[Özgür KOCA]

T.C.
İZMİR
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
17. HUKUK DAİRESİ


DOSYA NO   : 2022/2418
KARAR NO   : 2024/1793
KARAR TARİHİ   : 15/10/2024


Şikayetçi vekili tarafından yukarıda belirtilen karara karşı istinaf yasa yoluna başvurulması üzerine, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 352. maddesi uyarınca yapılan ön inceleme sonucu eksiklik bulunmadığı anlaşılmakla; inceleme aşamasına geçildi. İncelemenin dosya üzerinde yapılmasına karar verildikten sonra dosya incelendi.

GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Mahkemece  yapılan yargılama neticesinde;
"Davacı vekilinin dilekçesinde özetle; İ. 14. İcra Müdürlüğü'nün 2017/8780 E. Sayılı dosyasıyla, müvekkili bankaya borçlu Yakup Uzuner hakkında taşınır rehninin paraya çevrilmesi yolu ile icra takibi açıldığını, müvekkili bankaya rehinli bulunan "**** 535" plakalı aracın B. 9. İcra Müdürlüğünün 2021/2259 E. Sayılı dosyasından yazılan talimat sonucu K. 2021/400 Talimat sayılı dosyası ile kıymet takdiri yapıldığını ve kıymet takdirinin de kesinleşmesi üzerine 02/03/2022 tarihinde 110.100 TL bedelle üçüncü şahsa satılarak paraya çevrildiğini, ihalenin kesinleşmesine müteakip 27/04/2022 tarihinde İ. 14. İcra Müdürlüğü dosyasına takip konusu ve müvekkili bankaya rehinli araç üzerindeki rehnin müvekkili bankanın borçlu Y.U.'e kullandırılan tüm kredilerden kaynaklanan alacaklarının teminatı olması nedeniyle "rehinden kaynaklı rüçhanlı alacağımız ihale bedelinin çok çok üzerinde bulunduğu değerlendirilerek, mevcut ihale bedelinin taraflarına ödenmesi şeklinde talepte bulunduklarını, icra müdürlüğünce 18/05/2022 tarihli sıra cetveli ve derece kararının yapıldığını, yapılan derece kararında icra takip dosyasındaki 23/12/2015 tarihli "Genel Kredi ve Temin Sözleşmesinde" belirtilen limit kadar (37.000TL) satış bedelinin müvekkili bankaya ödenmesine, artan satış bedelinin ise davalı Kuşadası Vergi Dairesi Müdürlüğüne ödenmesine kararı verildiğini, bu derece kararının usul ve yasaya aykırı olduğunu, borçlunun 37.000₺ tutarla sınırlı olarak müvekkil bankaya karşı sorumlu olduğu anlamına gelmediğini, kredi sözleşmesinde yazılı tutarın bankanın idari işleri ile varsa müteselsil kefillerin sorumlu oldukları tutarı belirlemek yönünden önem taşıdığını, Genel Kredi ve Teminat Sözleşmesinde yazılı bu tutarın menkul rehninin azami tutarını belirlemek için yazılmadığını, üst sınır ipoteğinin sadece ipotek teminatı bakımından geçerli olduğunu ve sorumlu olunan bu limitin tapu siciline de tescil edildiğini, menkul rehninde böyle bir üst limit bulunmadığını, herhangi bir sicile tescil de edilemeyeceğini, menkul rehinlerinde üst sınır rehni diye bir kavram bulunmadığını, 02/03/2022 olan satış tarihi itibariyle müvekkili bankanın borçludan alacağının 513.626,69₺ olduğunu, icra müdürlüğünce 37.000₺ ile yetinilmesinin hukuka aykırı olduğunu belirtmiş; icra müdürlüğü dosyasından yapılan 18/05/2022 tarihli sıra cetveli ve derece kararının iptal edilmesini, ihale bedelinin tamamının müvekkili bankaya ödenmesine ve buna göre yeni sıra cetveli düzenlenmesini, yargılama gideri ve vekalet ücretinin karşı tarafa yükletilmesini talep ettiği görülmüştür.

Davalı vekilinin cevap dilekçesinde özetle; sıra cetvelinde herhangi bir hukuka aykırılığın bulunmadığını, davacının cetveldeki sırasının usul ve yasaya uygun olduğunu, üçüncü şahıslar tarafından haczedilen malların paraya çevrilmeden evvel o mal üzerine amme alacağı için de haciz konulursa bu alacağın da hacze iştirak edeceği ve aralarında satış bedelinin garameten taksim olacağının belirtildiğini, davanın reddine karar verilmesini, yargılama gideri ve vekalet ücretinin karşı tarafa yükletilmesini talep ettiği görülmüştür.

