[Özgür KOCA]

KONUYLA İLGİLİ KENDİ GÖRÜŞÜMÜZE YER VERDİKTEN SONRA EMSAL İÇTİHATLAR PAYLAŞILMIŞTIR

İcra ve iflas Kanunu'nun 261.Maddesine göre ihtiyati haczin infazında aynı Kanun'un 79'dan 99'a kadar olan maddelerinin dikkate alınacağı, aynı Kanun'un 88/2-son cümlesinde sicile kayıtlı motorlu kara araçları bakımından 106. Madde hükümlerinin saklı olduğu, 106/4. Maddesinde sicile kayıtlı motorlu kara araçları bakımından muhafaza, kıymet takdiri ve satış talebinin birlikte yapılması ve bunlara ilişkin giderlerin tamamının birlikte ve peşin olarak yatırılmasının zorunlu olduğu şeklinde bir düzenlemeye yer verilmiştir.

Farklı bir düzenleme olarak İcra ve İflas Kanunu'nun 261. Maddesi gereği ihtiyati haczin infazında da dikkate alınacak olan aynı Kanun'un 79/a Maddesinde konutta haciz yapılabilmesi için müdürlükçe verilecek kararın mahkeme onayına tabi olduğuna yer verildikten sonra ihtiyati haciz hakkında bu madde (79/a) hükmünün uygulanmayacağına diğer bir değişle mahkeme onayı olmadan konutta ihtiyati haciz yapılabileceğine yer verilmiştir. Ancak sicile kayıtlı motorlu araçlar bakımından ihtiyati haciz aşamasında satış istenmeden muhafaza işlemi yapılabileceğine yönelik özel bir düzenlemeye yer verilmemiştir.

Yargıtay Hukuk Genel Kurulu'nun 21.12.2021 Tarihli ve E:2018/12-14, K:2021/1723 sayılı ilamı, ihtiyati haciz sahibi alacaklıların, hacizleri kesin hacze dönüşmedikçe satış isteyemeyecekleri yönündedir.

Yargıtay 12. HD.'nin 2023/4608 Esas, 2024/1321 Karar sayılı kararı "Menkul malların haczine ve muhafazasına ilişkin olarak İİK'nın 85 ve 88. maddelerinde düzenleme yapılmış olup aynı yasanın 261. maddesinin yollaması ile taşınır malların muhafazasına ilişkin aynı yasanın 88. maddesinin uygulanması gerekir. Haczedilen araçların trafik kaydına yakalama şerhi konulması muhafaza işlemidir. İcra müdürlüğünce, ihtiyaten haczedilen araçların trafik kaydına yakalama şerhi konulmasına karar verilmesinde yasaya aykırı bir yön yoktur. Takibe ve ihtiyati haciz kararına itiraz edilmiş olması ihtiyati haciz kararının infazına engel değildir." şeklindeki Antalya BAM'ın 24.02.2023 tarihli, 2022/474 Esas ve 2023/480 Karar sayılı ilamının onanmasına ilişkin olup bu ilama konu olay 30.09.2021 tarihli müdürlük kararının kaldırılmasına ilişkindir. Bizim söylediğimiz husus ise 7343 sayılı Kanun ile 24.11.2021 tarihinde yapılan değişiklik sonrası ve hali hazırdaki döneme ilişkindir. Yani değişiklikten önceki maddeler dikkate alınarak verilen karar, değişiklikten sonraki dönem için hüküm ifade etmez, zira bu ilamda atıf yapılan kanun maddeleri değiştirilmiş olup artık değiştirilen madde içeriklerinin dikkate alınması zorunludur.

Yukarıda yapılan açıklamalar çerçevesinde İcra ve İflas Kanunu'nun 261.Maddesi göndermesiyle (24/11/2021-7343/7 md. si ile değiştirilen) aynı Kanun'un 88/2-son cümlesinden hareketle dikkate alınması gereken 106/4. Maddesine göre sicile kayıtlı motorlu kara araçları bakımından muhafaza, kıymet takdiri ve satış talebinin birlikte yapılmasının zorunlu olduğu, ihtiyati haciz bakımından farklı veya özel bir düzenlemeye yer verilmediği, yukarıda yer alan Yargıtay Hukuk Genel Kurulu kararı dikkate alındığında alacaklının ihtiyati haczi kesin hacze dönüşmeden satış talebinde bulunamayacağı hususları birlikte değerlendirildiğinde ihtiyati haciz aşamasında sicile kayıtlı motorlu kara araçları kaydına yakalama şerhi konulmayacağı sonucuna varılmıştır.


