[Özgür KOCA]

Malumunuz ekonomik şartlardan dolayı çoğumuz çalışma hayatında zorluklarla karşılaşmakta ailelerimizi geçindirmek için çaba sarfetmekteyiz.bu kısa hayat serüvenimizde  kimimiz gençken kimimizde Aile kurarak kısa hayatımızda, geçim mücadelesi vererek aynı zamanda  ülke ekonomisi nede  katkılarda bulunmaktayız.....

Bugünkü  konumu rahatlıkla söyleyebilirim çalışanlara yapılan HACİZLER' ler le ilgili...bu konuya başlamadan önce tanımlardan başlayarak  haciz nedir ,bir işyerine icradan maaş haczi geldimi ne yapılır  bununla ilgili işverenin yapması gerekenler  konuyla  alakalı danıştay kararı,  maaş haczi işveren nasıl cevap verir bunula ilgili dilekçe örneğini ve en sondada konuyla ilgili danıştay kararlarını siz dost saygıdeğer meslektaşlarımın bilgisine sunacağım.

Haciz ; Borcunu ödemeyen borçlunun menkul taşınabilir ve gayrimenkul taşınmaz mallarına, alacaklının talebi üzerine adli ve idari makamlarca el konulması olarak tanım yapabiliriz...

2012 Verilerine göre SGK lı olarak çalışan  sigortalıların sayısı, 17,713,904 kişi. Sigortalı esnaf sanatkann sayısı 3,314,099, memurlann sayısı ise, 2,574,644, 10,230,190 kişi ,İse Emekli olarak yaşamını sürdürmektedir....

Peki bankaların kredi kart sayısı kaçtır hadi tahmin edin bakalım  tamam tamam ben söyleyeyim 2013 yılı itibariyle  56.682.219 adet....

İŞÇİ MAAŞLARINA YAPILAN HACİZLER:

Günümüzde bir çok çalışanın sıklıkla karşılaştığı sorundur bankalar  leblebi dağıtır gibi KREDİ KARTI dağıtmakta çalışan kesime bir çok avantajlar sunarak  kredi kartlarını pazarlamaktadırlar.ekonomik sıkıntılar içinde daralan  yaşam savaşı veren çalışanlar yemek giyim masraflarını vadelere bölerek yaşamlarını idame ettirmektedirler. Tabi bunun sonucunda işten ayrılmalar düşük ücretler  karşısında çalışanlar bankalara olan borçlarını ödeme zorluklarına girmekte  ödememe durumunda ise bankalar çareyi çalışanların maaşlarına HACİZ koydurarak tahsil etmektedirler.

ÇALIŞANLARIN ÜCRETLERİ NE KADAR HACZEDİLEBİLİR :

Çalışma yaşantısında olan herkesin merek ettiği  sorudur .4857 sayılı İŞ KANUNU madde 35 de  İşçilerin aylık ücretlerinin dörtte birinden fazlası haczedilemez veya başkasına devir ve temlik olunamaz. Ancak,  işçinin bakmak zorunda olduğu aile üyeleri için hakim tarafından takdir edilecek miktar bu paraya dahil değildir. Nafaka borcu alacaklılarının hakları saklıdır. Kanun koyucu belirtmiştir. Ve yine yasa koyucu 1241 sayılı İCRA VE İFLAS KANUNUNDA  madde 83 de Maaşlar, tahsisat ve her nevi ücretler, intifa hakları ve hasılatı, ilama müstenit olmayan nafakalar, tekaüt maaşları, sigortalar veya tekaüt sandıkları tarafından tahsis edilen iratlar, borçlu ve ailesinin geçinmeleri için icra memurunca lüzumlu olarak takdir edilen miktar tenzil edildikten sonra haczolunabilir Ancak haczolunacak miktar bunların dörtte birinden az olamaz. Birden fazla haciz var ise sıraya konur. Sırada önde olan haczin kesintisi bitmedikçe sonraki haciz için kesintiye geçilemez. Diyerek haciz  konusunda yasa koyucu belitmiştir...

