[Özgür KOCA]

T.C.
YARGITAY
12. HUKUK DAİRESİ

Esas No       : 2022/11042
Karar No      : 2023/4362


İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ                       : Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesi 12. Hukuk Dairesi
TARİHİ                                 : 16.06.2022
SAYISI                                 : 2022/1440 E., 2022/1359 K.

Taraflar arasındaki icra memur işlemini şikayet nedeni ile yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince şikayetin kabulü ile icra müdürünün 04.06.2018 tarihli işleminin iptaline karar verilmiştir.

Kararın davalı alacaklı /ihale alıcısı vekilince istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince davalı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.

Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı alacaklı /ihale alıcısı vekilince temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda; temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi Semiha Uyar tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:

I. ŞİKAYET       

Şikayetçi üçüncü kişi vekili şikayet dilekçesinde, . İcra müdürlüğünün 2018/**** esas sayılı dosyasından yazılan talimat ile 2018/165 Tal sayılı dosyası ile satış ilanı yapılmaksızın ....... adresinde yer alan fabrika binasındaki makina ve teçhizatlar ile menkullerin alacağa mahsuben satışının yapıldığını, haczin yapıldığı fabrika binası üzerinde şikayetçi bankanın ipoteğinin bulunduğu, satılan menkullerin ise fabrikanın mütemmim cüzü ve teferruatı olduğunu, şikayetçi bankanın ipoteğinin dava konusu dosya haczinden öncelikli olduğundan menkullerin alacağa mahsuben ihale edilemeyeceğini satış bedelinin ihale alacaklısı tarafından ödenmesi gerektiğini, icra müdürlüğünden resen ihalenin kaldırılması taleplerinin reddedildiğini belirterek icra müdürlüğünün 04.06.2018 tarihli işleminin iptaline karar verilmesini talep etmiştir.

II. CEVAP

Davalı alacaklı/ihale alıcısı vekili cevap dilekçesinde, iddiaların yersiz olduğundan bahisle davanın reddini talep etmiştir.

III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI

İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile, davacı tarafça ileri sürülen hususların şikayet mahiyetinde olduğu, ihalenin feshi davasında ihalesi yapılan menkullerin taşınmazın mütemmim cüzü veya teferruatı olduğunun ileri sürüldüğü, ihaleye konu taşınmazın ipotekli olduğu, ipoteğin alacağın haczinden önce geldiği, ipotek öncelikli olduğundan, ipotek alacaklısı olmayan alacaklı tarafça alacağa mahsuben ihaleye girilemeyeceği, ihaleye girilmesi için İİK'nın 114/4-5 ile 124/3. maddeleri gereğince teminat yatırılmasının zorunlu olduğu, ihalenin alınması halinde satış bedelinin ödenmesi gerektiği, İİK'nın 140. maddesi gereğince satış tutarı bütün alacaklıların alacağını tamamen ödemeye yetmezse icra dairesince sıra cetveli yapılması gerektiği ve bu haliyle şikayete konu 04.06.2018 tarihli icra memur işleminin belirtilen yönlerden yerinde olmadığı gerekçesiyle, davacı tarafın teminat ve sıra cetveline ilişkin şikayetin kabulü ile . İcra Müdürlüğünün 2018/165 talimat sayılı dosyasında 04.06.2018 tarihli işleminin bu yönlerden iptaline yönelik karar verilmiştir.

IV. İSTİNAF

A. İstinaf Yoluna Başvuranlar

İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı alacaklı/ihale alıcısı vekili tarafından istinaf başvurusunda bulunulmuştur.

B. İstinaf Sebepleri

Davalı alacaklı/ihale alıcısı vekili istinaf dilekçesinde, davacının dava açma hakkının bulunmadığını, davanın aktif husumet yokluğu nedeniyle reddinin gerektiği ve ayrıca davanın ihalenin feshi davası olduğunu ve davanın ihale tarihinden itibaren 7 günlük yasal sürede açılmadığını bu nedenle davanın öncelikle usulden reddinin gerektiğini, arsa vasıflı taşınmaza, makinelerin mütemmim cüz veya teferruat olmasının söz konusu olmayacağını, satışa konu olan makinelerin tapuya şerh edilmediğini ve ipotek kurulurken ipotek akit tablosuna yazılmadığını, ipoteğe konu edilmeyen taşınırlar hakkında alacağa mahsuben ihaleye girilemeyeceği yönündeki itirazları ve mahkemenin bu itirazlara ilişkin kurduğu hükmün yerinde olmadığını belirterek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.

