[Özgür KOCA]

T.C
YARGITAY
12.HUKUK DAİRESİ

ESAS NO: 2012/5094
KARAR NO : 2012/22039
KARAR TARİHİ : 22.06.2012



>TÜRKİYEDE İCRA TAKİBİNDE BULUNAN YABANCI GERÇEK VE TÜZEL KİŞİLER YARGILAMA VE TAKİP GİDERLERİ İLE KARŞI TARAFIN ZARAR VE ZİYANINI KARŞILAMAK ÜZERE TEMİNAT GÖSTERMEK ZORUNDADIR.

>BU KOŞULA UYMADAN ALACAKLIYA TEMİNAT YATIRMASI İCİN SÜRE VERİLMEDEN, TAKİBİN İPTALİNE KARAR VERİLEMEZ.

(5718 s. MÖHUK m. 48)




ÖZET : 5718 sayılı Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında Kanun'un 48. maddesinde açıklandığı gibi, icra takibinde bulunan yabancı gerçek ve tüzel kişiler, yargılama ve takip giderleri ile karşı tarafın zarar ve ziyanını karşılamak üzere mahkemenin belirleyeceği teminatı göstermek zorundadır. Anılan maddede öngörülen teminat hususu takip yapmanın ön koşulu olup, mahkemece re'sen gözetilmelidir. İcra takibini yapan alacaklı yabancı uyrukludur. Alacaklının tabiiyetinde bulunduğu yabancı ülke ile Türkiye arasında karşılıklılık esasına göre çok taraflı veya ikili anlaşmalarla yahut fiili mütekabiliyet esasına göre bir muafiyet olmadığı tespit edildiğine göre, mahkemece, karşı tarafın zarar ve ziyanını karşılayacak yeterli miktarda teminat takdir edilip alacaklı vekiline bu miktarı bloke etmesi için uygun bir süre verilerek teminat yükümlülüğünün yerine getirilmesine karar verilmesi gerekirken, bu prosedüre uyulmadan doğrudan yazılı şekilde takibin iptaline karar verilmesi isabetsizdir.

Yukarıda tarih ve numarası yazılı mahkeme kararının müddeti içinde temyizen tetkiki alacaklı tarafından istenmesi üzerine bu işle ilgili dosya mahallinden daireye gönderilmiş olup, dava dosyası için Tetkik Hakimi Fatma Seyhan Keleş tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve dosya içerisindeki tüm belgeler okunup incelendikten sonra işin gereği görüşülüp düşünüldü :

Sair temyiz itirazları yerinde değil ise de;

5718 sayılı Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında Kanun'un 48. maddesinde açıklandığı gibi, icra takibinde bulunan yabancı gerçek ve tüzel kişiler, yargılama ve takip giderleri ile karşı tarafın zarar ve ziyanını karşılamak üzere mahkemenin belirleyeceği teminatı göstermek zorundadır. Anılan maddede öngörülen teminat hususu takip yapmanın ön koşulu olup, mahkemece re'sen gözetilmelidir.

Mahkeme dava veya takibin niteliğine ve duruma göre davacıyı, davaya katılanı veya takip isteğinde bulunanı karşılıklılık esasına göre teminat göstermekten muaf tutabilir. Yasada öngörülen "mahkeme" teriminin icra takipleri için "icra dairesi olarak" anlaşılması gereklidir. Yabancı alacaklının Türkiye'de icra takibi yapabilmesi için teminat gösterme yükümlülüğünün istisnası, MÖHUK. nun 48/2. maddesinde belirtildiği üzere, alacaklının tabiiyetinde bulunduğu ülke ile Türkiye arasında karşılıklılık esasına göre çok taraflı veya ikili anlaşmalarla yahut fiili mütekabiliyet esasına göre bir muafiyet bulunmasıdır.

İcra takibini yapan alacaklı yabancı uyrukludur. Alacaklının tabiiyetinde bulunduğu yabancı ülke ile Türkiye arasında karşılıklılık esasına göre çok taraflı veya ikili anlaşmalarla yahut fiili mütekabiliyet esasına göre bir muafiyet olmadığı tespit edildiğine göre, mahkemece, karşı tarafın zarar ve ziyanını karşılayacak yeterli miktarda teminat takdir edilip alacaklı vekiline bu miktarı bloke etmesi için uygun bir süre verilerek teminat yükümlülüğünün yerine getirilmesine karar verilmesi gerekirken, bu prosedüre uyulmadan doğrudan yazılı şekilde takibin iptaline karar verilmesi isabetsizdir.

SONUÇ : Alacaklının temyiz itirazlarının kabulü ile mahkeme kararının yukarıda yazılı nedenlerle İİK. 366 ve HUMK.'nun 428. maddeleri uyarınca (BOZULMASINA), ilamın tebliğinden itibaren 10 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 22.06.2012 gününde oybirliğiyle karar verildi.