[Özgür KOCA]

İhale bedeli yatırılmadığından bahisle 2. ihale yapıldığında 1. ihalenin feshi davasının konusuzuz kalacağına dair forumda paylaşılan (https://www.forumadalet.net/index.php?topic=110994.0) kararı incelediğimizde kararda 1. ihalenin feshine karar verilmesi halinde 1. ihaleye ilişkin bakiye satış bedelinin yatırılmaması halinin yapılan 2. ihaleye ektisine yer verilmemiştir. Bunun yanında 1. ihalenin feshi davasının reddine karar verilmesi halinde ilk ihale nedeniyle bakiye satış bedelinin yatırılmamasına bağlı olarak 2. ihalenin yapılmasında herhangi bir sıkıntılı durum yoktur.

Bizim şuanda üzerinde durduğumuz husus ilk ihalenin feshi davasının kabul edilerek kesinleşmesi durumunda ilk ihaleye ilişkin bakiye satış bedelinin yatırılmaması durumunda yapılan ikinci ihalenin durumunun ne olacağı ?

Şuan için bu konuda yerleşik içtihat yok, bu yüzden eski kanun maddeleri ile yeni kanun maddelerini karşılaştırarak değerlendirme yapacağız. Ancak ileride çıkacak yargı kararlarına göre hareket etmek doğru olacaktır.

7343 sayılı Kanun ile yapılan değişiklik sonrası kaldırılan İİK'nun 133. Maddesinde "Taşınmaz kendisine ihale olunan kimse derhal veya verilen mühlet içinde parayı vermezse, ihale kararı icra memuru tarafından kaldırılarak teminat akçesi alıcının ikinci fıkra gereğince mesul bulunduğu meblağa mahsup edilmek üzere alıkonulur. Kendisinden evvel en yüksek teklifte bulunan kimsenin ileri sürdüğü pey, 129 uncu maddenin aradığı şartlara uygun bulunması ve bu kimsenin adresinin de malum olması halinde bir muhtıra tebliğ edilerek arzettiği bedelle taşınmaz kendisine teklif edilir ve üç gün zarfında almaya razı olursa ona ihale olunur. Razı olmaz veya cevapsız bırakılırsa veya bulunmazsa taşınmaz icra dairesince hemen artırmaya çıkarılır. Bu artırma ilgililere tebliğ edilmeyip yalnızca satıştan en az yedi gün önce yapılacak ilanla yetinilir. Bu artırmada, teklifin, 129 uncu maddedeki hükümlere uyması şartıyla taşınmaz ençok artırana ihale olunur." hükmü mevcut idi.

7343 sayılı Kanun ile yapılan değişiklik sonrası İİK'nun 133. Maddesi kaldırıldı ve İİK'nun 114. Maddesine yapılan değişiklikle "Asgari ihale bedelinin teklif edilmemesi nedeniyle ihalenin yapılamadığı veya en yüksek teklif verenin ihale bedelini yatırmaması sebebiyle ihalenin iptal edildiği hâllerde ikinci artırmanın ilk açık artırmadaki şartlar çerçevesinde tekrar yapılacağı." ibaresi eklendi.

Değişiklikten önceki durumda bakiye ihale bedelinin yatırılmaması halinde diğer şartların gerçekleşmesi durumunda tek bir satış günü belirlenerek ihale yapılması ön görülmüşken, değişiklikten sonra bakiye ihale bedelinin yatırılmaması halinde daha önce belirlenen ikinci ihale gününde ikinci ihalenin yapılması ön görülmüştür.

