Bazı arkadaşlarımızdan bu islam icra hukuku alanında sorular aldığımdan aşağıdaki eserin okunmasını tavsiye ederim.
İslam İcra ve İflas Hukuku
Doç. Dr. Mehmet Erkal
1991 - Mart, Sayı: 061, Sayfa: 035
M. Üniversitesi İlahiyat Fakültesi ögretim üyesi Prof. Dr. Fahrettin Atar 1982 yılında ''İslâm Hukunda Borçlunun İflasına Karar Verilmesi, Haçredilmesi, Mallarına Haciz Konulması ve Hapsedilmesi'' adıyla hazırladığı doçentlik tezi ile, "İslâm İcra İflas ve Hukuku'nun Bazı Meseleleri'' adlı ilmi çalısmasını konu ile ilgili yapmış olduğu ilave araştırmalarla geliştirilmiş ve ''İslâm İcra ve İflas Hukuku'' adıyla neşretmiştir. İlmi araştırma mahsulu olan bu eserin müellifi Prof. Dr. Fahrettin Atar Türkçemize benzeri bir çalışmanın bulunmadığı bir konuyu bütün şumülüyle tetkik edip sistematik bir şekilede ortaya koyduğu için cidden tebrike layıktır.
Müellif bu eserini biri giriş olmak üzere başlıca üç kısma ayırmıştır. Giriş kısmı (önsöz, indeks ve kısaltmalar ile) icra ve iflas hukuku hakkında genel bilgileri, cebrî icra, tedbir ve müeyyideleri, borç kavramı, zararların tazmini ve icra-iflas hukukunun kaynakları hakkında genel mahiyette bilgileri ihtiva etmektedir, (s. 5-92)
Birinci kısımda haciz ve rehnin paraya çevrilmesi yoluyla takip, ihtiyatî haciz, borç için hapis müessesesi gibi konular incelenmiş (s. 95-270), ikinci kısım İslâm iflas hukukuna ayrılmış, burada da iflası ilgilendiren konu ve müesseseler tetkik edilmiştir (s. 273-458). Esere bir sonuç, bir bibliyografya listesi ve bir karma kelime indeksi de eklenmiştir (s. 459-479)
Prof. Dr. Fahreddin ATAR bu eseri hazırlarken Hanefî, Şafiî, Hanbelî, Maliki ve bazen de Zahirî mezheplerinin icra ve iflas hukukuyla ilgili görüşlerine ayrı ayrı veya mukayeseli olarak yer vermiş ayrıca günümüz Türk hukuk etütlerinden de istifade etmiş ve yeri geldikçe mukayeseler yapmıştır.
Müellifin İslâm icra ve iflas hukuku ile ilgili vermiş olduğu şu kısa ve özlü malumatın okuyucuyu eser hakkında daha çok bilgilendireceğine inanıyoruz.
"Fıkıh kitaplarının, özellikle Hacir, Müflis, Teflis bölümlerinde borçlu ve alacaklıların uymakla mecbur oldukları kaide ve usuller tanzim ve tesbit edilmiş, borçlunun borcunu rızası ile ödemesi esası getirilmiştir. Gerçekten bir cemiyette borcunu rızası ile ödeyenler yanında muktedir olduğu halde borcunu ödemeyen veya iflas ettiği için ödeyemeyen borçlular da bulunabilir. Devlet, borcunu ödemeyen veya çeşitli sebeplerle ödeyemeyen borçlular karşısında, alacaklıların koruma görevini üzerine almış ve alacağını tahsil edemeyen alacaklıya cebri icra organları aracılığı ile hakkına kavuşabilme imkanı tanımıştır. Dolayısıyla İslâm hukukunda, alacağını tahsil edemeyen alacaklının bizzat ihkak-ı hak (kendiliğinden hak alma) yolu ile alacağını tahsile kalkışması tecviz edilmemiştir. Hiç şüphesiz alacaklı tahsil edemediği alacağı için mahkeme nezdinde açacağı bir alacak ve ifa davası ile devletin kendisine yardımcı olmasını isteyebilir. Bunun üzerine devletin cebri icra organları, borçluyu borcunu ödemeye zorlar. Cebri icra organları, alacağı tahsil ederken, borçlunun şahsı ve malı üzerinde bir takım hukuki tasarruflarda bulunmak zorunda kalır. Bunlar, hacir, iflas, hapis, haciz ve bunlara benzer tedbirlerdir."
Eser kanaatimizce İslâm hukukunun icra ve iflasla ilgili dalını günümüz araştırmacılarını farklı zaviyelerden, mukayeseli ve onların anlayabilecekleri bir şekilde takdimin yanında, hukuk tarihi ve Türk Hukuk doktrini açısından da orijinal bir çalışmadır.
Müellifi bu değerli ve güzel eserinin neşri vesilesi ile tebrik eder İslâma ve ilme yararlı mesaisinin daha nice yıllar devam etmesini yüce Allah'tan dilerim.
ALINTIDIR.