Yargıtay karalarında ise; Yargıtay 12. Hukuk Dairesi 27.12.2004 tarih ve E.2004/22540, K.26972 sayılı kararında, ihbar ve kıdem tazminatının ücret olmadığı bu nedenle tamamının haczedilebileceği belirtilmiştir....

Yine aynı şekilde  bir işyerinde çalışan işçiye  sık sık maaşına HACİZ gelirse İŞVEREN  ÇALIŞANINI İŞTEN ÇIKARTABİLİRMİ:

Evet çıkartabilir bununla ilgili bir Yargıtay kararı daha size sunacağım T.C. YARGITAY 9. HUKUK DAĞİRESİ E. 2008/3737 K. 2008/27673 T. 20.10.2008 kararında Davalı işveren, davacının ücretinde bulunan haczin kaldırılmasına yönelik uyarılara rağmen herhangi bir işlem yapmadığı için savunmasının alındığını, bu davranışının işyerinde olumsuzluklara neden olduğunu, feshin davacının davranışlarından kaynaklanan geçerli nedene dayandığını belirterek davanın reddine karar verilmesi gerektiğini savunmuştur. 

Mahkemece, davalı işverenin 2004 yılında ücretlerinde haciz bulunan işçiler için tamim yayınladığı, kaldırılmasını istediği ve savunma aldığı, ücreti üzerinde haciz bulunan 164 işçiden borcu yüksek olan 15 işçinin iş sözleşmesinin bu nedenle feshedildiği söylemiş ;

Yerel mahkeme çalışanın maaşına sık sık haciz gelmesi olayını geçerli bir sebep olarak addetmemiş, buna karşılık Yargıtay ise yaptığı incelemede TAM TERS GÖRÜŞ bildirerek olayın şekline göre bunun geçerli bir sebep teşkil ettiği kararına varmıştır....

Kişinin borcu nedeniyle eşinin maaşına haciz konulabilir mi? Diye  aklımız elbet bir soru gelebilir.

Borçlar hukukunda ve icra iflas hukukunda yer alan genel bir prensip olan borçların şahsiliği nedeniyle kişinin şahsi borcundan dolayı eşinin, çocuklarının, babasının yahut yakın bir akrabasının mal varlığının haczedilmesi veya satış yapılması mümkün değildir. bu tarz durumla da uygulamada pek sık karşılaşılmamaktadır. Fakat bu gibi durumlarla karşılaşılmasında kişinin icra dosyasına 7 gün içinde istihkak iddiasında bulunması ve bu haczi kaldırması mümkündür. Kişi öldüğünde borcu varsa reddi miras yapmadığı sürece borcu ödemek zorundadır. Fakat bir istisnayı durum ise kişinin yakınlarının, kişinin şahsi borcuna kefil olması durumudur.

EMEKLİLERDE  DURUM:

Emekli maaşıma, bankalar olan kredi borcumdan dolayı haciz koyabilirlermi , Emekli aylığına banka borcu için haciz konabilir mi? Haczi nasıl kaldırabilirim? Sorusuna ise ; 5510 Sayılı Kanun'un 93. Maddesi'nde, "Gelir, aylık ve ödenekler; 88'inci Madde'ye göre takip ve tahsili gereken alacaklar ile nafaka borçları dışında haczedilemez. Bu fıkraya göre haczi yasaklanan gelir, aylık ve ödeneklerin haczedilmesine ilişkin talepler, borçlunun muvafakati bulunmaması halinde, icra müdürü tarafından reddedilir... Yani Emekli aylıkları sadece prim ve nafaka borcu için haczedilebilir. Bunun dışındaki borçlar için emeklinin izni olmadan haczedilemez. (5520 sayılı SGK kanunu madde/93) İzniniz yoksa banka haciz koyamaz. Bulunduğunuz yerdeki icra hâkimliğine haczedilemezlik şikâyetinde bulunduğunuzda, haciz kaldırılır


BİR İŞYERİNE İCRADAN MAAŞ HACZİ YAZISI GELDİĞİNDE NE YAPILIR.?

