[Baran Tunç]

Merhabalar bir sorum olacaktı. Haciz mahalline esas dosya üzerinden gelindi. Mahalde menkul fiili haciz işlemi yapıldı. Haciz mahallinde borçluya istihkak iddiasında bulunup bulunmadığı soruldu. Malın kendisine ait olduğu borçlu tarafından beyan edildi. Ancak o an için muhafaza işlemi yapılmadan (Alacaklı vekilinin talebi olmadığından) yediemin olarak haciz yapılan menkuller borçluya bırakılıp mahalden ayrılındı. Aynı adrese farklı bir tarihte tekrar haciz ve muhafaza işlemi için gidildi. Bu kez borçlu daha öncesinde haczedilen ve yediemin olarak aldığı menkul üzerinde 3. şahıs adına istihkak iddiasında bulunup Her ne kadar malın tarafıma ait olduğunu beyan etmiş olsam da bu kez mal 3. şahıs ...... kişisine aittir dedi Veyahut mal üzerinde 2. haciz işlemi sırasında 3. şahıs daha önce haciz yapılan mal üzerinde istihkak iddiasında bulundu. Benim sorum şu böyle bir durumda 5. yargı paketinde bulunan istihkak iddiasında muhafazaya ilişkin İİK 96,97 hacizi yapılsa dahi istihkak iddiasında bulunan bir 3. kişi yedieminliği kabul ederse bu mal muhafaza altına alınmaz hükmü gereğince her ne kadar daha önce malın kendisine ait olduğunu iddia etmiş olsa da 2. haciz işleminde bulunulan istihkak iddiası gereğince malın muhafazasını reddetmek doğru olur mu? biraz karışık anlattıysam kusura bakmayın. cevaplarsanız sevinirim. teşekkür ederim.

[Özgür KOCA]

DEĞİŞİK BİR BAKIŞ AÇISI GETİRECEĞİM BU SORUNUZA

Aşağıdaki Kanun maddeleri dikkate alındığında;

Yerleşik Yargıtay içtihatları da dikkate alındığında istihkak iddiasında bulunulması için geçerli bir haczin varlığı şarttır Hacizden sonra malın haczine muttali olunmasından sonra en geç 7 gün içinde borçlu veya üçüncü kişi tarafından istihkak iddiasında bulunulabilir (İİK.md.96/3). İstihkak iddiasına karşı alacaklı veya borçlu tarafından itiraz edilirse icra memuru dosyayı İcra Hukuk Mahkemesine gönderir (İİK.md.97/1). Borçlu ile üçüncü şahısların taşınır malı birlikte ellerinde bulundurmaları halinde dahi mal borçlu elinde addolunur. Mahkemece takibin devamına karar verilmesi halinde mal muhafaza altına alınabilir (İİK.md.97/a-1).


Bu çerçevede sorunuza gelince borçlu hacizden sonra istihkak iddiasında bulunmayıp malların kendisine ait olduğunu beyan ettiğinden muhafaza işlemi yapılır, borçlu daha önce yaptığı kabulden dönemez. En azından bu durum yargılamayı gerektirir. Taşınır malı borçlu ile birlikte elinde bulundurduğu tespit edilen üçüncü şahsın haczi öğrendikten sonra en geç 7 gün içinde istihkak iddiasında bulunması halinde muhafaza işlemi yapılmaz, ancak mahkemece takibin devamına karar verilmesi halinde muhafaza yapılır. Son olarak asıl dikkate alınması gereken teknik bir değerlendirme yaparsak; Muhafaza işlemlerinde İİK'nın 88.maddesi dikkate alınır. Bu bağlamda HER ÜÇÜNCÜ ŞAHSIN İSTİHKAK İDDİASI MUHAFAZAYA ENGEL DEĞİLDİR. TAŞINIR MALI BORÇLUYLA BİRLİKTE ELİNDE BULUNDURDUĞU BELİRLENEN ÜÇÜNCÜ ŞAHSIN İSTİHKAK İDDİASI MUHAFAZAYI ENGELLER. Bu durumun tespiti açısından ise yapılan haciz işlemi önem arz eder yoksa her önüne gelen üçüncü şahsın istihkak iddiası muhafazayı engellemez. İstihkak iddiası üzerine İİK'nın 97/1.maddesindeki prosedürün uygulanması da bu durumu değiştirmez. Bunun nedeni ise düzenlemenin İİK'nın 97/1.maddesinde değilde İİK'nın 97/a-1.maddesinde oluşudur. Tabi bu konuda şuan için yerleşik bir içtihat bulamazsınız. Bu tamamen benim görüşümden ibaret olup ilerde bu konuda verilecek yargı kararlarının mevcudiyeti halinde onlara uymak gerekir.