Ayrıca Adalet Bakanlığı İcra İşleri Dairesi Başkanlığının 03.11.2023 Tarihli ve 86420598-392/10410 Sayılı yazısı ile Yargıtay'ın 2023/4608 Esas, 2024/1321 Karar sayılı kararı yönünden de bir değerlendirme yaparsak;

1-    Daire Başkanlığımızın yazısında yer verdiği Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 10.11.2020 tarihli ve 2017-12-323/852 sayılı ilamı hangi şartlarda ihtiyati haciz kararı verilebileceğine ilişkin olup ihtiyati haczin infazına ilişkin değildir.

2-    Yine Daire Başkanlığımızın yazısında, İİK'nın 106'ncı maddesinde yer alan muhafaza talebini de içeren düzenlemenin kesinleşen icra takibine dayanılarak konulan kesin haciz neticesinde satış talep edilmesi mümkün olan hususlar için düzenlendiği, ihtiyati haczin ise icra takip işlemi olmadığı, aksine özel geçici hukuki koruma tedbiri olduğu ve uygulanmasına ilişkin usûl ve esasların kesin hacizden farklı hukuki aşamalara tabi olduğuna değinilmiştir.  Ancak ihtiyati haczin infazı kapsamında haciz ve muhafaza işlemleri farklı hukuki aşamalara tabi değildir. Aksine yukarıda ve aşağıda yer verilen içtihatlarda da açıkça belirtildiği üzere İcra ve iflas Kanunu'nun 261.Maddesine göre ihtiyati haczin infazında aynı Kanun'un 79'dan 99'a kadar olan maddelerinin dikkate alınacağı, aynı Kanun'un 88/2-son cümlesinde sicile kayıtlı motorlu kara araçları bakımından (muhafaza şartına yer verilen) 106. Madde hükümlerinin saklı olduğu, 106/4. Maddesinde sicile kayıtlı motorlu kara araçları bakımından muhafaza, kıymet takdiri ve satış talebinin birlikte yapılmasının zorunlu olduğu, bu maddelerde ihtiyati haciz yönünden ayrı bir düzenlemeye yer verilmediği, Yargıtay Hukuk Genel Kurulu'nun 21.12.2021 Tarihli ve E:2018/12-14, K:2021/1723 sayılı ilamına göre de ihtiyati haciz sahibi alacaklının, haczi kesin hacze dönüşmedikçe satış isteyemeyeceği bu haliyle 88/2-son cümlesinde saklı tutulan 106/4. maddesine göre ihtiyati haciz aşamasında satış talep etme zorunluluğunun yerine getirilemeyeceği,

3-    Ayrıca Kayseri BAM 5. HD E:2022/1820, K: 2022/1736, Adana BAM. 10. HD. E:2022/2595,  K:2024/1582, Adana BAM 10. HD. E:2024/1728, K:2024/2399, Kayseri BAM 5. HD E:2024/472, K:2024/479, Erzurum BAM 5. HD. E:2024/1072, K:2024/656 sayılı kararları da aynı doğrultuda olup, Yargıtay 12. HD E:2022/13830, K: 2023/5708 ile Yargıtay 12. HD. E:2024/3420, K: 2024/4961 sayılı kararları hacizli malların muhafazasına ilişkin ilamların temyiz kabiliyetinin bulunmadığına ilişkin olduğu, bu yüzden güncel Yargıtay kararı aramak yerine bu konularda BAM kararlarının yol gösterici olacağını dikkate alarak işlem yapılması yani  ihtiyati haciz aşamasında yakalama KONULMAMASI gerekir. En azından şuan için gerek kanun maddeleri gerekse güncel yargı kararlarını dikkate alarak karar vermek yerine farklı değerlendirmelere girmenin doğru olmayacağı kanaatindeyiz.

Konuyla ilgili bir kısım Yargı içtihatları aşağıda paylaşılmıştır.

Özgür KOCA
İcra Müdürü

[Özgür KOCA]

T.C.
ANTALYA
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
12. HUKUK DAİRESİ

DOSYA NO : 2022/474
KARAR NO : 2023/480


Yukarıda tarih ve numarası yazılı mahkeme kararının müddeti içinde istinaf yolu ile tetkikinin istenmesi üzerine bu işle ilgili dosya mahallinden daireye gönderilmiş olup, dava dosyası için düzenlenen inceleme raporu dinlendikten ve dosya içerisindeki tüm belgeler okunup incelendikten sonra işin gereği görüşülüp düşünüldü:

Borçlular vekili dilekçesinde özetle, müvekkilleri aleyhine genel haciz yolu ile ilamsız icra takibi başlatıldığını, itiraz üzerine takibin durduğunu, ihtiyati haciz kararına itiraz ettiklerini ve itirazları ile ilgili olarak verilen kararın kesinleşmediğini, itiraz üzerine takibin durmuş olmasına rağmen icra müdürlüğünce takip işlemlerine devam edildiğini, ihtiyati haciz kararının tedbir mahiyetinde olduğunu, icra takip işlemi olmadığını, 03.09.2021 tarihli  dilekçeleri ile 09.09.2021 tarihli ve 22.09.2021 tensip tarihli yapılan işlemlerin kaldırılması talebinde bulunduklarını, taleplerinin icra müdürlüğünün 30.09.2021 tarihli tensip kararı ile reddedildiğini beyanla müdürlük işleminin iptaline karar verilmesini talep etmiştir.

