[Özgür KOCA]

T.C.
YARGITAY
12. Hukuk Dairesi
                                                                           

ESAS NO   : 2023/2990
KARAR NO: 2024/443


Yukarıda tarih ve numarası yazılı Bölge Adliye Mahkemesince verilen kararın müddeti içinde temyizen tetkiki borçlu tarafından istenmesi üzerine bu işle ilgili dosya daireye gönderilmiş olup, dava dosyası için Tetkik Hâkimi .... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve dosya içerisindeki tüm belgeler okunup incelendikten sonra işin gereği görüşülüp düşünüldü : 

Temyiz itirazları yerinde değil ise de,
Asıl ve birleşen dosyalarda borçlunun icra mahkemesine başvurusunda, 116 ada 1 parseldeki taşınmazına . İcra Müdürlüğü'nün *** Esas sayılı dosyalarından ve . İcra Müdürlüğü'nün *** Esas sayılı dosyasından haciz konulduğu, taşınmazın haline münasip meskeni olduğunu ileri sürerek haczin kaldırılmasını istediği, İlk Derece Mahkemesince, asıl ve birleşen dosyalarda meskeniyet şikayetinin kısmen kabul kısmen reddi ile şikayete konu taşınmazın satılarak borçlunun haline münasip bir ev alabilmesi için gerekli olan 120.000,00 TL'nin borçluya, artanın hak sahiplerine verilmesine, satışın 120.000,00 TL'den az olmamak üzere yapılmasına karar verildiği, borçlu tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine Bölge Adliye Mahkemesince, istinaf başvurusunun esastan reddine karar verildiği anlaşılmıştır.

İİK'nın 82/1-12. maddesine dayalı olarak haczedilmezlik şikayetinde bulunulabilmesi için, şikayet tarihi itibariyle hukuken geçerli bir haczin varlığı şart olduğu gibi, haczin yargılama süresince de ayakta kalması gerekir. Bu nedenle borçlunun haczedilmezlik şikayetinde bulunması üzerine, öncelikle ve mahkemece re'sen İİK'nın 106. ve 110. maddeleri uyarınca haczin düşüp, düşmediğinin  belirlenmesi gerekir.
 
Öte yandan, taşınmazın usulüne uygun olarak haczedildiğinin kabulü için icra müdürlüğünce haciz kararı verilmesi yeterli olup, haczin geçerliliği ve tamamlanmış sayılması için ayrıca tapu siciline şerh verilmesi zorunlu değildir. Konuya ilişkin tasarruf yetkisi kısıtlamalarının tapu kütüğüne şerh verilebileceğini hükme bağlayan  TMK'nın  1010. maddesi  emredici  nitelikte  olmayıp, aynı  maddenin son fıkrası uyarınca haciz şerhi  verilmekle, taşınmaz üzerinde sonradan kazanılan hakların sahiplerine karşı ileri sürülebilir. Tapuya işlenmesi, haczin kurucu unsuru olmayıp bildirici nitelik taşır. Ne var ki üçüncü kişilere karşı  ileri sürülebilmesi için haczin tapu siciline işlenmesi gerekmektedir.
 
Bu açıklamalar ışığında, İİK'nın 106-110. maddeleri uyarınca haczin düşüp, düşmediği belirlenirken sürenin başlama tarihi olarak icra müdürlüğünce haciz kararının verilme tarihi esas alınmalıdır.

Somut olayda, . İcra Müdürlüğü'nün **** Esas sayılı takip dosyalarında şikayet konusu taşınmaz üzerine 3.06.2021 tarihinde haciz konulduğu, haciz tarihi itibariyle İİK'nın 106. maddesinin yürürlükte olan hükmü uyarınca satış isteme süresinin 1 yıl olduğu, şikayet  tarihi olan 15.11.2021 tarihi  itibarı  ile  haczin  ayakta  ve  geçerli  olduğu; ancak yargılama sırasında alacaklının, bir yıllık sürede dava konusu taşınmaza ilişkin satış talep etmediği, bu nedenle bu dosyalardan taşınmaza tatbik edilen haczin İİK'nın 110/1. maddesi uyarınca  düştüğü anlaşılmıştır.

O halde, İlk Derece Mahkemesince, . İcra Müdürlüğü'nün **** Esas sayılı takip dosyalarından şikayet konu taşınmaza tatbik edilen haciz yargılama sırasında düştüğünden, konusuz kalan şikayetin esası hakkında karar verilmesine yer olmadığına ve 6100 sayılı HMK'nın 331. maddesinin 1. fıkrası uyarınca şikayetin yapıldığı tarihteki tarafların haklılık durumuna göre yargılama giderlerinin takdirine karar verilmek üzere kararın bozulması gerekmiştir.

SONUÇ: Yukarıda yazılı nedenlerle 5311 Sayılı Kanun ile değişik İİK'nın 364/2. maddesinin göndermesiyle uygulanması gereken 6100 Sayılı HMK'nın 373/1. maddesi uyarınca, İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 8. Hukuk Dairesinin 1.03.2023 tarih ve 2022/1595 E. - 2023/560  K. sayılı kararının KALDIRILMASINA, Manisa 1. İcra Hukuk Mahkemesinin 26.04.2022  tarih ve 2021/763 E. - 2022/330  K. sayılı kararının BOZULMASINA, peşin alınan harcın istek halinde borçluya iadesine, dosyanın ilk derece mahkemesine, kararın bir örneğinin de Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,  17.01.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.