İcradan size maaş haczi yazısı geldiğinde öncelikle gelen tebliğ zarfının üzerine tebligatın geliş tarihini Muhakkak yazınız. Maaş haczinde tebligatı aldıktan sonra 7 gün içerisinde cevap vermeniz gerekecektir.  Sadece maaş haczi tebligatında değil devlet kurumlarından (Adliyeden, SSK'dan ve Vergi Dairesi ve diğer tüm Resmi daireler) gelen tüm tebligatlarda tebliğ aldığınız tarihi mutlaka not alınız ya da gelen tebligatın üzerine yazınız.

Maaş haczi tebligatı alan işverenin yapması gereken  Maaş haczini tebliğ aldığınız tarihten itibaren çalışanınıza maaş ödemesi yaparken icra müdürlüğünün koyduğu oranda maaşını kesip kesmiş olduğunuz tutarı icra dosyasına yatırmanız gerekmektedir

Böyle bir durumda karşılaşırsanız  haciz işlemi gelirse İCRA MÜDÜRLÜĞÜNE  aşağıdaki dilekçe ile bildirimde bulunmalısınız...

T.C.

........................................

........... İCRA MÜDÜRLÜĞÜNE

KONU : Maaş Haczi

ALACAKLI : ...............................................................

BORÇLU : ...............................................................

ALACAK MİKTARI : ..................- TL

AÇIKLAMALAR :

Yukarıda numarası verilen dosya ile aleyhine icra takibine girişilmiş bulunan dosyanız borçlusunun maaş haczi için şirketimize müzekkere yazılmıştır.

Borçlu şirketimizden ............... TL maaş almakta olup , talimatınız gereği olarak 1/4 ü ................ ayki maaşından itibaren kesilerek icra dosyasına gönderilmek üzere İcra Dairesinin banka hesabına yatırılacaktır.

Bilgi edinilmesini rica ederiz. ...../..../2014

... Şirketi Yetkilisi Ad ve Soyad

(İmza)



MAAŞ HACZİ YAZISI GELMEDEN ÖNCE ÇALIŞAN İŞTEN AYRILDIYSA VEYA İŞTEN ÇIKARTILDIYSA:

Bu durumda yine icra müdürlüğüne süresinde vermeniz gerekmektedir. İlgili kişinin sizde işten ayrıldığını ya da işten çıkarıldığını bildirmeniz gerekecektir. Maaş haczi yazısı geldiği anda işten ayrılan yada işten çıkarılan kişinin sizden maaş ve kıdem tazminatı alacağı varsa bu durumda maaşın belirtilen oranda kesilerek icra dosyasına ödenmesi (bu oran genellikle 1/4 tür) gerekir. Kıdem tazminatı alacağının ise TAMAMI icra dosyasına ödenmelidir.

Bu durumda İCRA MÜDÜRLÜĞÜNE aşağıdaki dilekçe ile başvurabilir veya posta yoluyla gönderebilirsiniz:

T.C.

........................................

........... İCRA MÜDÜRLÜĞÜNE

KONU : Maaş Haczi

ALACAKLI : ...............................................................

BORÇLU : ...............................................................

ALACAK MİKTARI : ..................- TL

AÇIKLAMALAR :

Yukarıda numarası verilen dosya ile aleyhine icra takibine girişilmiş bulunan dosyanız borçlusunun maaş haczi için şirketimize müzekkere yazılmıştır.

Borçlu ......./....../2013 tarihinde işten ayrılmış olup tüm yasal haklarımız saklı kalmak üzere, Borçlunun şirketimizden hiçbir hak ve alacağı da bulunmamaktadır. Bu doğrultuda gerekli işlemlerin yapılmasını saygılarımla arz ve talep ederim. ...../..../2013

... Şirketi Yetkilisi Ad ve Soyad

(İmza)

BORÇLU İŞÇİNİN MAAŞINA HACİZ KONULUP ANCAK ÇALIŞAN MAAŞ HACZİNDEN SONRA ÇALIŞAN İŞTEN AYRILIRSA:

Çalışanınız maaş haczi konulduktan sonra işten ayrıldığında alması gereken bir maaş varsa bu tutar kesilerek yine icra dosyasına yatırılmalı ve eğer başkaca varsa bu tutarlarda icra dosyasına ödenmelidir. Maaş haczi yazısı geldikten sonra işveren olarak işçiyi eğer siz işten attıysanız bu durumda yine maaşından kesinti yaparak ödeme yapmanız gerektiği gibi alması gereken kıdem ya da ihbar tazminatı varsa bu tutarları da icra dosyasına ödemeniz gerekmektedir. Yine borçlunun işten ayrılış tarihi ile mevcut adreslerini icra dosyasına bildirmeniz gerekecektir.