İcra dosyasının incelenmesinde özetle; 11/07/2017 tarihinde Y.U. aleyhine kredi taahhütnamesi, ihtarname ve hesap özeti dayanak gösterilerek toplam 74.265,99₺ alacağın *** 535 plaka sayılı araçtaki menkul rehnin paraya çevrilmesi yoluyla tahsilinin talep edildiği, takibe konu *** 535 plakalı Ford Yeni Transit marka taşınırın 110.100₺ bedel ile satıldığı, masraflardan sonra kalan esas 105.377,85₺ paranın paylaştırılması için 18/05/2022 tarihinde sıra cetveli yapıldığı, rehin bedeli olarak 37000₺ nin birinci sıradaki davacıya ayrıldığı, kalan paranın ikinci sıranın birinci derecesindeki haciz alacaklısı davalıya bırakıldığı, bu işlemin şikayete konu edildiği anlaşılmaktadır.

TMK 939 ve devamı maddelerine göre kural olarak  rehin hakkı bir alacak için tesis edilir. Bu nedenle tesis edildiği alacak miktarının belirli olması gerekir. Takibe dayanak gösterilen rehnin tesis edildiği 23/12/2015 tarihli sözleşmenin limitinin 37000₺ limitli olduğu anlaşılmaktadır. Bu halde rehin bu miktardaki alacağı temin etmekte olup fazlası için rehin hakkının ve bundan kaynaklanan öncelik hakkının ileri sürülebilmesi mümkün değildir. Davacının fazla kısım için sıra cetvelinde yeralmasını gerektirecek başkaca takip işlemi bulunmadığı anlaşılmaktadır. Bu halde icra müdürünce rehin bedeli olarak tespit edilen 37000₺ nin davacı alacaklıya ayrılması, fazlasının ise davalı haciz alacaklısına bırakılması yolunda yapılan sıra cetveli yerinde olmakla şikayetin reddine karar verilmiştir." gerekçesiyle, şikayetin reddine, dair karar verilmiştir.

Şikayetçi vekili istinaf dilekçesinde özetle;  müvekkili bankaya borçlu Y.U. hakkında taşınır rehninin paraya çevrilmesi yolu ile icra takibi açıldığını, rehinli aracın satılarak paraya çevrildiğini, İ. 14. İcra Müdürlüğünün 2017/8780 esas sayılı dosyasına 27/04/20222 tarihinde rehinden kaynaklı rüçhanlı alacaklarının ihale bedelinin üzerinde bulunduğunun değerlendirilerek ihale bedelinin taraflarına ödenmesi şeklinde talepte bulunduklarını, menkul rehninin, rehin alacaklısının tüm alacağının teminatını teşkil ettiğini ve müvekkili bankanın alacağının bu nedenle rüçhanlı olduğunu, İİK 138.maddeye göre satış tarihi itibariyle alacak miktarları dikkate alınarak sıra cetveli düzenlenmesi gerektiğini, Yargıtay kararlarından da anlaşılacağı üzere doğmuş ve doğacak borçların teminatını teşkil eden rehnin takip konusu edilmeyen ancak rehnin kapsamındaki alacaklarından teminatını teşkil edeceğini ve satış bedelinden bu alacaklara da pay ayrılması gerektiğinin kabul edildiğini beyanla kararın kaldırılmasını talep etmiştir.

DELLİLER VE GEREKÇE :
Şikayet sıra cetvelinin iptali istemine ilişkindir.
İstinaf kanun yolu başvurusuna konu edilen karar hakkında; 6100 sayılı HMK'nın 355. maddesindeki düzenleme gereğince, istinaf dilekçesinde belirtilen nedenler ve kamu düzenine ilişkin aykırılık bulunup bulunmadığı hususlarıyla sınırlı olarak inceleme yapılmıştır.

Şikayetçi vekilince, bedeli paylaşıma konu araç üzerinde menkul rehni bulunduğu, icra müdürlüğünce taşınmaz rehninde yazan 37.000 TL'nin kendilerine  ödenmesine ve kalan meblağın  Vergi Dairesine ödenmesine karar verildiği, rehnin borçlunun banka nezdinde doğmuş doğacak alacakları da kapsadığı  rehinden kaynaklı rüçhanlı alacaklarının  ihale bedelinin üzerinde bulunduğu satış bedelinin kendilerine verilmesi  gerektiği beyanı ile derece kararının iptali talep edilmiştir.

Şikayet olunan Vergi Dairesi vekilince, derece kararının usülüne uygun olduğu beyanı ile derece kararının iptali talep edilmiştir.

Mahkemece, TMK 939 ve devamı maddelerine göre kural olarak  rehin hakkı bir alacak için tesis edilir. Bu nedenle tesis edildiği alacak miktarının belirli olması gerekir. Takibe dayanak gösterilen rehnin tesis edildiği 23/12/2015 tarihli sözleşmenin limitinin 37000 TL limitli olduğu anlaşılmaktadır. Bu halde rehin bu miktardaki alacağı temin etmekte olup fazlası için rehin hakkının ve bundan kaynaklanan öncelik hakkının ileri sürülebilmesi mümkün değildir. Davacının fazla kısım için sıra cetvelinde yeralmasını gerektirecek başkaca takip işlemi bulunmadığı anlaşılmaktadır. Bu halde icra müdürünce rehin bedeli olarak tespit edilen 37000 TL'nin davacı alacaklıya ayrılması, fazlasının ise davalı haciz alacaklısına bırakılması yolunda yapılan sıra cetvelinde bir usülsüzlük bulunmadığı gerekçesi ile  şikayetin reddine karar verilmiştir.

