7343 Sayılı Kanun ile İcra ve İflas Kanununda satış giderleri yönünde bir kısım düzenlemelere yer verilmiştir. Bu düzenlemeler kapsamında satış giderleri tarifesinin yayımlanmasından önce satış talebinde bulunulmasına rağmen tarifeye göre eksik depo edilen avansın tarifenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren bir yıl içinde tamamlanması gerektiği, bu bir yıllık sürenin son gününün ise ikinci tarifenin yürürlük tarihi olan 08 Mart 2023'e denk gelmesi nedeniyle son gün için ilk tarifedeki tutarların mı yoksa ikinci tarifedeki tutarların mı dikkate alınacağı hususunda yaşanan tereddütlerin giderilmesi amacıyla aşağıdaki gibi bir değerlendirme yapılmıştır.
İİK'nun 106/7. Maddesi "Bu maddede belirtilen giderler Adalet Bakanlığınca her yıl yürürlüğe konulan tarifede belirlenir." Hükmüyle her yıl yürürlükte bulunan tarifeye göre bu madde kapsamındaki işlemlere ilişkin giderlerin belirlendiğine yer verilmiştir. İİK'nun Geçici 18/1. Maddesinde ise ilk tarifenin çıkarılacağı zamana yer verilmiştir. Geçici 18. Maddenin ilgili bölümleri aşağıdaki gibidir.
İİK'nun Geçici 18/1. Maddesi "111/b maddesinin uygulanmasına ilişkin yönetmelik ile 106 ncı madde uyarınca ÇIKARILMASI GEREKEN TARİFE, bu maddeyi ihdas eden Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren altı ay içinde çıkarılır.
..........
106 ncı madde uyarınca ÇIKARILACAK TARİFENİN yürürlüğe girdiği tarihten ÖNCE satış talep edilmiş olmasına rağmen kıymet takdiri ile muhafaza ve satış giderlerinin tamamının yatırılmadığı hâllerde BU TARİFENİN yürürlüğe girdiği tarihten itibaren bir yıl içinde TARİFEDE BELİRLENEN giderlerin yatırılması zorunludur. Bu süre içinde giderler peşin olarak yatırılmazsa satış talebi vaki olmamış sayılır." Hükümleri mevcuttur
İİK'nun Geçici 18/1. Maddesine istinaden İİK'nun 106. Maddesi gereğince ilk tarife 08 Mart 2022 tarihli ve 31772 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. İİK'nun 106/7. Maddesine istinaden 08 Mart 2023 tarihli ve 32126 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak ikinci Satış Giderleri Tarifesi yürürlüğe girmiştir. Her yıl İİK'nun 106. Maddesine istinaden yeni bir tarife yürürlüğe girecektir.
Her iki tarifesinin 9. Maddesinde "Satış giderinin belirlenmesinde, satış talebinin yapıldığı tarihte yürürlükte bulunan tarife esas alınır." Şeklinde bir düzenlemeye yer verilmiştir.
İİK'nun Geçici 18. Maddesi incelendiğinde çıkarılması gereken tarife ibaresine yer verilmiş, devamında yine çıkarılacak tarifenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren bir yıl içinde tarifede belirlenen giderlerin yatırılmasının zorunlu olduğuna değinilmiştir. Buradan açıkça anlaşılacağı üzere Geçici 18. Maddedeki atıf henüz mevcut olmayan ve çıkarılacak ilk tarifeye yöneliktir. Çıkarılacak tarifeler demeyip çıkarılacak tarife dediği için sadece ilk tarifeyi, bu tarifenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren bir yıllık süre öngörüldüğü için bir yıllık sürenin başlangıç tarihinin ilk tarifenin yürürlük tarihinin, tarifelerde belirlenen demeyip tarifede belirlenen dediği için ve henüz ortada olmayan çıkarılacak tarifeden bahsedildiği için sadece ilk çıkarılan 08 Mart 2022 tarihli tarifenin dikkate alınması gerekecektir. Burada öngörülen bir yıllık sürenin tarifenin geçerlilik süresiyle bir ilgisi yoktur. Bu süre iki yılda olabilirdir. Ancak bu sürenin iki yıl olması ilk tarifenin yürürlük tarihinden önce satış talep edilmiş mahcuzlar yönünden tamamlanacak avansın ikinci veya daha sonra çıkarılacak tarifelere göre tamamlanacağı sonucunu doğurmayacaktı. Zira tarifelerin 9.Maddesine göre satış giderlerinin belirlenmesinde satış talebinin yapıldığı tarihte yürürlükte bulunan tarifenin esas alınacağı belirtilmiştir. Ortada yeni bir satış talebi mevcut olmayıp eski satış taleplerine istinaden bir avans tamamlama işlemi olduğu, Geçici 18. Maddenin açıkça çıkarılacak ilk tarifeye yönelik olduğu, daha sonraki tarifelerin ise Geçici 18. Maddedeki atfa istinaden değil doğrudan İİK'nun 106. Maddesine göre çıkarıldığı ve çıkarılacağı, İİK'nun 106. Maddesinde ise eski satış talepleriyle ilgili bir avans tamamlama işlemine yer verilmediği hususları dikkate alındığında Geçici 18. Maddedeki atfın sadece ilk tarifeye yönelik olduğu söylenebilir.
Diğer taraftan satış giderleri tarifelerinin ne kadar süreyle geçerli olduğuna tarife içeriğinde yer verilmeyip, tarifelerin 9.maddesinde yürürlükte bulunan tarifenin esas alınacağına yer verilmesi nedeniyle 08 Mart 2023 itibariyle ikinci tarifenin yürürlükte bulunduğu hususunda tereddüt yoktur. Ancak yürürlükteki tarife hükümlerinin uygulanması tarifelerin 9.maddesi dikkate alındığında yeni bir satış talebinde bulunulduğu durumlar için geçerlidir. Eski avansların tamamlanması hususu yeni bir satış talebi şeklinde değerlendirilemeyeceği gibi İİK'nun Geçici 18. Maddesinde yürürlükte bulunan tarifelere atıf yapılmayıp madde içeriği çıkarılacak ilk tarifeyle ilgili olduğundan İİK'nun 19. Maddesindeki yıl hesabına göre bir yılık sürenin son gününe denk gelen 08 Mart 2023 günü için de 08 Mart 2022 tarihli ilk tarife dikkate alınarak avansın tamamlanması gerekir, bu durum 08 Mart 2023 günü farklı bir tarifenin yürürlükte bulunmasıyla değişmez, yukarıda da açıkladığımız üzere avansın tamamlanması için bir değil de iki yılık süre öngörülseydi dahi Geçici 18. Maddedeki atıftan dolayı yine ilk tarife dikkate alınırdı, aksi halde İİK'nun Geçici 18. Maddesinde bir yıllık sürenin başlangıç tarihine açıkça yer verilmeyip çıkarılacak tarifenin yürürlük tarihine atıf yapılması nedeniyle 08 Mart 2023 tarihli ikinci tarifedeki tutarlar baz alındığında, bu tarifenin yürürlük tarihinden önce satış talep edilmiş ve eksik yatırılan avansların da dikkate alınması ve bu defa tamamlanması için 08 Mart 2024 yılının son gün olarak kabul edilmesi gibi sürekli tekrarlanan işlemlere sebebiyet verileceği göz önünde bulundurulabilir.
SONUÇ olarak, 08 Mart 2023 günü için eski satış taleplerinde avans tamamlama işlemlerinde 08 Mart 2022 tarihli tarifenin dikkate alınması gerektiğini düşünmekteyiz.
Özgür KOCA
İcra Müdürü