İCRA VE İFLAS KANUNU

MADDE 88- "(2) Diğer taşınır mallar, masrafı peşinen alacaklıdan alınarak muhafaza altına alınır. Alacaklı muvafakat ederse, istenildiği zaman verilmek şartıyla, muvakkaten borçlu yedinde veya üçüncü şahıs nezdinde bırakılabilir"

Madde 96 "Borçlu, elinde bulunan bir malı başkasının mülkü veya rehni olarak gösterdiği yahut üçüncü bir şahıs tarafından o mal üzerinde mülkiyet veya rehin hakkı iddia edildiği takdirde, icra dairesi bunu haciz ve icra tutanaklarına geçirir ve keyfiyeti iki tarafa bildirir.

İcra dairesi aynı zamanda istihkak iddiasına karşı itirazları olup olmadığını bildirmek üzere alacaklı ve borçluya üç günlük mühlet verir. Sükütları halinde istihkak iddiasını kabul etmiş sayılırlar.

Malın haczine muttali olan borçlu veya üçüncü şahıs, ıttıla tarihinden itibaren yedi gün içinde istihkak iddiasında bulunmadığı takdirde, aynı takipte bu iddiayı ileri sürmek hakkını kaybeder. İstihkak iddiasının yapıldığı veya istihkak davasının açıldığı tarihte istihkak müddeisi ile birlikte oturan kimseler yahut bu şahısların iş ortakları, iddianın yapıldığı tarihte veya istihkak davası 97 nci maddenin 9 uncu fıkrası gereğince açılmışsa davanın açıldığı tarihte malın haczine ıttıla kesbetmiş sayılırlar.

Madde 97 "İstihkak iddiasına karşı alacaklı veya borçlu tarafından itiraz edilirse, icra memuru dosyayı hemen icra mahkemesine verir. İcra mahkemesi, dosya üzerinde veya lüzum görürse ilgilileri davet ederek mürafaa ile yapacağı inceleme neticesinde varacağı kanaate göre takibin devamına veya talikıne karar verir."

Madde 97/a "Bir taşınır malı elinde bulunduran kimse onun maliki sayılır. Borçlu ile üçüncü şahısların taşınır malı birlikte ellerinde bulundurmaları halinde dahi mal borçlu elinde addolunur. (Ek üçüncü ve dördüncü cümle:24/11/2021-7343/8 md.) Bu hâlde üçüncü şahıs yedieminliği kabul ettiği takdirde bu mal muhafaza altına alınmaz. Ancak 97 nci maddenin birinci fıkrası uyarınca takibin devamına karar verilmesi hâlinde mal muhafaza altına alınabilir"

[Baran Tunç]

İlginiz, emeğiniz ve aydınlatıcı cevabınız için çok teşekkür ederim Özgür Bey.

[avfatih]

Özgür bey, çalışmanız için öncelikle teşekkür ederim. Yukarıda belirttiğiniz kanun maddesine (97/a) aykırı şekilde yapılan muhafaza işlemine karşı borçlu taraf memur işlemini şikayet yolu güdebilir mi? yani, muhafaza işleminin ve haczedilemezlik şikayeti yapabilir mi? bunun dışında 3.şahıs ise istihkak iddiası ile malın mülkiyetini ispatlayacak. Bu yargılama sürecinde, muhafaza altına alınan malların iadesi için neler yapabiliriz?