İİK'nun 133. Maddesi gereğince yapılan ihaleye ilişkin Yargıtay 12. Hukuk Dairesi T:02/12/021, E:2021/5115, K: 2021/10947 sayılı kararı "Bu durumda, 14.01.2016 tarihinde yapılan ihalenin feshine karar verilmesiyle ilk ihale tüm sonuçlarıyla birlikte ortadan kalktığından feshedilen ihaleye dayalı olarak İİK.nın 133. maddesi gereğince tamamlayıcı ihale yapılması mümkün olmayıp ilk ihale alıcısının iki ihale bedeli arasındaki farktan sorumluluğu bulunmadığından yatırılan teminatın alacaklıya ödenmesi mümkün değildir" şeklinde olup yine Yargıtay 12. Hukuk Dairesi T:21/02/2022, E:2022/976, K:2022/2030 sayılı kararı "İİK'nun 134. maddesine göre yapılan ihalenin feshi isteminde bulunulması İİK'nun 133. maddesi uyarınca tamamlayıcı ihale yapılmasına engel olmaz ise de, ihalenin feshi istemine ilişkin talebin kabulüne karar verilmesi halinde ihale tüm sonuçlarıyla birlikte ortadan kalkacağından feshedilen ihaleye dayalı olarak İİK.nun 133. maddesi gereğince tamamlayıcı ihale yapılması mümkün değildir." şeklindedir.

Bu içtihatlardaki gerekçeleri değişiklikten sonraki durum için uyarlayarak şöyle bir yorum yapabiliriz.


İİK'nun 114/6-10. Maddesinde "Asgari ihale bedelinin teklif edilmemesi nedeniyle ihalenin yapılamadığı veya en yüksek teklif verenin ihale bedelini yatırmaması sebebiyle ihalenin iptal edildiği hâllerde ikinci artırmanın ilk açık artırmadaki şartlar çerçevesinde tekrar yapılacağı" hükmüne istinaden ikinci ihalenin yapıldığı, ancak ilk ihalenin feshedilerek kesinleştiği, bu durumda ikinci ihalenin yapılmasına dayanak teşkil eden en yüksek teklif verenin ihale bedelini yatırmaması sebebiyle ihalenin iptali halinin ortadan kalktığı, zira artık ortada ihale bedelinin yatırılmasını gerektirir geçerli bir satışın bulunmadığı, İcra ve İflas Kanunu değişikliğinden önce İİK'nun 133. Maddesinin uygulandığı dönemde verilen yukarıdaki yargı kararlarına göre ihalenin feshine karar verilmesiyle ilk ihale tüm sonuçlarıyla birlikte ortadan kalkacağından feshedilen ihaleye dayalı olarak tamamlayıcı ihale yapılmasının mümkün olmadığı yönündeki değerlendirme dikkate alındığında, ikinci ihalenin, ilk ihalede alıcı çıkmaması nedeniyle değil de bakiye ihale bedelinin yatırılmaması nedeniyle yapıldığı, ancak ilk ihalenin feshine karar verilmesi karşısında ortada artık bakiye ihale bedelinin yatırılmasını gerektirir geçerli bir ihalenin mevcut olmadığı, bu durumda  ikinci ihalenin yapılmasına dayanak teşkil eden bakiye ihale bedelinin yatırılmaması halinin son bulacak olması nedeniyle şartları oluşmadığından yapılan 2. ihalenin kaldırılmasına karar verilmesi gerekir diyebiliriz.






EMSAL YEREL MAHKEME KARARI


T.C.
GEBZE
1. İCRA HUKUK MAHKEMESİ                                                                                                                 
                                                                                                                                                     
ESAS NO    : 2023/479 Esas
KARAR NO: 2023/724

DAVA    : Şikayet (İcra Memur Muamelesi)
DAVA TARİHİ    : 31/08/2023
KARAR TARİHİ    : 27/12/2023
KARAR YAZIM TARİHİ    :03/01/2024


Mahkememizde görülmekte bulunan Şikayet (İcra Memur Muamelesi) davasının dosya üzerinden yapılan incelemesi sonunda,

GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Müvekkilinin Gebze İcra Dairesi 2023/*** Talimat sayılı dosyasından yapılan ihale neticesinde  *** plakalı aracı satın aldığını ancak müdürlüğün 24/08/2023 tarihli kararı ile ihaleye ilişkin olarak Gebze 2 İcra Hukuk Mahkemesinin 2023/*** Esas sayılı dosyasından ihalenin feshi davası açıldığı gerekçesi ile  dava sonucunun beklenmesine karar verildiğini, kararın hukuka aykırı olduğunu, açılan ihalenin feshi davasının 1. İhale ile ilgili olduğunu müvekkilinin 2. İhale ile aracı satın aldığını, birinci ihale ile yapılan satışla müvekkilinin ilgisinin bulunmadığını, yasa gereği 1. satış ile 2. satışın kaderinin birbirinden ayrıldığını ilkinin geçersizliği veya ilkine karşı açılan herhangi bir davanın 2. satışı etkilemeyeceğini beyanla müdürlüğün 24/08/2023 tarihli kararının kaldırılmasına, ihale konusu aracın müvekkiline teslimine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.

Dosya üzerinden yapılan inceleme neticesinde davalı *** hakkında ** Sulh Hukuk Mahkemesinin 2023/** Esas sayılı dosyasından kısıtlılık kararı verilerek M.A'ın vesayeti altına alındığı görülmekle vasi M.A'a dava dilekçesi tebliğ edilmiş, vasi tarafından davaya karşı herhangi beyanda bulunulmadığı görülmüştür.

Davalı ** AŞ vekili cevap dilekçesi ile; davanın memur işlemi muamelesi niteliğinde olduğunu, şikayete sebebiyet veren taraf olmadıklarını, aleyhe vekalet ücreti ve yargılama giderine hükmedilmemesini talep ettikleri görülmüştür.

Gebze İcra müdürlüğünün 2023/*** Talimat sayılı dosyasının incelenmesinde; İnegöl İcra Dairesinin 2021/*** Esas sayılı dosyasında alacaklı *** Aş tarafından borçlu T.A. hakkında başlatılan icra takibi neticesinde borçlu adına kayıtlı *** plakalı  aracın satışı için talimat yazıldığı, talimat kapsamında yapılan satış işlemleri neticesinde aracın 229.000.440,00 TL bedelle Z.T.'a ihale edildiği, ihaleye ilişkin olarak Gebze 2 .İcra Hukuk Mahkemesinin 2023/*** Esas sayılı dosyasından ihalenin feshi davası ikame edildiği, yapılan yargılama neticesinde ihalenin feshine karar verildiği, kararın 07/11/2023 tarihinde kesinleştiği görülmüştür.

