[Özgür KOCA]

6458 sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu uyarınca, Ülkemizde münferit koruma talebinde bulunan yabancılar "Uluslararası Koruma " statüsüne;  Kitlesel göç şeklinde gelen yabancılar ise "geçici koruma " statüsüne tabi tutulmuşlardır.

6458 sayılı Kanuna göre mülteci, şartlı mülteci ve ikincil koruma sınıfına giren kişiler, uluslararası koruma statüsü içinde yer almaktadır.

6458 sayılı Kanun'un 89. maddesinde mülteci veya ikincil koruma statüsünün  almasından itibaren bu kişilerin bağımlı veya bağımsız olarak çalışabilecekleri mülteci veya ikincil koruma statüsü sahibi kişilere verilecek kimlik belgesinin, çalışma izni yerine de geçeceği bu hüküm altına alınmıştır.

Dolayısıyla mülteci, şartlı mülteci ve ikincil koruma statüsü verilmiş olan yabancılar, çalışma izin belgesi alınmaksızın Ülkemizde çalışabileceklerdir.

...

Suriyeliler geçici koruma statüsü içinde yer almaktadır

Ülkelerinde devam eden iç savaş nedeniyle ülkemize kaçan Suriyeliler ise toplu olarak ülkemiz geldiklerinden ayrıca ülkelerine de dönemediklerinden Göç İdaresi Genel Müdürlüğünce bu kişilere "geçici koruma" statüsü verilmiştir.

            Geçici koruma statüsü verilen kişiler için kayıt işlemleri tamamlandıktan sonra valilikler tarafından geçici koruma kimlik belgesi düzenlenmekte, bu belgeye sahip olan kişiler Türkiye de kalabilmekte, ayrıca geçici koruma kimlik belgesi verilenlere, 5490 sayılı Nüfus Hizmetleri Kanunu kapsamında yabancı kimlik numarası verilmektedir.

Ancak tüm bunlara rağmen geçici koruma statüsüne tabi Suriyelilere verilen geçici koruma kimlik belgesi ikamet izni veya çalışma izin belgesi yerine geçmediğinden bu kişilerin çalışmaya başlamadan önce çalışma izin belgesi alınması gerekmektedir.

...

Kaçak yollarla ülkemize göç eden Suriyelilere henüz çalışma izin belgesi verilmemektedir

Geçici Koruma Yönetmeliğinin 29. maddesinin;

Birinci fıkrasında, geçici korunanların çalışmalarına ilişkin usul ve esasların, Bakanlığın görüşü alınarak Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının teklifi üzerine Bakanlar Kurulunca belirleneceği,

İkinci fıkrasında ise geçici koruma kimlik belgesine sahip olanların, Bakanlar Kurulunca belirlenecek sektörlerde, iş kollarında ve coğrafi alanlarda (il, ilçe veya köylerde) çalışma izni almak için Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığına başvurabilecekleri

Belirtilmiştir.

Ancak, ülkemize kaçak yollarla geçen Suriyelilerin çalışmalarına ilişkin usul ve esaslar ile hangi sektör, iş kolu ve coğrafi alanlarda çalışabilecekleri hususunda Bakanlar Kurulunca henüz karar verilmediğinden, ülkemize kaçak yollarla gele yaklaşık 2 milyon Suriyeliye henüz çalışma izin belgesi verilememektedir.

...

SGK'nın 2015/19 sayılı Genelgesi yanlış anlaşılıyor.

SGK'nın 2015/19 genelgesinde, 05.09.1961 tarihinden itibaren 359 sayılı Kanuna göre mülteci olanlar ile 6458 sayılı Kanunda sayılan ikincil koruma statüsünde bulunan kişiler hakkında Kanun hükümlerinin Türk vatandaşlarına uygulandığı gibi uygulanacağı,  Kurumun denetim ve kontrolle görevli memurlarınca yapılan denetimlerde bu durumdaki sigortalıların çalışma izin belgesi olup olmadığına bakılmayacağı açıklanmıştır.

Ne var ki genelgedeki bu açıklama her ne kadar mülteciler başlığı altında yapılmış olsa da bir çok kesim tarafından bu açıklama Suriyelilerin ikincil koruma statüsüne tabi tutulan mülteciler kapsamında değerlendirme yapmalarına ve Suriyelilerin çalışma izin belgesi almaksızın çalışabilecekleri şeklinde bir kanı oluşmasına neden olmuştur.

...

Çalışma izin belgesi almadan Suriyeli çalıştıran işverenlere 8381 TL ceza uygulanır

4817 sayılı Yabancıların Çalışma İzinleri Hakkında Kanun uyarınca Çalışma izni bulunmayan yabancıyı çalıştıranlara her bir yabancı için 2015 yılına münhasıran 8.381,00 Türk Lirası idarî para cezası uygulanmakta, sözkonusu fiilin tekrarı halinde ceza tutarı bir kat artırımlı uygulanmaktadır.

Yaşar AYDIN