[Özgür KOCA]

T.C.
YARGITAY
12. Hukuk Dairesi                     
                                                                                 
ESAS NO   : 2024/5168
KARAR NO: 2024/10558


Yukarıda tarih ve numarası yazılı Bölge Adliye Mahkemesince verilen kararın müddeti içinde temyizen tetkiki borçlu tarafından istenmesi üzerine bu işle ilgili dosya daireye gönderilmiş olup, dava dosyası için Tetkik Hakimi ..... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve dosya içerisindeki tüm belgeler okunup incelendikten sonra işin gereği görüşülüp düşünüldü:
 
Alacaklının icra mahkemesine başvurusunda; 8981*** IMO numaralı C. P. isimli yatın donatanı borçlu E. Ltd.'ye izafeten acentesi D. Rüyası Yat Ltd. Şti. aleyhinde icra takibi başlattıklarını,  ancak icra müdürlüğünce D. Rüyası Yat ve Gemicilik Hizmetleri Ltd. Şti.'nin acente olduğuna dair belge ibraz edilmediği gerekçesi ile ödeme emrinin tebliğe çıkartılmadığını, buna ilişkin 10.10.2022 tarihli müdürlük kararının iptalinin talep edildiği, İlk Derece Mahkemesince, şikayetin kabulüne karar verildiği, D. Rüyası Yat ve Gemicilik Hizmetleri Ltd. Şti. tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince, istinaf başvurusunun kısmen kabulüne, İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasına, yine  şikayetin kabulü ile icra müdürlüğü kararının kaldırılmasına, D. Rüyası Yat ve Gemicilik Hizmetleri Ltd. Şti.'ye ödeme emri gönderilmesine, vekalet ücretine hükmedilmesine yer olmadığına, yargılama giderinin alacaklı üzerinde bırakılmasına karar verildiği görülmüştür.

6102 sayılı TTK'nun 105. maddesinde; "(1) Acente, aracılıkta bulunduğu veya yaptığı sözleşmelerle ilgili her türlü ihtar, ihbar ve protesto gibi hakkı koruyan beyanları müvekkili adına yapmaya ve bunları kabule yetkilidir. (2) Bu sözleşmelerden doğacak uyuşmazlıklardan dolayı acente, müvekkili adına dava açabileceği gibi, kendisine karşı da aynı sıfatla dava açılabilir." hükmü düzenlenmiştir.  Bu maddede, acentenin acentelik sözleşmesi kapsamında fiilen aracılık ettiği veya sözleşme akteddiği işler ile ilgili olarak müvekkiline karşı yükümlülüğü olan kanuni aktif ve pasif temsil yetkisinin bulunduğu belirtilmektedir. Acentenin dava açması durumunda, mahkemelerce öncelikle acentenin temsil yetkisi kapsamında acentelik ilişkisinin varlığının ve uyuşmazlığın acentenin aracılıkta bulunduğu veya akdettiği ya da etkisiyle kurulan işlemlerden kaynaklandığının re'sen incelenmesi gerekmektedir. (Prof. Dr. Arslan Kaya, TTK Şerhi – Acentelik, İstanbul 2016, s. 61-62).

Somut olayda, takip dosyası incelendiğinde, alacaklının faturaya dayalı olarak ilamsız takip başlattığı, Ör 7 numaralı ödeme emrinin düzenlendiği, asıl borçlu donatana izafeten acentesi olarak D. Rüyası Yat ve Gemicilik Hizmetleri Ltd. Şti.'nin gösterildiği, ancak takip dayanağı faturaya D. Rüyası Yat ve Gemicilik Hizmetleri Ltd. Şti.'nin aracılık ettiğine ilişkin herhangi bir belge sunmadığı, aracılık etmediği bir  sözleşme  veya iş  olmadığı  için  de D. Rüyası Yat ve Gemicilik Hizmetleri Ltd. Şti.'ye asıl borçlunun acentesi olarak ödeme emrinin tebliğ edilemeyeceği, bu nedenle icra müdürlüğü kararının yerinde olduğu anlaşılmıştır.

O halde, Bölge Adliye Mahkemesince, şikayetin reddine karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsiz olup bozmayı gerektirmiştir.

SONUÇ: D. Rüyası Yat ve Gemicilik Hizmetleri Ltd. Şti.'nin temyiz itirazlarının  kabulü ile İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 21. Hukuk Dairesi'nin 30.05.2024 tarih ve 2023/943 E. - 2024/1729 K. sayılı  kararının yukarıda yazılı nedenlerle, 5311 sayılı Kanun ile değişik İİK'nun 364/2. maddesi göndermesiyle uygulanması gereken 6100 sayılı HMK'nun 373/2. maddeleri uyarınca (BOZULMASINA), peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, dosyanın kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, 12.12.2024 gününde oy çokluğuyla karar verildi.