İcra Hukuk Mahkemesince, İcra Dairesinin 2021/622 Esas sayılı takibinin itiraz üzerine durduğu, borçlular hakkında ihtiyati haciz kararına dayalı olarak haciz işlemi yapıldığı,  ihtiyati haciz kararının kaldırılması yönünde bir karar sunulmadığı gerekçesi ile şikayetin reddine karar verilmiştir.

Borçlular vekili şikayet dilekçesinde ileri sürdüğü sebeplerle istinaf yasa yoluna başvurmuştur.

İcra Dairesinin  2021/622 Esas sayılı dosyasında  tarafından   alacağın tahsili için genel haciz yolu ile ilamsız icra takibi başlatılmış, borçluların süresi içinde yaptığı itiraz nedeni ile takip 04.08.2021 tarihinde durdurulmuştur.   Asliye Hukuk Mahkemesinin 2021/224 D.İş  sayılı  ihtiyati haciz kararı gereğince borçluların mal varlığına haciz konulmuştur. Alacaklı vekili ihtiyaten haczedilen  plaka sayılı  araçların trafik kaydına yakalama şerhi konulmasını talep etmiş icra müdürlüğünün 09.09.2021 tarihli kararı ile talebin kabulüne karar verilmiştir.

İİK'nın 261. maddesi " Alacaklı, ihtiyati haciz kararının verildiği tarihten itibaren on gün içinde kararı veren mahkemenin yargı çevresindeki icra dairesinden kararın infazını istemeye mecburdur. Aksi halde ihtiyati haciz kararı kendiliğinden kalkar. İhtiyati haciz kararları, 79 dan 99 uncuya kadar olan maddelerdeki haczin ne suretle yapılacağına dair hükümlere göre icra edilir. İhtiyati haczin infazı ile ilgili şikayetler infazı yapan icra dairesinin bağlı olduğu icra mahkemesine yapılır." hükmünü içermektedir.

Menkul malların haczine ve muhafazasına ilişkin olarak İİK'nın 85 ve 88. maddelerinde düzenleme yapılmış olup aynı yasanın 261. maddesinin yollaması ile taşınır malların muhafazasına ilişkin aynı yasanın 88. maddesinin uygulanması gerekir. Haczedilen araçların trafik kaydına yakalama şerhi konulması muhafaza işlemidir.İcra müdürlüğünce, ihtiyaten haczedilen araçların trafik kaydına yakalama şerhi konulmasına karar verilmesinde yasaya aykırı bir yön yoktur.Takibe ve ihtiyati haciz kararına itiraz edilmiş olması ihtiyati haciz kararının infazına engel değildir.

Şikayetin reddine ilişkin ilk derece mahkemesi kararı usul ve yasaya uygun bulunduğundan istinaf  başvurusunun HMK'nun 353-(1)-b-1 maddesi uyarınca esastan reddine karar verilmiştir.

KARAR: Yukarıda açıklanan nedenler ve gerekçe ile;
1-Davacının istinaf başvurusunun esastan reddine,
......
Dairemizin bu kararına karşı, İcra ve İflas Kanunu'nun 364/1 ve Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 361-(1). ve 365-(1). maddeleri uyarınca kararın tebliğ tarihinden itibaren iki hafta içinde, dairemize yahut temyiz edenin bulunduğu yer bölge adliye mahkemesi hukuk dairesine veya ilk derece mahkemesine verilebilecek dilekçe ile Yargıtay ilgili hukuk dairesine gönderilmek üzere temyiz yoluna başvurulabileceğine, dosya üzerinden yapılan inceleme sonucunda 24/02/2023 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.



T.C.
YARGITAY
12. Hukuk Dairesi

ESAS NO : 2023/4608
KARAR NO: 2024/1321

Yukarıda tarih ve numarası yazılı Bölge Adliye Mahkemesince verilen kararın müddeti içinde temyizen tetkiki davacılar tarafından istenmesi üzerine bu işle ilgili dosya daireye gönderilmiş olup, dava dosyası için Tetkik Hakimi İpek Akdeniz tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve dosya içerisindeki tüm belgeler okunup incelendikten sonra işin gereği görüşülüp düşünüldü:

Tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararında yazılı gerekçelere göre yerinde bulunmayan temyiz itirazlarının reddiyle usul ve kanuna uygun Bölge Adliye Mahkemesi kararının 5311 Sayılı Kanun ile değişik İİK'nın 364/2. maddesi göndermesiyle uygulanması gereken 6100 Sayılı HMK'nın 370. maddeleri uyarınca ONANMASINA, alınması gereken 427,60 TL temyiz harcından, evvelce alınan harç varsa mahsubu ile eksik harcın temyiz edenden tahsiline, 14.02.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.