Gebze İcra Dairesinin 2023/*** Talimat sayılı 30/11/2023 tarihli kararı ile; "Müdürlüğümüzce verilen 28/07/2023 tarihli artırma sonuç tutanağı "Satışa karar verilen mahcuzların aşağıda belirtilen artırma teklif verme süresi sonunda;  en yüksek teklif verenin, ihale bedelini yatırmaması nedeniyle ihale iptal edilmiştir. Malların ihalesinin 2.İhale Tarih ve Saati arasında tekrardan yapılmasına karar verilmiştir. 1. Satış ile ilgili Gebze 2.İcra Hukuk Mahkemesi'nin 2023/*** Esas sayılı dosyası ile  ihalenin feshi davası açıldığı bildirilmekle  dava sonucuna göre 2.satışa ilişkin  tescil işlemlerinin  yerine getirilmesine karar verilmiştir." şeklinde olup, bu tutanağın aynı tarihte ihaleye katılacak herkesin görebileceği şekilde e-satış portalı üzerinden ilan edildiği, ihale katılımcıların bu şartlarla 11/08/2023 tarihinde yapılan  ihaleye girerek pey sürdüğü, Yukarıda belirtilen husus dikkate alınarak müdürlüğümüzce 24/08/2023 tarihinde; İİK'nun 133. Maddesi gereğince yapılan ihaleye ilişkin Yargıtay 12. Hukuk Dairesi T:02/12/021, E:2021/5115, K: 2021/10947 sayılı kararı "Bu durumda, 14.01.2016 tarihinde yapılan ihalenin feshine karar verilmesiyle ilk ihale tüm sonuçlarıyla birlikte ortadan kalktığından feshedilen ihaleye dayalı olarak İİK.nın 133. maddesi gereğince tamamlayıcı ihale yapılması mümkün olmayıp ilk ihale alıcısının iki ihale bedeli arasındaki farktan sorumluluğu bulunmadığından yatırılan teminatın alacaklıya ödenmesi mümkün değildir" şeklinde olup yine Yargıtay 12. Hukuk Dairesi T:21/02/2022, E:2022/976, K:2022/2030 sayılı kararı "İİK'nun 134. maddesine göre yapılan ihalenin feshi isteminde bulunulması İİK'nun 133. maddesi uyarınca tamamlayıcı ihale yapılmasına engel olmaz ise de, ihalenin feshi istemine ilişkin talebin kabulüne karar verilmesi halinde ihale tüm sonuçlarıyla birlikte ortadan kalkacağından feshedilen ihaleye dayalı olarak İİK.nun 133. maddesi gereğince tamamlayıcı ihale yapılması mümkün değildir." şeklinde olduğundan bahisle, İİK'nun 114/6-10. Maddesinde "Asgari ihale bedelinin teklif edilmemesi nedeniyle ihalenin yapılamadığı veya en yüksek teklif verenin ihale bedelini yatırmaması sebebiyle ihalenin iptal edildiği hâllerde ikinci artırmanın ilk açık artırmadaki şartlar çerçevesinde tekrar yapılacağı" hükmüne istinaden ikinci ihalenin yapıldığı, ancak ilk ihalenin feshedilerek kesinleştiği durumda ikinci ihalenin yapılmasına dayanak teşkil eden en yüksek teklif verenin bakiye ihale bedelini yatırması halinin de ortadan kalkacağı, diğer bir değişle İcra ve İflas Kanunu değişikliğinden önce İİK'nun 133. Maddesinin uygulandığı dönemde verilen yukarıdaki yargı kararlarına göre ihalenin feshine karar verilmesiyle ilk ihale tüm sonuçlarıyla birlikte ortadan kalkacağından feshedilen ihale nedeniyle bakiye ihale bedelinin yatırılmaması durumunda ihale yapılmayacağı yönündeki değerlendirme dikkate alındığında, ilk ihalenin feshine karar verilmesi halinde artık ortada ikinci halenin yapılmasına dayanak teşkil eden bakiye ihale bedelinin yatırılmasını gerektirir geçerli bir ihale mevcut olmayacağından ve yanı sıra e-satış portalında da ilan edilen 28/07/2023 tarihli artırma sonuç tutanağında ikinci satışa ilişkin tescil işlemlerinin ilk ihaleye ilişkin ihalenin feshi davası sonucuna göre yerine getirileceği belirtildiğinden  2. ihalenin tescil işlemleri için Gebze 2. İcra Hukuk Mahkemesinin 2023/*** Esas sayılı dosyası üzerinde açılan ihalenin feshi davası sonucunun beklenmesine" şeklinde karar verilmiş,

Gebze 2. İcra Hukuk Mahkemesinin 07/11/2023 tarihli kesinleşme şerhini içerir 27/09/2023 Tarihli ve 2023/42** Esas, 2023/53** Karar sayılı ilamı ile 19/07/2023  tarihli ihalenin feshine karar verilmiştir.

Yukarıda yer verilen gerekçelerle ihale alıcısı vekiline 24/08/2023 tarihli kararımızın icra ve infazını durdurur nitelikle bir tedbir kararı alıp almadığı hususunda 27/11/2023 tarihli kararımız tebliğ edilmiş, ihale alıcısı vekilince gönderilen 30/11/2023 tarihli talep ile tedbir kararı bulunmadığı beyan edilerek ihale kararının kaldırılması akabinde ödenilen 715.440,00 TL satış bedelinin nemalarıyla birlikte vade günü beklenmeksizin bozularak iade edilmesi ve KDV ile damga vergisinin iade işlemlerinin yerine getirilmesi talebinde bulunmuştur. .... 

