[By-leyl-i Lal]

T.C.
YARGITAY
4. HUKUK DAİRESİ
E. 1971/8497
K. 1971/9729
T. 18.11.1971
Davalı, davacıya karşı ilama dayanarak icra takibi yapmış ve icra
emri göndertmiştir. Bunun üzerine borçlu davacı, takibin geri
bırakılmasını istemiş, ancak icra tetkik mercii, takibin sürdürülmesine
karar verilmiştir. Borçlu davacı, 30.9.1969 günü açtığı bu dava ile, icra
emrinin gönderilmesinden sonra borcunu ödeyerek alacaklıdan bu konuda bir
ibraname ( aklama belgesi ) aldığını ileri sürmüş ve bunu kanıtlayacağını
açıklamıştır. Borcun kaldırılmasını istediği dava dilekçesinde, bu
davasını "borçtan kurtulma davası" olarak nitelemiştir. Yapılan yargılama
sonunda mahkemece, ortada İİK/m. 68`e göre itirazın kesin ya da geçici
olarak kaldırılması kararı bulunmadığı ve davacının borcu tamamen
ödedikten sonra genel hükümlere göre geri alma davası açabileceği
gerekçesi ile dava reddedilmiştir. Oysa, davacının ileri sürdüğü olaylara
göre, bu dava, İİK/m. 72`de öngörülen "menfi tespit davası"dır. Hakim,
davacının davayı yanlış nitelemesi ile bağlı değildir. İİK/m. 72`de,
ilamlı ya da ilamsız takip ayırımı yapılmaksızın, "menfi tespit davası"
açıklanmakta ve yasa tasarısının hükümet gerekçesinde de, böyle bir ayrım
düşünülmediği anlaşılmaktadır. "Menfi tespit davası" ile, borçlunun
gereksiz yere düştüğü kötü durumdan kurtulması öngörüldüğüne göre, bunun
ilamlı takiplerde de uygulanması gerekir. Öte yandan, İİK/m. 41`de,
Yasa`nın öteki hükümlerinin niteliğine aykırı olmadıkça, "menfi tespit
davası"nın, ilamlı takipler konusunda da uygulanacağı belirtilmiştir.