KONUYLA ALAKALI ÖNEMLİ YARGITAY KARARLARI:

YARGITAY 12. HUKUK DAİRESİE. 2008/10938K. 2008/13896T. 1.7.2008

"Borçlunun maaş ve ücreti haczi İİK'nun 355 ve devam eden madde hükümlerine göre yapılır. Memurlukça tebliğ edilen ihbarnamede 89. maddeden söz edilmesi sonucu etkilemez. İİK'nun 355. maddesine göre icra müdürü, borçlunun çalıştığı işyerine maaş ve ücretin haczedildiğine dair bir haciz yazısı yazar. Haciz yazısını alan işveren bir hafta içinde haczin icra edildiğini ve borçlunun maaş ve ücretinin miktarını icra dairesine bildirmeye ve borç bitinceye kadar icra dairesinin haciz bildirimine göre haczolunan miktarı borçlunun maaş veya ücretinden keserek hemen icra dairesine yatırmaya mecburdur. Aksi halde İİK'nun 356. maddesi gereğince kesmedikleri veya ilk vasıta ile göndermedikleri para ayrıca mahkemede hüküm alınmasına hacet kalmaksızın icra dairesince maaşlarından ve sair mallarından alınır.

Somut olayda borçlu Kemal'in şikayetçi üçüncü kişi Mustafa'nın yanında işçi olarak çalıştığı, Mustafa'nın de B ..... AŞ.'nin taşeron firması olduğu" dolayısı ile 89/1 haciz ihbarnamesi B ... AŞ. adresinde şirket yetkili müdürü Fatma'ya tebliğ edilmiştir. Tebligat üzerinde yazılı olan "B AŞ. eli ile işveren Mustafa" ifadesinde de tebligatın Mustafa adresinde değil B AŞ. adresinde yapıldığı ve usulsüz olduğu anlaşılmaktadır. Şikayetçiye İİK'nun 356. maddesine göre usulüne uygun bir tebligat yapılmadığından İİK'nun 356. maddede yazılı hüküm ve sonuçlar doğmaz.

Öte yandan kabule göre de, tebligatın geçerli olduğu varsayılsa dahi şikayetçinin borçlunun maaşından kesinti yapmadığı miktar kadar şahsi mallarından veya maaşından tahsili gerekirken, tüm takip borcundan sorumlu tutulması ve bu borcun tahsili için Mustafa'nın B... A.Ş.'de tahakkuk etmiş ve edecek her türlü alacakları üzerine haciz konulması usulsüzdür.

Şikayetin kabulü yerine reddi yönünde hüküm tesisi isabetsizdir.

SONUÇ : Şikayetçi vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile mahkeme kararının yukarıda yazılı nedenlerle İİK 366 ve HUMK'nun 428. maddeleri uyarınca ( BOZULMASINA ), 01.07.2008 gününde oybirliğiyle karar verildi."

YARGITAY12.Hukuk DairesiEsas: 2006/11847 Karar: 2006/13146 Karar Tarihi: 16.06.2006

ÖZET: Borçlu ikramiyesinin dörtte biri haczedilebileceğine göre şikayetin kabulüne karar verilmesi gerekir.

(4857 S. K. m. 28, 32, 35)

Dava: Yukarıda gün ve numarası yazılı mahkeme kararının müddeti içerisinde temyizen incelenmesi borçlu vekili tarafından istenmesi üzerine bu işle ilgili dosya mahallinden daireye gönderilmiş olmakla okundu ve gereği görüşülüp düşünüldü:

Karar: Borçlu vekili müvekkili aleyhine yapılan icra takibi ile, müvekkilinin almakta olduğu maaşının 1/4'ü ile ikramiyesinin tamamına haciz konulduğunu, bunun kanuna aykırı olduğunu, ancak, 1/4'ü oranında kesinti yapılabileceğini bu sebeple şikayetinin kabulü ile haczin kaldırılmasına karar verilmesini talep etmiştir.

