[Özgür KOCA]

İİK'nun 193.maddesinde "İflasın açılması, borçlu aleyhinde haciz yoluyla yapılan takiplerle teminat gösterilmesine ilişkin takipleri durdurur. İflas kararının kesinleşmesi ile bu takipler düşer." hükmü yer almaktadır.

Silifke Sulh Hukuk Mahkemesinin 2020/30 Tereke 2023/7 Karar sayılı ilamı incelendiğinde; ".... Ahmet T. terekesinin TMK'nun 612.maddesi gereğince iflas hükümlerine göre tasfiyesine" şeklinde karar verildiği görülmüş ise de, terekenin iflas hükümlerine göre tasfiyesinin gerçek bir iflas tasfiyesi olmadığı, bu nedenle İİK'nun 193. maddesinin olayda uygulanamayacağı (Yarg.12.HD'nin 2022/11513-10973 esas ve karar sayılı emsal kararı) anlaşılmıştır.

Ancak, HMK'nun 124/3. maddesi uyarınca maddi bir hatadan kaynaklanan veya dürüstlük kuralına aykırı olmayan taraf değişikliği talebinin kabulü için, karşı tarafın rızası aranmaz. Aynı maddenin 4. fıkrasında da "Dava dilekçesinde tarafın yanlış veya eksik gösterilmesi kabul edilebilir bir yanılgıya dayanıyorsa, hâkim karşı tarafın rızasını aramaksızın taraf değişikliği talebini kabul edebilir...." hükmü yer almaktadır. Anılan hükmün icra takiplerinde de uygulanması gerekir.

04.05.1978 tarih ve 4/5 sayılı İBK'na göre ölü kişi hakkında takip yapılamaz. Bu durum kamu düzenine aykırılık olup İİK'nın 16/2. maddesine göre süresiz şikayete tabidir. Öte yandan alacaklı tarafından ölü kişinin mirasçısı yerine ölü kişi hakkında takip yapılması, maddi hataya ve kabul edilebilir bir yanılgıya dayanması halinde ve dürüstlük kuralına da aykırı değil ise, yukarıda yer verilen mevzuat hükümleri doğrultusunda alacaklının taraf değişikliği yapmak sureti ile bu yanlışlığın düzeltilmesi mümkündür. Bu durumda, alacaklı vekili tarafından, ek takip talebi düzenlenerek, takibin usulünce mirasçılara veya terekeye yöneltilmesinin istenmesi gerekmektedir.

Somut olayda, icra takibinin 12/07/2022 tarihinde borçlu Ahmet T aleyhine yapıldığı, borçlunun takipten önceki bir tarih olan 11/11/2019 tarihinde öldüğü, alacaklı tarafından "ek takip talebi" verilmediğinden yeni bir ödeme emri düzenlenmediği, ölü kişi aleyhine düzenlenen ödeme emrinin tasfiye memuru Erhan İ'a tebliğ edildiği, ancak ölü kişi hakkında düzenlenmiş olan ödeme emrinin tebliğe çıkarılamayacağı, bu hususun re'sen gözetilmesinin gerektiği (Yarg.12.HD'nin 2025/825-1968 esas ve karar sayılı emsal kararı) anlaşıldığından ilk derece mahkemesince şikayetin kısmen kabulüne ve ödeme emrinin iptaline, takibin iptali talebinin reddine, konusuz kalan borca itiraz hakkında karar verilmesine yer olmadığına kararı verilmesi gerekirken yukarıda yazılı şekilde karar verilmesi isabetsiz olmuştur.

Dairemizce yapılan değerlendirmeler neticesinde, ilk derece mahkemesince yapılan yargılamada eksiklik bulunmadığı, ancak kanunun olaya uygulanmasında hata edildiği ve yeniden yargılama yapılmasına ihtiyaç bulunmadığı anlaşıldığından şikayetçinin istinaf başvurusunun kabulüne, HMK.nun 353-1-b-2. Maddesi gereğince ilk derece mahkemesinin kararının kaldırılmasına, yukarıdaki gerekçeyle şikayetin kısmen kabulüne karar vermek gerekmiştir (Adana BAM 10. HD. T:04/06/2025, E:2023/2378, K:2025/1406).