C. Gerekçe ve Sonuç

Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile, öncelikle davanın ihalenin feshi davası değil icra memur işleminin iptaline yönelik şikayet mahiyetinde olduğu, davalı ihale alıcısının takip alacaklısı olduğu, davacı bankanın ise ipotek alacaklısı olduğu ve bankanın ipotek alacağının takip dosyasındaki hacizden daha önce geldiği, davacı banka taşınmazın alacağa mahsuben ihale edilemeyeceğini, davalı ihale alıcısı tarafından teminat yatırılması ve ihale edilmesi halinde satış bedelinin yatırılması yönündeki iddiaların yerinde olduğu, zira ihaleye girilmesi için teminat yatırılmasının gerektiği, eğer ihalenin alınması halinde satış bedelinin yatırılmasının gerektiği, ihale bedelinin tüm alacaklıların alacağını karşılamaya yetmezse, icra müdürlüğünce sıra cetveli yapılmasının gerektiği, bu halde icra müdürlüğünün 04.06.2018 tarihli işlem ve kararının usul ve yasaya aykırı olduğu, davacı bankanın teminat ve sıra cetveline ilişkin şikayetin kabulünün gerektiği gerekçesi ile davalının istinaf talebinin esastan reddine karar verilmiştir.

V. TEMYİZ

A. Temyiz Yoluna Başvuranlar

Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı alacaklı /ihale alıcısı vekili tarafından temyiz isteminde bulunulmuştur.

B. Temyiz Sebepleri

Davalı alacaklı/ihale alıcısı vekilince, istinaf dilekçesi içeriğindeki iddialarını tekrarla Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulması talep edilmiştir.

C. Gerekçe

1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme

Uyuşmazlık şikayete konu icra müdürlüğün 04.06.2018 tarihli işleminin iptaline yönelik şikayet başvurusuna ilişkindir.

2. İlgili Hukuk

2004 sayılı İİK' nın 133,140 ,114/4-5,124/3 ve devamı maddeleri

3. Değerlendirme

TMK'nın 862. maddesinde gayrimenkul (taşınmaz) rehninin taşınmazın bütünleyici parçaları ve eklentileri ile yükümlü kılacağı düzenlenmiştir. Bu kabul fabrika -otel gibi vasıflarla tapuda kayıtlı taşınmazların ipotek edilmesi hali içindir. İpotek arsa/tarla gibi vasıflarla kayıtlı taşınmazlar üzerinde kurulmuş ise ancak bu taşınmazların bütünlüğü bozulmadan ayrılamayan bütünleyici parça ve eşyalar rehin kapsamında sayılır. Bunlardan başka taşınmazın bütünlüğü bozulmadan ayrılabilen eşya ve parçalar taşınmaz kapsamında olmayıp taşınmazdan ayrı haczedilip satılabilir.

Somut olayda, şikayetçi üçüncü kişi tarafından kendi adına ipotekli olduğu iddia edilen ... 9 parselde kayıtlı taşınmaz tapuda arsa vasfı ile kayıtlı olup rehin sadece üzerinde fiilen kurulu olduğu iddia edilen fabrika binasını kapsar. Haczedilen menkullere ilişkin ipotek senedi ve tapu sicilinde bir kayıt mevcut değildir. Fabrika binası içinde haczedildiği iddia edilen menkuller arsa rehni kapsamında değildir. Şayet rehin fabrika binası üzerinde kurulmuş olsa idi bu fabrikanın mütemmim cüzi ve teferrurat olduğu iddia edilen menkullerin haczedilemeyeceği düşünülebilirdi. Bir başka anlatımla fabrika binası ipotekli arsanın mütemmim cüzi olsa da onun teferruatı niteliğinde olduğu iddia edilen haczedilen menkuller arsanın teferruatı /eklentisi sayılamaz. Haczedilip satılmasında bir usulsüzlük bulunmamaktadır.

Bu durumda, haczedilen menkullere ilişkin ipotek senedi ve tapu sicilinde bir kaydın mevcut olmadığı da gözetildiğinde menkul satışı yapılan dosyada üçüncü kişi şikayetçi bankanın İcra Müdürlüğünce re'sen ihalenin kaldırılması talebi ile şikayette bulunmakta sıfatı yoktur.

O halde, şikayetin sıfat yokluğundan reddi gerekirken esastan kabulü ile icra müdürü işleminin iptaline karar verilmesi ve Bölge Adliye Mahkemesince de istinaf başvurusunun esastan reddi kararı isabetsiz olup İlk Derece Mahkemesi kararının bozulması gerekmiştir.

VI. KARAR

Açıklanan sebeplerle;

1. Temyiz olunan, İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının ORTADAN KALDIRILMASINA,

2. İlk Derece Mahkemesi kararının BOZULMASINA,

Peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine,

Dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine, bozma kararının bir örneğinin kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,

20.06.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.