Yukarıda yapılan açıklamalar çerçevesinde İİK'nun 114/7-10. Maddesinde yer alan "..... en yüksek teklif verenin ihale bedelini yatırmaması sebebiyle ihalenin iptal edildiği hâllerde ikinci artırmanın ilk açık artırmadaki şartlar çerçevesinde tekrar yapılacağı" hükmüne istinaden birinci ihale nedeniyle bakiye bedelin yatırılmamasının soncu olarak ikinci ihalenin yapıldığı, ancak ilk ihalenin feshedilerek kesinleştiği durumda ikinci ihalenin yapılmasına dayanak teşkil eden en yüksek teklif verenin bakiye ihale bedelini yatırması halinin ortadan kalktığı diğer bir değişle birinci  ihalenin tüm sonuçlarıyla birlikte ortadan kalkması nedeniyle ikinci ihalenin de artık geçerliliğinden söz edilemeyeceğinden 11/08/2023 tarihli ihalenin kaldırılmasına, İhale alıcısının talebi gereğince ihale bedelinin nemalarıyla birlikte (vade günü beklenmeksizin) **** Hizm. Otom. İnş. Tic. ve San. Ltd. Şti'ye iadesine," dair karar verildiği görülmüştür.

Tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde; Davacı her ne kadar Gebze İcra Müdürlüğünün 2023/*** Talimat sayılı dosyasından yapılan *** plakalı aracın müvekkiline satışının ardından aracın tescil ve teslimi için müdürlüğe yapmış oldukları başvuru neticesinde  müdürlükçe verilen 24/08/2023 tarihli kararın kaldırılmasını talep etmiş ise de yukarıya çıkarılan ve hükme esas alınan  30/11/2023 tarihli müdürlük kararı ile 11/08/2023 tarihli ihalenin kaldırılması ve ihale bedelinin nemalarıyla birlikte iadesine karar verildiği, karar kapsamında 723.430,05 TL bedelli ödemenin davacının TR**** iban numaralı hesabına 30/11/2023 tarihinde yapıldığı görülmekle, konusuz kalan davada karar verilmesine yer olmadığında dair aşağıdaki şekilde hüküm tesis edilmiştir.

HÜKÜM:Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Konusuz kalan davada KARAR VERİLMESİNE YER OLMADIĞINA,
2-Davaya konu işlemin münhasıran memur muamelesinden kaynaklanması sebebi ile Harçlar Kanunun 13/d maddesi gereğince davacı tarafından yatırılan peşin harcın karar kesinleştikten sonra talebi halinde davacıya iadesine, 
3-Davanın niteliği itibari ile leh yada aleyhe vekalet ücreti taktirine yer olmadığına,
4-Taraflarca peşin olarak yatırılan gider avansından bakiye kısmın karar kesinleştiğinde ilgilisine iadesine,
5-Dosya üzerinden İİK'nun 18/3 ve HMK 320/1 maddesi gereğince duruşmasız olarak yapılan inceleme sonunda tebliğden itibaren 10 gün içinde Sakarya Bölge Adliye Mahkemesi'nin ilgili dairesine hitaben Mahkememize verilecek istinaf dilekçesi ile itiraz yolu kabil olmak üzere karar verildi . 27/12/2023



- KESİNLEŞME ŞERHİ -

Mahkememizden verilen işbu 27/12/2023 tarihli hüküm taraflara 09/01/2024 tarihinde tebliğ olunmuş, "Tarafların Kararı İstinaf Etmemesi Üzerine Kesinleşme" ile hükmün, 20/01/2024 tarihinde kesinleştiği tasdik olunur. 23/01/2024



Özgür KOCA
İcra Müdürü