[WatchAndLearn]

COVİD-19 SALGININDEN KAYNAKLI SÜRE DURDURMALARININ VE UZATMA SÜRELERİNİN 16.06.2020 DAHİLDEN SONRA İCRA TAKİPLERİNDE UYGULANMASI
Zaman aşımının durması sürenin olduğu yerde kalması, durma sebebinin gerçekleşmesinin ardından yeniden başlaması anlamına gelmektedir. Zaman aşımının kesilmesi ise, kesilme sebebi gerçekleşene değin geçen sürenin yanması ve kesilme sebebiyle birlikte yeni bir sürenin başlaması anlamındadır.
Sürelerin kesilmesi, sürelerin durdurulması ve süre uzatımı kavramları birbirinin özdeşi olmayan kavramlardır.
Bu kavramlar arasındaki farkların daha iyi algılanabilmesi için futbol maçlarındaki maçın durdurulması, maçın kaldığı yerden devam etmesi, maçın uzatmalara kalması gibi durumlardan somut modelleme olarak yararlanılabilir.
İcra ve İflas Kanunu Madde 19 - (Değişik madde: 18/02/1965 - 538/12 md.)
Gün olarak tayin olunan müddetlerde ilk gün hesaba katılmaz. Ay veya sene olarak tayin olunan müddetler ayın veya senenin kaçıncı günü işlemeye başlamış ise biteceği ay veya senenin aynı gününde ve müddetin biteceği ayın sonunda böyle bir gün yoksa ayın son gününde biter.
Bir müddetin sonuncu günü resmi bir tatil gününe rastlarsa, müddet tatili takibeden günde biter.
Müddet, son günün tatil saatinde bitmiş sayılır.
İcra ve İflas Kanunu Madde 330 - Salgın hastalık, umumi bir musibet veya harb halinde
Cumhurbaşkanı *1* karariyle memleketin bir kısmında veya bazı iktisadi zümreler lehine muayyen bir müddet için icra takipleri durdurulabilir.
Hukuk Muhakemeleri Kanunu Madde 93- (1) Resmî tatil günleri, süreye dâhildir. Sürenin son gününün
resmî tatil gününe rastlaması hâlinde, süre tatili takip eden ilk iş günü çalışma saati sonunda biter. TAKİP İŞLEMLERİ VE TARAF İŞLEMLERİ:
İcra takip işlemleri icra organlarınca borçluya karşı yapılan, cebri icranın ilerlemesini sağlayan işlemlerdir. Örneğin ödeme emri gönderilmesi, haciz, satış gibi işlemler durma süresi içinde yapılamayacaktır.
Taraf takip işlemleri ise, genel anlamıyla takip alacaklısı ve borçlu tarafından yapılan işlemlerdir. İcra takip işlemlerinin ilerletilmesine yönelik iş ve işlemlere takibi ilerletici işlemler denilebilir. Bu iş ve işlemlerin Borçlar Hukuku ve/veya Ticaret Hukuku anlamında zamanaşımını durduran iş
ve işlemlerden olup olmadığı, masraf gerektiren iş ve işlemler olup olmadığı, masraf gerektiren iş ve işlemlerde yeterli avansın, öngörülebilir avansın yatırılıp yatırılmadığı, cebrî nitelik taşıyıp taşımadığı, taraflarca mı yoksa icra dairesi görevlilerince mi, yoksa icra dairesi görevlilerinin istemi üzerine üçüncü kişi ve kurumlarca yapılıp yapıymadığı, talep gerektirip gerektirmediği, alacaklı vekilince de icra dairesinin yardımı olmadan yapılabilecek iş ve işlemlerden olup olmaması, doğrudan yasal dayanağının olup olmaması gibi ölçütlerle değerlendirilebilir. 1965 yılınnda yayınlanmış 538 sayılı kanunun Geçici 2.maddesinde"Alacaklının talebi ve ödeme emrinin tanzimi ile itiraz ve itirazın kaldırılması birinci safhayı;haciz ve haczi tamamlıyan muameleler ikinci safhayı;paraya çevirme safhası son safhayı teşkil eder.
İflas yolu ile yapılan takiplerde iflas kararının kesinleşmesine kadar geçen devre birinci safha;müteakip devre ikinci safha sayılır" yazar.
Bilineceği üzre İcra ve İflâs Hukukunun bir adı da Takip Hukukudur. (Bkz.Prof.Dr.Baki KURU-Prof.Dr.Ramazan ARSLAN-ProflDr.Ejder YILMAZ-İCRA ve İFLÂS HUKUKU DERS KİTABI 26.Baskı Yetkin Yayınları Ankara 2012 sayfa:29'daki dip not) Buna bağlı olarak "genel hükümler ayrık bir esas olmakla birlikte,alacaklı edimin durumunu zaman zaman icra dairesine gelip kovuşturmakla yükümlüdür" (4.HD.,15.11.1966,E.7144,K.9904-Alıntı kaynağı-Baskı tarihi itibariyle Doç.Dr.Timuçin MUŞUL- GEREKÇELİ- NOTLU-İÇTİHATLI İCRA VE İFLAS KANUNU VE İLGİLİ MEVZUAT 3.Baskı -Legal Yayıncılık İstanbul 2004 sayfa:139) Belirtilen görüşü günümüze uyarlarsak, alacaklı zaman zaman icra dairesine gelerek,alacaklı vekili de gerektiğinde icra dairesine gelerek ve gerektiğinde UYAP üzerinden izleyerek edimin durumunu kovuşturmakla,bir başka deyişle takip etmekle yükümlüdür.