*****************



T.C.
KAYSERİ
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
5. HUKUK DAİRESİ


DOSYA NO    : 2022/1820
KARAR NO    : 2022/1736

   
Yukarıda tarih ve numarası yazılı mahkeme kararı aleyhine süresi içinde davalı vekili tarafından istinaf yasa yoluna başvurulmuş olmakla, HMK'nın 353. maddesi gereğince dosya üzerinden yapılan inceleme neticesinde işin gereği görüşülüp düşünüldü:

Davacı vekili dava dilekçesinde özetle, ..... İcra Müdürlüğü 2022/**** Esas sayılı dosyada, .... 3. Asliye Hukuk Mahkemesi 2022/70 D. İş Sayılı dosyasından alınan ihtiyati haciz kararı ile müvekkili şirket araçlarına ihtiyati haciz şerhi konulmuş yine yakalama (trafikten men) şerhi konulduğunu, ancak, Mahkeme kararı incelendiğinde, borçlunun mal kaçırma girişimini engellemesi için ihtiyaten haciz işlemleri yapılması yönünden hüküm kurulduğunu, İcra Müdürlüğü dosyasında da müvekkili şirkete ait 6 araca ve 2 taşınmaza haciz şerhi işlendiğini, söz konusu malvarlığın değeri beş milyonun üzerinde olduğunu, borca hayli hayli yetecek miktarda olduğunu, zaten müvekkili şirketin 200.000,00TL borç için malvarlığın elden çıkarma gibi bir niyetinin olması da hayatın olağan akışına aykırı olduğunu, ancak, yakalama (Trafikten men) şerhi, satışa yönelik bir işlem olduğunu, mahkeme hükmüne de aykırı olduğunu, ihtiyati haciz geçici bir hukuki koruma türü olduğunu ve haciz işlemi yapılabilmekte olduğunu, bu nedenle ihtiyaten haczedilen mallar kesin hacze dönüşmediği sürece satışı istenemeyeceğini, İİK'nın 264/5 hükmüne göre ihtiyati haciz takibin kesinleşmesiyle kesin hacze dönüştüğünü, ihtiyaten haczedilen malların satışı istenemeyeceğinden bu mallara yönelik yapılan muhafaza ve kıymet takdiri işlemleri alacağın tahsiline yönelik olduğundan geçici hukuki koruma tedbirlerinden sayılamayacağını, yakalama şerhlerin kaldırılması taleplerinin İcra Müdürlüğü tarafından kabul edilmediğini, şikayetlerinin kabulü ile yakalama şerhlerinin kaldırılmasına karar verilmesini talep etmiştir.

Mahkemece; Şikayetin kabulü ile; ..... İcra Müdürlüğü'nün 2022/**** Esas sayılı dosyasında verilen 27/06/2022 tarihli kararın iptaline, davacı borçlu şirketin araçları üzerine 2022/**** Esas sayılı dosyasında konulan YAKALAMA ŞERHİNİN KALDIRILMASINA, karar verildiği anlaşılmıştır.

Karara karşı davalı vekili istinaf başvurusunda bulunarak, mahkeme kararının usul ve yasaya aykırı olduğunu, hükmün yasal dayanaktan yoksun olduğunu, mahkemece ihsası rey yapılmış olduğunu, ihtiyati haciz kararına karşı bu kararın kaldırılması infazının durdurulmasının ve geri alınmasına yönelik bütün iş ve işlemlerin icra hukuk mahkemesinin değil ihtiyati haciz kararını veren Asliye Ticaret Mahkemesinin görev ve sorumluluğunda olduğunu, Asliye Ticaret Mahkemesine müracaat yerine icra müdürlüğüne talepte bulunmasının icra müdürlüğünün mahkeme kararı kapsamında talebini reddetmesi üzerine memur muamelesini şikayet davasıyla işlem tesis edilmeye çalışılmasının davacının kötü niyetini açıkça gösterdiğini, karşı tarafın mahkemeden bu kararın kaldırılması hususunda hiçbir talepte bulunmadığını, ihtiyati haciz kararının ve bu kararının uygulanması sonucunda doğan hukuki gerekçeleri ve sonuçlara muhatap olan yerin icra hukuk mahkemesi değil ihtiyati haciz kararını veren Asliye Ticaret Mahkemesi olduğunu, borçlu adına sicile kayıtlı motorlu kara araçları bakımından muhafaza kıymet takdirinin ve satış talebinin birlikte yapılmasının ve bunlara ilişkin giderlerin tamamının birlikte ve peşin olarak yatırılmasının zorunlu olduğunu, ihtiyati haczin kesin hacze dönüşmeden satışının istenemeyeceğini, muhakkak verilen ihtiyati haciz kararı kapsamında davacının araçları saklaması ve mal kaçırmasının önüne geçmek amacıyla araçlar üzerine yakalama şerhinin konulduğunu, kesin hacze dönüşmeden taraflarına hiçbir satış işleminin yapılmadığının icra dosyasıyla sabit olduğunu, bu nedenle mahkeme kararının kaldırılmasına ve davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir. 