4857 S. İş Yasasının 35. maddesinde; <işçilerin aylık ücretlerinin dörtte birinden fazlası haczedilemez.> hükmü yer almaktadır. Ayrıca, Yasanın 32. maddesinde ücretin genel anlamda tanımlanması yapılmış olup, ikramiyenin de ücretten sayılacağı anlaşılmaktadır.

Bu halde adı geçen Kanun maddesi uyarınca borçlu ikramiyesinin 1/4'ü haczedilebileceğine göre şikayetin kabulüne karar verilmesi gerekirken aksine düşünce ile 4875 S. Kanunun 28. maddesine paralel olarak düzenleme yapıldığı gözardı edilerek yazılı biçimde şikayetin reddine karar verilmesi isabetsizdir.

Sonuç: Borçlu vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile mahkeme kararının yukarda yazılı sebeplerle İİK.366. ve HUMK.428. maddeleri uyarınca BOZULMASINA, 16.06.2006 tarihinde oybirliği ile karar verildi.

YARGITAY12.Hukuk Dairesin Esas: 2006/1566Karar: 2006/3702 Karar Tarihi: 27.02.2006

ÖZET: Evli ve dört çocuklu olan borçlunun kendisinin, eş ve çocuklarının geçimini temin bakımından, kişisel ve sosyal konumu da gözetilerek, almakta olduğu maaş ve ücretlerden ne kadarı ile ailesinin geçimini sağlayabileceği saptandıktan sonra ve yapılacak kesintilerin tüm gelirlerinin 1/4'ünden aşağı olmamak üzere makul bir oranda yapılmasına karar verilmesi gerekir.

(2004 S. K. m. 83)

Dava: Yukarıda tarih ve numarası yazılı mahkeme kararının müddeti içinde temyizen tetkiki borçlu tarafından istenmesi üzerine bu işle ilgili dosya mahallinden daireye gönderilmiş olmakla okundu ve gereği görüşülüp düşünüldü:

Karar: Sair temyiz itirazları yerinde değil ise de;

Evli ve 4 çocuklu olan borçlunun kendisinin, eş ve çocuklarının geçimini temin bakımından, kişisel ve sosyal konumu da gözetilerek, gerektiğinde bilirkişiden rapor da alınarak, almakta olduğu maaş ve ücretlerden ne kadarı ile ailesinin geçimini sağlayabileceği saptandıktan sonra ve yapılacak kesintilerin tüm gelirlerinin 1/4'ünden aşağı olmamak üzere makul bir oranda yapılmasına karar verilmesi gerekirken eksik inceleme ile yazılı şekilde maaşını ve ek ders ücreti ve aile yardımına ait tüm gelirlerinin 3/5'inin haczine karar verilmesi isabetsizdir.

Sonuç: Borçlunun temyiz itirazlarının kısmen kabulü ile mahkeme kararının yukarıda yazılı nedenlerle İİK.366 ve HUMK. nun 428. maddeleri uyarınca BOZULMASINA, 27.02.2006 gününde oybirliği ile karar verildi


KILINÇARSLAN Hikmet Yıldırım
DEHA EĞİTİM KURUMLARI

KAYNAK:
Yargıtay 12. Hukuk Dairesi 27.12.2004 tarih ve E.2004/22540, K.26972
T.C.YARGITAY 9. HUKUK DAĞİRESİ E. 2008/3737 K. 2008/27673 T. 20.10.2008
4857 iş kanunu madde 35
1241 icra ve iflas kanunu madde 83
Eğitmen Av. Suat SERTLEK

Kaynak:www.muhasebeweb.com
(Bu makale yazılı veya elektronik ortamda kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak göstermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

[muharrem53]

 MEMA , İKRAMİYE , YAKACAK YARDIMI VB   GELİRLERİN HACZİ İÇİN  yRAGITAY 12. HUKUK DAİRESİ  2014/2794 E.  2014/4936 K- 2009/11684 E, 2009/19651 K , - 2006/17703 e , 2006/20674 k-   2008/13111 E  -2008/16145 k Bu kararları inclemekte fayda var