Normalde itirazın kaldırılması davası itiraz dilekçesinin alacaklı yana tebliğinden itibaren 6 ay içerisinde, itirazın
iptali davası itiraz dilekçesinin alacaklıya tebliğinden itibaren 1 yıl içerisinde açılmakta ise de itirazın alacaklı
tarafa tebliği avansı (masrafı) İİK.m.59 bağlamında alacaklı tarafca yatırılmak durumunda olduğundan, kimse
kendi kusuruna dayanarak bundan bir takım haklar çıkartamaz ilkesi bağlamında alacaklı tarafın belirtilen avansı
yatırmamış olması üstü kapalı olarak (zımnen) "ben dosyayı takip edeceğim, ödeme emrine itirazın icra dairesine
ulaştığı tarihin bir sonraki gününün itirazın kaldırılması ve/veya itirazın iptali davası açma süresinin başlangıcı
sayılmasını kabul ediyorum" anlamına gelmektedir.
                                                                                                                                                       
Bilindiği üzre 26/03/2020 günü Resmi Gazetede Yayımlanmış 7226 sayılı Kanunun Geçici 1. ve Geçici 2. maddelerinde," Geçici Madde 1 – (1) Covid-19 salgın hastalığının ülkemizde görülmüş olması sebebiyle yargı alanındaki hak kayıplarının önlenmesi amacıyla;
a) Dava açma, icra takibi başlatma, başvuru, şikâyet, itiraz, ihtar, bildirim, ibraz ve zamanaşımı süreleri, hak düşürücü süreler ve zorunlu idari başvuru süreleri de dâhil olmak üzere bir hakkın doğumu, kullanımı veya sona ermesine ilişkin tüm süreler; 6/1/1982 tarihli ve 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu, 4/12/2004 tarihli ve 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu ve 12/1/2011 tarihli ve 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu ile usul hükmü içeren diğer kanunlarda taraflar bakımından belirlenen süreler ve bu kapsamda hâkim tarafından tayin edilen süreler ile arabuluculuk ve uzlaştırma kurumlarındaki süreler 13/3/2020 (bu tarih dâhil) tarihinden,
b) 9/6/1932 tarihli ve 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu ile takip hukukuna ilişkin diğer kanunlarda belirlenen süreler ve bu kapsamda hâkim veya icra ve iflas daireleri tarafından tayin edilen süreler; nafaka alacaklarına ilişkin icra takipleri hariç olmak üzere tüm icra ve iflas takipleri, taraf ve takip işlemleri, yeni icra ve iflas takip taleplerinin alınması, ihtiyati haciz kararlarının icra ve infazına ilişkin işlemler 22/3/2020 (bu tarih dâhil) tarihinden,itibaren 30/4/2020 (bu tarih dâhil) tarihine kadar durur. Bu süreler, durma süresinin sona erdiği günü takip eden günden itibaren işlemeye başlar. Durma süresinin başladığı tarih itibarıyla, bitimine on beş gün ve daha az kalmış olan süreler, durma süresinin sona erdiği günü takip eden günden başlamak üzere on beş gün uzamış sayılır. Salgının devam etmesi halinde Cumhurbaşkanı durma süresini altı ayı geçmemek üzere bir kez uzatabilir ve bu döneme ilişkin kapsamı daraltabilir. Bu kararlar Resmî Gazete'de yayımlanır.
(2) Aşağıdaki süreler bu maddenin kapsamı dışındadır:
a) Suç ve ceza, kabahat ve idari yaptırım ile disiplin hapsi ve tazyik hapsi için kanunlarda düzenlenen zamanaşımı süreleri.
b) 5271 sayılı Kanunda düzenlenen koruma tedbirlerine ilişkin süreler.
c) 6100 sayılı Kanunda düzenlenen ihtiyati tedbiri tamamlayan işlemlere ilişkin süreler.
(3) 2004 sayılı Kanun ile takip hukukuna ilişkin diğer kanunlar kapsamında;
a) İcra ve iflas daireleri tarafından mal veya haklara ilişkin olarak ilan edilmiş olan satış gününün durma süresi içinde kalması halinde, bu mal veya haklar için durma süresinden sonra yeni bir talep aranmaksızın icra ve iflas dairelerince satış günü verilir. Bu durumda satış ilanı sadece elektronik ortamda yapılır ve ilan için ücret alınmaz,
b) Durma süresi içinde rızaen yapılan ödemeler kabul edilir ve taraflardan biri, diğer tarafın lehine olan işlemlerin yapılmasını talep edebilir,
c) Konkordato mühletinin alacaklı ve borçlu bakımından sonuçları, durma süresince devam eder,
ç) İcra ve iflas hizmetlerinin aksamaması için gerekli olan diğer tedbirler alınır.