Uyuşmazlığın; memur muamelesini şikayete ilişkin olduğu görüldü.

Takip dosyasının yapılan incelemesinde; .... İcra Müdürlüğünün 2022/**** Esas sayılı dosyası ile davalı alacaklı lehtar C.E. tarafından davacı borçlu keşideci Y.G. Tarım Ürünleri ... Ltd. Şti aleyhine 29/05/2022 keşide tarihli .....İstanbul Şubesine ait 218.000,00 TL bedelli çekin 31/05/2022 tarihinde bankaya ibrazı üzerine ödenmemesi nedeniyle .... 3. Asliye Hukuk Mahkemesinin (Asliye Ticaret Mahkemesi Sıfatıyla) 2022/70 D.İş Esas numaralı 09/06/2022 tarihli ihtiyati haciz kararına dayalı olarak 10/06/2022 tarihinde kambiyo senetlerine mahsus haciz yolu ile takibe geçildiği, davacı borçlu şirket adına çıkartılan ödeme emrinin 15/06/2022 tarihinde adresin hatalı olduğundan bahisle bila ikmal iade döndüğü görülmüştür.

Dairemizce yapılan değerlendirmede; davacı borçlunun aleyhine yapılan takipte .... 3. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2022/70 D.iş Esas sayılı dosyasından alınan ihtiyati haciz kararına dayanarak borçlu şirketin araçlarına konulan yakalama (trafikten men) şerhinin İİK'nun 264/5 maddesi gereğince ihtiyati haczin kesin hacze dönüşmediği ve ihtiyaten haczedilen malların satışının istenemeyeceğinden bu mallara yönelik muhafaza ve kıymet takdiri işlemlerinin alacağın tahsiline yönelik olduğu ve ayrıca .....İcra Hukuk Mahkemesinin 2022/220 Esas sayılı dosyasıyla açılan yetkiye itiraz davasında 24/06/2022 tarihli ara kararı ile mahkemece takibin durdurulmasına da karar verilmiş olduğundan ihtiyati haciz kararına aykırı olarak araçları üzerine konulan yakalama (trafikten men) şerhlerinin kaldırılması taleplerinin icra müdürlüğünce reddine ilişkin 27/06/2022 tarihli müdürlük kararının iptalinin istendiği, mahkemece şikayetin kabulü ile müdürlük kararının iptaline karar verilmesinin yerinde olduğu, şöyle ki, davacı borçlu şirket adına yapılan takibe ilişkin ödeme emrinin bila ikmal iade döndüğü, yeniden bir ödeme emri tebliğ edilmediği, dolayısıyla takibin kesinleşmediği ve ihtiyati haczin kesin hacze dönüşmediği gibi borçlu şirket vekilinin .....İcra Hukuk Mahkemesinin 2022/220 Esas sayılı dosyası ile yapmış olduğu yetkiye ve imzaya itirazı üzerine 24/06/2022 tarihinde mahkemece takibin geçici olarak tedbiren durdurulduğu da görülmüş olup, İİK'nun 106/4. maddesi gereğince  borçlunun şikayetine konu sicile kayıtlı motorlu kara araçları bakımından muhafaza, kıymet takdiri ve satış talebinin birlikte yapılması ve bunlara ilişkin giderlerin tamamının birlikte ve peşin olarak yatırılmasının zorunlu olduğu düzenlemesi nazara alındığında henüz ortada kesinleşmiş bir takibin bulunmadığı gibi ihtiyati haciz kararının kapsamı gereğince araçlara konulan yakalama (trafikten men) şerhlerinin usul ve yasaya aykırı olduğu anlaşıldığından kaldırılmasına karar verilmesinin yerinde olduğu, davalı alacaklının ihtiyati haciz kararına karşı yapılan şikayeti inceleme görevinin ihtiyati haciz kararını veren Asliye Ticaret Mahkemesine ait olduğuna ilişkin istinaf talebi yönünden yapılan incelemede ise, borçlu şikayetçinin ihtiyati haciz kararına yönelik bir itirazının olmadığı, İİK'nun 4/1. maddesi  gereğince icra dairesinin muamelesine karşı şikayet niteliğinde olduğu görülmekle icra hukuk mahkemelerinin görev alanı içerisinde olduğu da anlaşıldığından dosya kapsamı ve ileri sürülen istinaf sebepleri dikkate alındığında mahkemenin vaka ve hukuki değerlendirilmesinde usul ve esas yönünden yasaya aykırılık olmadığı ve hükümde kamu düzenine aykırılık bulunmadığı anlaşıldığından davalı vekilinin istinaf başvurusunun HMK'nun 353/1-b-1 maddesi gereğince esastan reddine karar vermek gerekmiş ve aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.

