Merhaba Değerli Meslektaşlarım.
Son zamanlarda Alacağa mahsuben satışlarda sıra cetveli yapılıp kesinleşmeden tescil verilip verilmeyeceği hususunda arkadaşlarla firiklerimizde bir tereddüt oluştu,
Sizlerin bu konudaki uygulamasını öğrenmek isterim ve varsa dayanaklarınızı da paylaşırsanız sevinirim. Teşekkürler.
Yargıtay'a göre; satışın alacağa mahsuben yapılmış olması, dosyada nakit satış bedeli bulunmaması sıra cetveli yapılmasına engel değil.
Bir kararında "Haciz koyduran alacaklının taşınmazları ihale ile satın alması ve kendisinden önce gelen başka alacaklı bulunmaması halinde, alacağı oranında satış bedelini ödemekten kaçınabileceği, "satış bedelini, alacağına mahsup edebileceği" satışa çıkarılan taşınmazların alacaklı tarafından alacağına mahsuben alınmak istemesi ve taşınmazlar üzerinde alıcının yaptığı takip nedeniyle koydurduğu hacizden önce konulmuş, başka haciz bulunması halinde ileride sıra cetveli yapılması gerekeceğinden ve henüz sıra cetveli yapılmamış olduğundan, alacaklının alacağının ihale bedellerini karşılayıp karşılamadığı saptanıp ve dolayısıyla alacaklı aleyhine fark doğduğu tespit edilmeden alıcı alacaklıya ihale bedellerini yatırması için süre verilmesi yönündeki İcra Müdürlüğü kararı doğru değildir." denilmiş.
Ancak bence bu görüş ve karar uygulama açısından yerinde sağlıklı bir karar değil. Şöyle ki, satışı yapılan mal üzerinden birden fazla haczin olması halinde her ne kadar tapu ya da trafik kaydında alacaklının sırası ilk sıra olsa dahi henüz ihale yapılan alacaklıya para kalıp kalmayacağı ne kadar kalacağı belli olmaksızın veya bu alacaklının sırasına ve alacağına diğer alacaklılar tarafından itiraz edilebileceğinden ve alacaklının sırası veya alacak miktarı değişebileceğinden, bu ihtimaller gözönüne alındığında satışın alacağa mahsuben yapılması yanlıştır. Her ne olursa olsun satış bedeli dosyaya alınmalı, sıra cetveli yapılıp şayet alacaklıya para ayrılmışsa kesinleşince alacaklıya ödenmelidir.
Uygulamada bizzat önüme gelen bir dosyada bu sıkıntıya şahit oldum. Şöyle ki, ipotek dosyasından taşınmaz alacağa mahsuben alacaklıya satılmış, ihale kesinleşmiş, sıra cetveli yapılmamış ve taşınmaz da alacaklı tarafa tescil edilmiş. Bu aşamadan sonra haciz alacaklılarından biri sıra cetveli yapılmaması nedeniyle işlemi şikayet etmiş. Şikayet kabul ediliyor ve İcra Mahkemesi sıra cetveli yapılmasına karar veriyor. Karar gereği icra dairesince sıra cetveli yapılıp alacaklılara tebliğ ediliyor. Sıra cetveline de itiraz ediliyor ve genel mahkeme yani Asliye Hukuk Mahkemesi sıra cetvelinin iptaline karar vererek bir gerekçeyle ipotek alacaklısına pay ayrılmamasına karar veriyor ve bu karar da kesinleşiyor. Satış bedeli alacaklıdan muhtıra ile isteniyor alacaklı bu parayı yatırmadığı gibi ihalesi yapılan taşınmazı da üçüncü şahsa devretmiş ve üzerine başkaca mal varlığı da bulunamamıştır. Bu hali ile ortada satış bedeli yok, taşınmaz el değiştirmiş ve satış bedeli de tahsil edilemiyor. İşte sıkıntı burada başlıyor, bu işlem icra müdürüne sorumluluk doğurabilir. Bu nedenle ben her halde satış bedelinin dosyaya alınmasının doğru olduğunu düşünüyorum ve böyle yapıyorum. Şayet satış bedeli alınmadan alacağa mahsuben satış yapılmış ise sıra cetveli yapılıp kesinleşmeden alıcı alacaklıya tescil verilmemesi de ayrı bir seçenek. Ancak bu işlemin de yasal dayanağı yoktur. Çünkü ihale kesinleşmişse alıcı/alacaklıya tecil belgesi verilmesi zorunludur. Böyle bir durumda alacaklı bu kararı şikayet etmesi halinde İcra Mahkemesince kabul göreceği gerçektir. Bu nedenle en güzeli ve sağlamı satış bedelini yatırmak üzere alacaklıya süre verip dosyaya yatırılmasına karar vermektir. Satış bedelini yatırmak üzere süre verilmesine ilişkin işlem şikayet edilse ve kabul edilse dahi icra müdürü üzerinden sorumluluğu atmış olur.
sıra cetveli yapılıp, bunun kesinleşmesi beklenmeli, taşınmazı ihalede "alacağına mahsuben" satın almış olan alıcı-alacaklının ödemesi gereken bir fark ortaya çıkarsa bu fark, alıcı-alacaklı tarafından icra dosyasına ödendikten sonra, taşınmazın alıcı adına tescili için -İİK. 135/I uyarınca- Tapuya müzekkere yazılmalıdır
Sıra cetveli yapılıp, bunun kesinleşmesi beklenmeli, taşınmazı ihalede "alacağına mahsuben" satın almış olan alıcı-alacaklının ödemesi gereken bir fark ortaya çıkarsa bu fark, alıcı-alacaklı tarafından icra dosyasına ödendikten sonra, taşınmazın alıcı adına tescili için -İİK. 135/I uyarınca- Tapuya müzekkere yazılmalıdır
Alıca Alacaklıya ya ihale bedelinin tamamının yatırılmasını talep edilmeli veya sıra cetveli düzenlendikten sonra tescil yazısı verilmeli, alacaklı hangisini tercih ederse ona göre tescil verilmeli. Hiç riske girmeye gerek yoktur. Beğenmiyorsa gitsin şikayet etsin mahkeme karar versin
müdürlerim peki özellikle ipotek dosyalarında talimat olduğumuzu düşünürsek. talimat kaydında belirtilen borç tutarı altında (talimat ta alacak 100 bin gösterilmiş) taşınmaz 70 bin e satılıyor. birinci derece ipotek olduğu tapu kaydından da görünüyor. bu durumda bile mi 70 bin tl yi dosyaya alınmasına karar vereceğiz. o zaman ipotek alacağının ne anlamı kalıyor ki. şu an hatırlamıyorum ama eski bi yargıtay kararında ipotek alacaklıları için eğer ipoteğin altında kalmışsa satış tutarı sıra cetveli düzenlenmeyeceğine ilişkin karar vermiş. şimdi benim paylaşılanlardan anladığım her ne şekilde satarsak satalım ipoteğin veya talimatta belirtilen tutarın altında kalsa bile satış/ihale bedelini dosyaya alınmasına karar vermek öyle mi?
kafa karıştı
Paylaşımlar net olmalı ve güncel yargıtay kararlarıyla, içtihatlarla desteklenmeli.
Sayın müdürüm Karşıyaka 1. İcra Hukuk Mahkemesi; 15.07.2013 T. E:324, K:3409-sayılı kararı ile durum sabittir ayrıca konuya ilişkin bir çok yargıtay ilamı mevcut olup yukarıda bahsettiğimiz şekilde kararlar vermiştir.
Vakit bulduğum zaman içtihatlardan bir kaç tanesini paylaşacağım.