Karara karşı şikayet dilekçesindeki sebeplerle şikayetçi vekilince istinaf yoluna başvurulmuştur.

İ. 4. İcra Dairesinin 2017/8780 Esas sayılı dosyasında  Y. U. aleyhine kredi taahhütnamesi, ihtarname ve hesap özeti dayanak gösterilerek toplam 74.265,9 TL alacağın *** 535 plaka sayılı araçtaki menkul rehnin paraya çevrilmesi yoluyla tahsilinin talep edildiği, takibe konu *** 535 plakalı Ford Yeni Transit marka taşınırın 110.100 TL bedel ile satıldığı, masraflardan sonra kalan esas 105.377,85 TL paranın paylaştırılması için 18/05/2022 tarihinde sıra cetveli yapıldığı, rehin bedeli olarak 37.000 TL' nin birinci sıradaki davacıya ayrıldığı, kalan paranın ikinci sıranın birinci derecesindeki haciz alacaklısı davalıya bırakıldığı anlaşılmıştır.

Şikayetçi banka ile borçlu arasında akdedilen genel kredi ve teminat sözleşmesinde kredi limitinin 37.000 TL belirlendiği "İşbu sözleşme hükümlerinin bu Sözleşmenin imzalandığı tarihten sonra bu Sözleşme tahtında açılmış ve açılacak her türlü kredi için geçerli olacağını TARAFLAR kabul ederler."

sözleşmenin "10.8. Motorlu Nakil Vasıtaları" maddesinde: "REHİN VEREN; BANKA'nın merkez ve tüm şubelerinde MÜŞTERİ lehine açılmış veya açılacak Taşıt Kredileri ve diğer her türlü krediler ile bu kredilere ilişkin olarak doğmuş ve doğacak tüm borç ve taahhütlerinin ve bunların faiz, komisyon ve gider vergisi, sigorta ücreti, takip ve dava masrafları ve vekalet ücreti gibi kredi ile ilgili fer'i borçlarının teminatı olmak üzere, aşağıda detayları yazılı ticari plakaları ve motorlu nakil vasıtalarını, ticari plakalarını, bunlara ve bunların ticari plakalarına bağlı tüm hak ve değerleri BANKA'ya gayrikabili rücu olarak rehin ve teslim ettiğini, BANKA'nın rehin keyfiyetini aşağıda detayları yazılı aracın motorlu taşıt araçları siciline ve ilgili diğer sicillere bildirip, tescilini istemeye tek taraflı yetkili bulunduğunu, buna rağmen rehnin, aracın ticari plaka kaydı, elektronik sicil kaydı, tahsis belgesi ve ruhsatına işlendiğine ilişkin trafik şube müdürlüğü yazısının BANKA'ya ibraz edileceğini, rehnin kredi borcu tamamıyla sona erip BANKA'dan rehnin kaldırıldığına ilişkin trafik sicil müdürlüğüne hitaben yazılı beyan alınıncaya kadar yürürlükte kalacağını ve bu süre boyunca BANKA'nın uygun göreceği bir yed-i emine tevdi edildiği takdirde, yed-i eminin ücretinin de MÜŞTERİ ile birlikte kendisine ait olacağını, REHİN VEREN sıfatıyla, kabul ve beyan eder."  düzenlemelerine yer verilmiştir.

Dosya kapsamındaki yazı, belge ve bilgilere, yasaya uygun gerektirici nedenlere, ilk derece mahkemesi kararının gerekçesinde dayanılan delillerle, delillerin tartışılması sonucu maddi olay ve hukuki değerlendirmede usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmamasına; incelemenin istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak yapılıp, kamu düzenine herhangi bir aykırılığın da bulunmamasına, taşıt kredisinin genel kredi sözleşmesine istinaden kullandırılmış olmakla araç için kullandırılan kredi üzerinde teminat alınmış olup, genel kredi sözleşmesinin teminatı olmadığına, rehnin dava dışı borçlu tarafından satın alınan araç için kullandırılan 37.000 TL limitli krediye hasren tesis edilmiş olduğunun anlaşılmasına  göre, (Yargıtay 11. Hukuk Dairesinin 2022/4978 Esas ve 2023/4634 Karar sayılı ilamı da bu yöndedir.) şikayetçi vekilinin tüm istinaf itirazları yerinde görülmediğinden 6100 Sayılı HMK m. 353/1-b-1 maddesi uyarınca istinaf başvurusunun esastan reddine karar vermek gerekmiştir.

HÜKÜM      : Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-İ. 2. İcra Hukuk Mahkemesi'nin 02/11/2022 tarih, 2022/374  Esas ve 2022/697 Karar sayılı kararına karşı şikayetçi vekilinin istinaf başvuru sebeplerinin HMK'nın 353/1-b-1. maddesi uyarınca ESASTAN REDDİNE,
....
....
Dair, dosya üzerinde HMK'nın 353/1-b-1. maddesi uyarınca yapılan inceleme sonucunda; HMK'nın 362/1-a maddesi gereğince oy birliği ile KESİN olmak üzere  karar verildi. 15/10/2024