HÜKÜM : Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-İnceleme konusu karar usul ve yasaya uygun olup, davalı vekilinin istinaf başvurusunun HMK'nun 353/1-b-1 maddesi gereğince ESASTAN REDDİNE,
2-Peşin alınan harcın mahsubu ile bakiye harç alınmasına yer olmadığına,
3-İstinaf yargılama giderinin istinafa başvuran taraf üzerinde bırakılmasına,
4-İnceleme HMK'nun 353. maddesi gereğince duruşmasız yapıldığından vekalet ücretine hükmedilmesine yer olmadığına,
5-Kararın taraflara tebliğ edilmesine,
Dair dosya üzerinde yapılan inceleme sonunda tarafların yokluğunda kararın tebliğ tarihinden itibaren 2 haftalık yasal süre içerisinde Yargıtay'a temyiz yolu açık olmak üzere oy birliğiyle karar verildi. 15/11/2022               


T.C.
YARGITAY
12. Hukuk Dairesi                                                                                                   

ESAS NO    : 2022/13830
KARAR NO: 2023/5708   

İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ    : Kayseri Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesi
TARİHİ            : 15.11.2022
NUMARASI    : 2022/1820-2022/1736


Yukarıda tarih ve numarası yazılı Bölge Adliye Mahkemesince verilen kararın müddeti içinde temyizen tetkiki davalı tarafından istenmesi üzerine bu işle ilgili dosya daireye gönderilmiş olup, dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve dosya içerisindeki tüm belgeler okunup incelendikten sonra işin gereği görüşülüp düşünüldü:

02.03.2005 tarih ve 5311 sayılı Kanunun 26. maddesi ile değişik 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu'nun 365/1. maddesinde; "İstinaf yoluna başvurma, yasal süre geçtikten sonra yapılır veya istinaf yoluna başvurulmasına olanak bulunmayan bir karara veya vazgeçme nedeniyle itiraz veya şikâyetin reddine yahut süresi geçmiş bir şikâyete ilişkin olursa, Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununun ilgili hükümleri gereğince istem icra mahkemesince reddedilir" hükmü yer almaktadır. Aynı maddenin 3. fıkrasında ise; "Bölge Adliye Mahkemesi, birinci fıkra kapsamına girdiği hâlde reddine karar verilmemiş başvuruyu geri çevirmeyip doğrudan kesin karara bağlar" düzenlemesine yer verilmiştir.

Somut olayda, temyizen incelenmesi istenen karar, muhafaza işlemine ilişkin şikayet olup, anılan kararın temyiz kabiliyeti bulunmamaktadır. 

Buna göre, Dairemizce incelenmesi istenen Bölge Adliye Mahkemesi kararı, İİK'nın 365/1-son maddesinde belirtildiği üzere KESİN nitelikte olduğundan, 5311 sayılı Kanunla değişik İİK'nın 364. maddesi ve 6100 sayılı HMK'nın 366. maddesinin göndermesi ile uygulanması gereken aynı Kanunun 352. maddesi uyarınca temyiz başvuru talebinin (REDDİNE), 05.10.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.

[Özgür KOCA]

İhtiyati haciz geçici bir hukuki koruma türüdür. Bu nedenle ihtiyaten haczedilen mallar kesin hacze dönüşmediği sürece satışı istenemeyecektir. İİK'nın 264/5 hükmüne göre ihtiyati haciz takibin kesinleşmesiyle kesin hacze dönüşür. İhtiyaten haczedilen malların satışı istenemeyeceğinden bu mallara yönelik yapılan muhafaza ve kıymet takdiri işlemleri alacağın tahsiline yönelik olduğundan geçici hukuki koruma tedbirlerinden sayılamaz.

