanmış (malullük ile vazife malullüğü aylığı bağlananlardan kontrol muayeneleri sonunda aylığı kesilmiş bulunanlar hariç) veya aylık alma haklarını kaybetmiş olanların, söz konusu devrelere ait hizmet süreleri yapılacak birleştirmede dikkate alınmaz.
Aylığı bağlayacak kurum:
Madde 8 - Birleştirilmiş hizmet süreleri toplamı üzerinden, ilgililere; son yedi yıllık fiili hizmet süresi içinde fiili hizmet süresi fazla olan kurumca, hizmet sürelerinin eşit olması halinde ise eşit hizmet sürelerinden sonuncusunun tabi olduğu kurumca, kendi mevzuatına göre aylık bağlanır ve ödenir.
...."

506 sayılı Kanunun ilgili maddeleri;

Sigortalı sayılmayanlar:
Madde 3 - I - Aşağıda yazılı kimseler bu kanunun uygulanmasında sigortalı sayılmazlar:
...
C) (Değişik: 29/4/1986 - 3279/1 md.) Kanunla kurulu sosyal güvenlik kurumlarından malullük veya emekli aylığı almakta iken bu Kanuna tabi sigortalı bir işte çalışanların 78 inci maddeye göre tespit edilen prime esas kazançları üzerinden 63 üncü madde hükmüne göre Sosyal Güvenlik Destek Primi kesilir.
Sosyal Güvenlik Destek Primi ödenmiş süreler, bu Kanuna göre sigortalılık süresinden sayılmaz ve 24/5/1983 tarih ve 2829 sayılı Sosyal Güvenlik Kurumlarına tabi olarak geçen hizmetlerin birleştirilmesi hakkında Kanun hükümleri uygulanmaz, 64 üncü madde hükmüne göre toptan ödeme yapılmaz. Ancak iş kazası veya meslek hastalığı halinde 12 nci madde hükümleri uygulanır.
Bunlardan kendi kanunlarına göre görev malullüğü aylığı bağlanmış olanlar Kurumdan yazılı talepte bulunurlarsa, bunlar hakkında talep tarihini takip eden aybaşından itibaren, malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları da uygulanır.
Yaşlılık aylığı alanların yeniden çalışmaları:
Madde 63 - (Değişik: 29/4/1986 - 3279/3 md.)
....
B) Bu Kanuna göre yaşlılık aylığı almakta iken sigortalı olarak bir işte çalışmaya başlayanların yazılı talepte bulunmaları halinde yaşlılık aylıklarının ödenmesine devam olunur. Ancak bunlardan 78 inci maddeye göre tespit edilen prime esas kazançları üzerinden % 30 oranında Sosyal Güvenlik Destek Primi kesilir. Bu primin 1/4'ü sigortalı hissesi, 3/4'ü işveren hissesidir.
....
Sosyal Güvenlik Destek Primi ödenmiş süreler, bu Kanuna göre sigortalılık süresinden sayılmaz ve 24/5/1983 tarih ve 2829 sayılı Sosyal Güvenlik Kurumlarına Tabi Olarak Geçen Hizmetlerin Birleştirilmesi Hakkında Kanun hükümleri uygulanmaz, 64 üncü madde hükmüne göre toptan ödeme yapılmaz. Ancak iş kazası veya meslek hastalığı halinde 12 nci madde hükümleri uygulanır.
,,,,"