(4) Durma süresince duruşmaların ve müzakerelerin ertelenmesi de dâhil olmak üzere alınması gereken diğer tüm tedbirler ile buna ilişkin usul ve esasları;
a) Yargıtay ve Danıştay bakımından ilgili Başkanlar Kurulu,
b) İlk derece adli ve idari yargı mercileri ile bölge adliye ve bölge idare mahkemeleri bakımından Hâkimler ve Savcılar Kurulu,
c) Adalet hizmetleri bakımından Adalet Bakanlığı,
belirler."
Geçici Madde 2 – (1) 1/3/2020 tarihinden 30/6/2020 tarihine kadar işleyecek iş yeri kira bedelinin ödenememesi kira sözleşmesinin feshi ve tahliye sebebi oluşturmaz." yazmaktadır.
Bununla bağlantılı,30 Nisan 2020 günü Resmi Gazetede yayınlanmış 29 Nisan 2020 gün ve 31114 sayılı,YARGI ALANINDAKİ HAK KAYIPLARININ ÖNLENMESİ AMACIYLA GETİRİLEN DURMASÜRESİNİNUZATILMASINADAİRKARARbaşlıklı CumhurbaşkanıKararı'nın 1.Maddesinde"Covid-19 salgın hastalığının Ülkemizde yayılmasını ve yargı alanında doğabilecek hak kayıplarını önlemek amacıyla; 7226 sayılı Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun geçici 1 inci maddesinin birinci fıkrasında düzenlenen durma süresi,4734 sayılı Kamu İhale Kanununda öngörülen zorunlu idari başvuru yoluna ilişkin süreler hariç, 1/5/2020 (bu tarih dâhil) tarihine kadar (salgın hastalığın yayılma tehlikesinin daha önce ortadan kalkması halinde yeniden değerlendirilmek üzere) uzatılmıştır." yazmaktadır.
Din alanında,Matematik alanında,Hukuk alanında sözcüklerin,deyimlerin,terimlerin,kavramların

anlamlarının çok iyi belirlenmesi gerekmektedir. Yanlış anlaşılma veya yanlış tanımlama yanlış sonuçlara yol açabilir.
Konunun daha iyi anlaşılması yönünden resmi futbol maçlarından yola çıkılarak bir modelleme yapılmasının yararlı olabileceği düşünülebilir.
Bilindiği üzre resmi futbol maçlarının ilk yarısı 45 dakika oynanır, daha sonra 15 dakika devre arası verilir, daha sonra da 45 dakika ikinci yarı oynanır. Kimi durumlarda özellikle final maçlarında şampiyon belli olmazsa 15 dakika uzatmalara gidilir, yine de belli olmazsa penaltılara gidilir. Bir an için aynı gün değişik saatlerde başlamış iki futbol maçı oynandığını düşünelim. Maçlardan birisinin 60. dakikasında hakemin maçı 20 dakika uzattığını varsayalım. Durdurma bittikten sonra normal süre olarak 20 dakika daha futbol oynanacaktır. Diğer maçı da hakem 85. dakikada durdurdu ve bu durdurma da 20 dakika sürdü. Bu durdurma süresi bittikten sonra bu son anlatılan maç 5 dakika daha oynatılacaktır. Her iki maçın da final maçı olduğunu ve bu maçlarda şampiyonun belli olmadığını varsayalım ve her iki maç da önce 15'er dakika UZATMALARA gidecektir.
Gerek İ.İ.K.m.19, gerek İ.İ.K.m.330 ve gerekse H.M.K.m. 93 incelendiğinde İ.İ.K.m.19 ve H.M.K.m.93'deki sürelerin UZATMA süreleri olmadığı, son günün tatile gelmesinden dolayı verilmiş özel bir ek süre olduğu sonucuna varılmaktadır.
Böyle iken kimi icra müdürlerince hazırlanmış konu ile ilgili hesap programlarında süre durdurma kavramı ile süre uzatma kavramlarının yeterince anlaşılamadığı, 15 gün ve daha az kalmış sürelerin çoğunun kalan süre gözetilmeksizin son gününün 30 Haziran 2020 olarak gösterildiği sonucuna varılmıştır.
Kanımızca 22 Nisan 2020 dahil itibariyle 15 gün ve daha az kalan süreler yönünden İŞLEMEYE DEVAM ETMESİ DURDURMA SONRASINA KALAN SÜRE+15 GÜN UZATMA SÜRESİ OLARAK ELE ALINMASININ ÜZERİNDE DURULMASI GEREKTİĞİ DEĞERLENDİRİLMİŞTİR.