Bunun yanında ihtiyati haczin icrası kapsamında İİK'nın 261/2. maddesi atfı ile uygulanması gereken İİK'nın 88/2. maddesinin son cümlesinde hacizli malların muhafazasına yönelik olarak sicile kayıtlı motorlu kara araçları bakımından 106. madde hükmünün saklı olduğu düzenlenmektedir. İİK'nın 106/4. maddesine göre de sicile kayıtlı motorlu kara araçları bakımından muhafaza, kıymet takdiri ve satış talebinin birlikte yapılması zorunludur. Bu haliyle sicile kayıtlı motorlu kara araçlarına ilişkin muhafaza işlemi yapılması satış aşamasına geçilmediği sürece mümkün değildir (Adana BAM. 10. HD. T:17/07/2024, E:2022/2595, K:2024/1582).

[Özgür KOCA]

Şikayetçi vekili istinaf dilekçesinde özetle; ihtiyati haciz kararının ihtiyati tedbir olarak değerlendirilmemesi gerektiğini, Adalet Bakanlığının 03.11.2023 tarihli yazısında " İhtiyati haciz talebine ilişkin olarak yakalama konulmasına yönelik İİK'da bir düzenleme bulunmadığı gibi ayrıca bir kısıtlamaya da yer verilmemiştir." denildiğini,  ihtiyati haciz müessesinin tamamlayıcı unsurlarından olan muhafaza tedbirlerinin uygulanmasında hukuka aykırı bir durum söz konusu olmayıp icra müdürlüğünün bu işlemi yapmamasını denetleyecek merciinin ise icra hukuk mahkemesi olduğunu beyan etmiş ise de; Y.12.HD.nin 2022/13831 E 2023/5379 K. Sayılı emsal içtihadında özetle;"İİK'nın iptal davalarında yargılama usulü başlıklı 281. maddesinin 2. fıkrasında "Hakim, iptale tabi tasarrufların konusu olan mallar hakkında alacaklının talebi üzerine ihtiyati haciz kararı verebilir." düzenlemesi mevcut olup burada düzenlenen, ihtiyati haciz kararı; tasarrufun iptali davasının yargılaması sırasında alacaklının talebi üzerine mahkemece tedbir niteliğinde verilmiş bir karardır. "(Benzer karar Y.12.HD.2024/432 E.   : 2024/5207   K.) denildiğinden anılan istinaf sebepleri yerinde değildir. (Adana BAM 10. HD. T:22/11/2024, E:2024/1728, K:2024/2399)

[Özgür KOCA]

İcra takibine itiraz üzerine takibin durdurulmuş olmasının ihtiyati haciz kararının infazını etkilemeyeceği, ancak araç üzerine yakalama şerhi konularak aracın yakalanmasının ihtiyati haciz kararının tedbir niteliğini aşacağı, zira henüz ortada kesinleşmiş bir takibin bulunmadığı gibi ihtiyati haciz kararının kapsamı gereğince araca konulan yakalama şerhinin usul ve yasaya aykırı olacağı görülmekle mahkemece şikayetin kabulü ile araç üzerindeki ihtiyati haciz baki kalmak kaydıyla yakalama şerhinin (trafikten men) kaldırılmasının usul ve yasaya uygun olduğu anlaşıldığından davalı vekilinin istinaf başvurusunun HMK'nun 353/1-b-1 maddesi gereğince esastan reddine karar vermek gerekmiş... (Kayseri BAM 5. HD. T:26/03/2024, E:2024/472, K:2024/479)




T.C.
YARGITAY
12. Hukuk Dairesi
                                                                           

ESAS NO   : 2024/3420
KARAR NO: 2024/4961   

İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: Kayseri Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesi
TARİHİ   : 26.03.2024
NUMARASI: 2024/472-2024/479


Yukarıda tarih ve numarası yazılı Bölge Adliye mahkemesince verilen kararın müddeti içinde temyizen tetkiki davalı tarafından istenmesi üzerine bu işle ilgili dosya daireye gönderilmiş olup, dava dosyası için Tetkik Hâkimi Mehmet Müdüroğlu tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve dosya içerisindeki tüm belgeler okunup incelendikten sonra işin gereği görüşülüp düşünüldü:

02.03.2005 tarih ve 5311 sayılı Kanunun 26. maddesi ile değişik 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu'nun 365/1. maddesinde; "İstinaf yoluna başvurma, yasal süre geçtikten sonra yapılır veya istinaf yoluna başvurulmasına olanak bulunmayan bir karara veya vazgeçme nedeniyle itiraz veya şikâyetin reddine yahut süresi geçmiş bir şikâyete ilişkin olursa, Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununun ilgili hükümleri gereğince istem icra mahkemesince reddedilir" hükmü yer almaktadır. Aynı maddenin 3. fıkrasında ise; "Bölge adliye mahkemesi, birinci fıkra kapsamına girdiği hâlde reddine karar verilmemiş başvuruyu geri çevirmeyip doğrudan kesin karara bağlar" düzenlemesine yer verilmiştir.

