[Özgür KOCA]

Yargı kararları, hukukun önemli kaynaklarından birini oluşturur. Kanunlarda yer alan normlar, yargı kararları ile dinamik hale gelir. Yargı kararları hukuk öğreniminde de önemli yer tutar. Zira kuramsal olarak öğretilen esaslar ve yasa hükümleri yargı kararları ile somutlaşır. Böylece öğrenci bir yandan her zaman başvuracağı ve kullanacağı yargı kararları ile ilk defa temasa geçmiş ve uygulama ile bağlantı kurmuş, diğer yandan öğrendiği kurumsal bilgileri daha iyi kavrayabilme olanağına kavuşmuş olacaktır.


Karar tahlili şu sistematik içinde yapılmalıdır:

1-Olayın Özeti
Bu bölümde kısaca olay özetlenir. Yani gerçekleşmiş olay hukuki bilgi vermeksizin anlatılır. Bu kısımda kararın incelenmesinde argüman olarak kullanılacak olayın özellikleri belirtilir. Örneğin olayın nerede, ne zaman, kimler arasında,ne şekilde gerçekleşmiş olduğu gibi.


2-Mercilerin Çözümü
Bu bölümde somut olaya ilişkin mahkeme kararları gerekçeleri ve karşı oy yazıları ile birlikte belirtilir. Örneğin Yerel Mahkemenin Kararı, Yargıtay Ceza Dairesinin Kararı, Yargıtay Ceza Genel Kurulu Kararı gibi. Bu bölümde özellikle gerekçelerin vurgulanmasında büyük önem vardır.


3-Çözümü Gereken Hukuki Problem
Bu bölümde çözümlenmesi gereken hukuki problem ve hukuki problemler tespit edilir. Bu bölümde açıklama yapılmaksızın hukuki problem ya da problemler birer cümleyle sıralanır. Örneğin töre saikiyle işlenen suçlarda haksız tahrik hükümlerinin uygulanıp uygulanmayacağı veya hırsızlık suçunda suçun tamamlanma anı sorunu gibi.


4-Görüşümüz
Bu bölümde ise, kendi görüşümüz gerekçelendirilerek yazılır. Dikkat edilmesi gereken önemli bir nokta, bu bölüm haricinde kesinlikle kendi görüşümüzün yazılmamasıdır. Burada öncelikle olaydaki hukuki soruna ilişkin olarak genel bilgi verilmelidir. Genel bilgiler verirken atıf yapmak suretiyle konuyla ilgili olarak öğretide yer alan görüşlere yer verilmeli, mevzuatta yer alan düzenlemeler önceki benzer içtihatlar birlikte değerlendirilmelidir. Çözümlenmesi gereken hukuki soruna ilişkin varmış olduğumuz sonuç mercilerin çözüm şekillerinde bir tanesine uygun olabileceği gibi, tamamen farklı bir sonuçta olabilir.

Kaynak: Doç. Dr. Veli Özer Özbek, Pratik Çalışma Kitabı, Genel Hükümler,(2006)



...veya aşağıdaki gibi bir yöntemde kullanılabilir


Yargıtay karar tahlili, 5 aşamalı olarak yapılan bir çözümleme ve bu aşamalar sonucunda yorum yaparak, kendi hukuki görüşümüzü ortaya koymamızla son bulan bir değerlendirmedir.


1-Olay ve Olayın Sınırlarının belirlenmesi
Bu aşamada kararda ki olay ve olayın derecesi- sebebi tespit edilir. Tespit edilen olaY kısa ve öz cümlelerle yazılır.


2-Çözülmesi Gereken Hukuki Uyuşmazlık
Bu aşama kararın yazılmasına sebep olan olaydır. Hukuki nitelendirmeye yargı mercilerinde ( ilk derece mahkemesi, istinaf, temyiz ) farklı değinilmiş olabilir fakat; bu aşamada olayda yer alan hukuki uyuşmazlık üzerinde durulmalıdır.


3-Uyuşmazlığa Dayanak Olan Yasa Maddeleri
Kararda söz konusu olan mevzuat ve diğer ( doktrin – karar) hükümleri yazılmalı ve eksik olan dayanak madde var ise, eklenmelidir.


4-Yargı Süresi Boyunca Yer Alan Organların Görüşleri
Tüm yargı organlarının görüşlerine kısa olarak değinilmelidir.  Görüşler benzer ise bir grup haline getirilmelidir. Bu aşama sayesine kişisel kanaatte katıldığımız – katılmadığımız hükmü veya hükümleri belirlerken hangi organın görüşü olduğunu kolayca saptayabiliriz.


5-Kişisel Kanaat (Hukuki Kanaat)
Kararı bu aşamaya kadar değerlendiren kişi artık karar hakkında kişisel bir görüş oluşturmalıdır ve bunu gerekçesi ile belirtmelidir. Hukuki kanaatte sanılanın aksine doğru veya yanlış yoktur. Değerlendiren kişi karşı oya katılabilir, kendisi bir görüş belirtebilir veya karara katılabilir. Bu kanaatin en önemli kısmı ise ÖZGÜN olmaktır...