İcra dairelerinde bir işin geciktirilmesi durumunda disiplin soruşturması başlatılabilir mi ?
Disiplin cezalarının çeşitleri ile ceza uygulanacak fiil ve haller Devlet Memurları Kanunu'nun 125. Maddesinde düzenlenmiştir. Bu maddede yer verilen incelememize esas kısımlar aşağıdaki gibidir.
Uyarma 125/A:
a) Verilen emir ve görevlerin tam ve zamanında yapılmasında ....... kayıtsızlık göstermek
Kınama 125/B:
a) Verilen emir ve görevlerin tam ve zamanında yapılmasında .... kusurlu davranmak
Aylıktan Kesme 125/C:
a) Kasıtlı olarak; verilen emir ve görevleri tam ve zamanında yapmamak
Kademe ilerlemesinin durdurulması 125/D:
n) Verilen görev ve emirleri kasten yapmamak
Adalet Bakanlığı Disiplin Yönetmeliğinin İŞLEME KONULAMAYACAK İHBAR VE ŞİKAYETLER başlıklı 22.maddesinin ç fıkrası "Kanun yollarına başvuru sebebi olarak ileri sürülebilecek hususları içeren" şeklindedir.
Şikayet ve şartlar başlıklı İcra ve İflas Kanunu'nun 16. Maddesinin 2. Fıkrasında "Bir hakkın yerine getirilmemesinden veya sebepsiz sürüncemede bırakılmasından dolayı her zaman şikayet olunabilir"
Aynı Kanun'un 17. Maddesinin 2. Fıkrasında "Memurun sebepsiz yapmadığı veya geciktirdiği işlerin icrası emrolunur" hükmüne yer verilmiştir.
İcra ve İflas Kanunu'nun bazı maddelerinde yapılacak işlemler için süre tayin edilmiştir. Örneğin;
İİK.nın 61. Maddesinde "Ödeme emri borçluya takip talebinden itibaren nihayet 3 gün içinde tebliğe gönderilir.
İİK.nın 79. Maddesinde "İcra dairesi talepten nihayet üç gün içinde haczi yapar"
İİK.nın 112. Maddesinde "Taşınır mallar satış talebinden nihayet iki ay içinde satılır"
Yerleşik yargı içtihatlarıyla süre tayin edilen işlemler için bu sürelerden sonrada işin yapılabileceği netleştirilmiştir.
Süre tayin edilmeyen işlemlerde ise işin makul bir sürede yapılabileceği yine yerleşik yargı içtihatları ile öngörülmüştür.
Yukarıdaki hükümler çerçevesinde yapılan değerlendirmede, Devlet Memurları Kanunu'nda yer alan disiplin hükümleri genel nitelikte olup tüm memurları kapsamaktadır ancak icra dairelerince bir işin sebepsiz yapılmaması ya da geciktirilmesi durumunda İİK.nun 16/2 ve 17/2.maddelerinde başvurulacak yollar özel bir hükümle açıkça düzenlenmiştir. Bir amir tarafından verilen emir veya görev haricinde bir işin zamanında yapılmaması (örneğin bir talebe karar verilmemesi ya da verilen karar gereğinin karar veren tarafından uygulanmasının geciktirilmesi) halinde ilgililerin İcra Hukuk Mahkemesi nezdinde şikayet hakkını KULLANMAYIP disiplin amirine yaptıkları şikayet üzerine disiplin soruşturması başlatılması ya da şikayet olmaksızın res'en disiplin amirince soruşturma başlatılması açıkça Adalet Bakanlığı Disiplin Yönetmeliğinin 22/ç maddesinde yer verilen kanun yollarına başvuru sebebi olarak ileri sürülebilecek hususlarda disiplin soruşturması başlatılamayacağı yolundaki düzenlemeye aykırılık oluşturur.
Özgür KOCA
İcra Müdür Yardımcısı