02.03.2005 tarih ve 5311 sayılı Kanun'un 24. maddesi ile değişik 2004 sayılı İİK'nın 363/1. maddesi ile aynı Kanunun bazı maddelerinde (m. 134/4, m. 97/5, m. 36/5 gibi), istinaf yoluna başvurulamayacak icra mahkemesi kararları sayılmıştır.
Somut olayda, temyizen incelenmesi istenen karar, hacizli taşınır malların muhafaza şekline ilişkin olup, anılan kararın temyiz kabiliyeti bulunmamaktadır.

Buna göre, Dairemizce incelenmesi istenen Bölge Adliye Mahkemesi kararı, İİK'nın 365/1-son maddesinde belirtildiği üzere KESİN nitelikte olduğundan, 5311 sayılı Kanunla değişik İİK'nın 364. maddesi ve 6100 sayılı HMK'nın 366. maddesinin göndermesi ile uygulanması gereken aynı Kanunun 352.maddesi uyarınca temyiz başvuru talebinin (REDDİNE), 17.05.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.

[Özgür KOCA]

Uyuşmazlık, icra memur işleminin şikayeti istemine ilişkindir.
   
6100 sayılı HMK'nın 355. maddesinde istinaf incelemesinin, istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak yapılacağı ancak kamu düzenine aykırılıkların re'sen gözetileceği düzenlenmiştir.

İhtiyati haciz geçici bir hukuki koruma türüdür. Bu nedenle ihtiyaten haczedilen mallar kesin hacze dönüşmediği sürece satışı istenemeyecektir. İİK'nın 264/5 hükmüne göre ihtiyati haciz takibin kesinleşmesiyle kesin hacze dönüşür. İhtiyaten haczedilen malların satışı istenemeyeceğinden bu mallara yönelik yapılan muhafaza ve satış işlemleri alacağın tahsiline yönelik olduğundan geçici hukuki koruma tedbirlerinden sayılamaz.

Bunun yanında ihtiyati haczin icrası kapsamında İİK'nın 261/2. maddesi atfı ile uygulanması gereken İİK'nın 88/2. maddesinin son cümlesinde hacizli malların muhafazasına yönelik olarak sicile kayıtlı motorlu kara araçları bakımından 106. madde hükmünün saklı olduğu düzenlenmektedir. İİK'nın 106/4. maddesine göre de sicile kayıtlı motorlu kara araçları bakımından muhafaza, kıymet takdiri ve satış talebinin birlikte yapılması zorunludur. Bu haliyle sicile kayıtlı motorlu kara araçlarına ilişkin muhafaza işlemi yapılması satış aşamasına geçilmediği sürece mümkün değildir. 

Somut olayda borçluya ait olan ve ihtiyaten haczedilen motorlu kara araç ve hattı üzerine ihtiyati haciz kesin hacze dönüşmeden, yani satış aşamasına geçilmeden muhafaza ve satış işlemlerine geçilemeyecek olup bu doğrultudaki mahkeme kararında isabetsizlik görülmemiştir (Erzurum Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesi T:03/12/2024, E:2024/1072, K:2024/656).

[Özgür KOCA]

İhtiyati haciz geçici bir hukuki koruma türüdür. Bu nedenle ihtiyaten haczedilen mallar kesin hacze dönüşmediği sürece satışı istenemeyecektir. İİK'nın 264/5 hükmüne göre ihtiyati haciz takibin kesinleşmesiyle kesin hacze dönüşür. İhtiyaten haczedilen malların satışı istenemeyeceğinden bu mallara yönelik yapılan muhafaza ve kıymet takdiri işlemleri alacağın tahsiline yönelik olduğundan geçici hukuki koruma tedbirlerinden sayılamaz.

Bunun yanında ihtiyati haczin icrası kapsamında İİK'nın 261/2. maddesi atfı ile uygulanması gereken İİK'nın 88/2. maddesinin son cümlesinde hacizli malların muhafazasına yönelik olarak sicile kayıtlı motorlu kara araçları bakımından 106. madde hükmünün saklı olduğu düzenlenmektedir. İİK'nın 106/4. maddesine göre de sicile kayıtlı motorlu kara araçları bakımından muhafaza, kıymet takdiri ve satış talebinin birlikte yapılması zorunludur. Bu haliyle sicile kayıtlı motorlu kara araçlarına ilişkin muhafaza işlemi yapılması satış aşamasına geçilmediği sürece mümkün değildir (Adana 2. İcra Hukuk Mahkemesi T:25/03/2025, E:2025/218, K:2025/228, Adana BAM 10. HD. T:08/07/2025, E:2025/1296, K:2025/1702 (yerel mahkeme kararı kesin olduğundan istinafın reddine dair karar)).