[İçtihat]

8. Hukuk Dairesi         2016/5992 E.  ,  2018/17050 K.

'İçtihat Metni'
MAHKEMESİ :Aile Mahkemesi


Taraflar arasında görülen ve yukarıda açıklanan davada yapılan yargılama sonunda Mahkemece, davanın kısmen kabulüne, kısmen reddine ve karşı davanın kısmen kabulüne, kısmen reddine karar verilm... olup hükmün davacı - karşı davalı vekili ile davalı - karşı davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, Dairece dosya incelendi, gereği düşünüldü.

KARAR

Davacı-karşı davalı ... vekili, dava dilekçesi ve açıklama dilekçesinde belirtilen malvarlıkları nedeniyle mal rejiminin tasfiyesi ile alacak isteğinde bulunmuş, karşı davanın reddini savunmuştur.
Davalı-karşı davacı ... Çolakoğlu vekili, davanın reddini savunmuş, karşı dava dilekçesinde ve açıklama dilekçesinde belirtilen malvarlıkları nedeniyle mal rejiminin tasfiyesi ile alacak isteğinde bulunmuştur.
Mahkemece, davacı ...'nın 42831 ada 1 parselde kayıtlı bulunan 35 nolu bağımsız bölüme il...kin talebinin reddine, 06 DA 9987 plakalı araca il...kin davacı tarafın 14.000 TL katılma alacağı olduğunun tespiti ile taleple bağlı olarak 1.000 TL'nin hüküm tarihinden itibaren ...leyecek yasal faiziyle birlikte davalı ...'dan tahsiline, davalı ...'a ait ... Bankası hesabında bulunan paraya il...kin davacı tarafın alacak talebinin kısmen kabulüne, 6,60 TL katılma alacağının hüküm tarihinden itibaren ...leyecek yasal faiziyle davalıdan tahsiline, davacının ev eşyalarına il...kin talebinin kısmen kabulüne, eşyalara il...kin alacağının taleple bağlı olarak 500 TL'nin dava tarihinden itibaren ...leyecek yasal faiziyle birlikte davalıdan tahsiline, davacı tarafın davalıya ait hayat sigortasına il...kin talebinin reddine, davacı tarafın kira alacağı talebinin reddine, davalı ...'a ait bireysel emekliliğe il...kin davacı tarafın alacak talebinin reddine, karşı davacı ...'ın dava konusu taşınmaza il...kin talebinin reddine, karşı davacı ...'ın karşı davalı ...'ya ait 06 NK 492 plakalı araca il...kin talebinin kısmen kabulüne, 6.500 TL alacaklı olduğunun tespiti ile taleple bağlı olarak 2.500 TL'nin karar tarihinden itibaren ...leyecek yasal faiziyle birlikte karşı davalıdan tahsiline, karşı davacı ...'ın karşı davalı ...'ya ait banka hesaplarına il...kin talebinin kısmen kabulüne 61,42 TL'nin hüküm tarihinden itibaren ...leyecek yasal faiziyle birlikte karşı davalıdan tahsiline, karşı davacı ...'ın ev eşyalarına il...kin talebinin reddine, karşı davacı ...'ın karşı davalı ...'ya ait olduğu iddia edilen diğer taşınmaza il...kin talebinin reddine karar verilmesi üzerine; hüküm, davacı-karşı davalı vekili ile davalı-karşı davacı vekili tarafından temyiz edilm...tir.
1-Dosya muhtevasına, dava evrakı ile yargılama tutanakları münderecatına, mevcut deliller Mahkemece takdir edilerek karar verildiğine ve takdirde bir isabetsizlik bulunmadığına göre, davacı-karşı davalı vekili ile davalı-karşı davacı vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde görülmem...tir.
2-a) Davacı-karşı davalı vekilinin ......... Sistemindeki malvarlığına yönelik temyiz itirazlarına gelince;
Maddi olayları ileri sürmek taraflara, hukuki nitelendirme yapmak ve uygulanacak kanun maddelerini belirlemek hakime aittir (6100 Sayılı HMK madde 33). İddianın ileri sürülüş şekline göre bu istek yönünden dava, artık değere katılma alacağı isteğine il...kindir.
4721 sayılı TMK'nin 222. maddesi hükmüne göre; belirli bir malın eşlerden birine ait olduğunu iddia eden kimse, iddiasını ispat etmekle yükümlüdür. Eşlerden hangisine ait olduğu ispat edilemeyen mallar onların paylı mülkiyetinde sayılır. Bir eşin bütün malları, aksi ispat edilinceye kadar edinilm... mal kabul edilir. Aynı Kanun'un 219/5. maddesine göre ise; edinilm... malların yerine geçen değerler edinilm... mal, 220/4. maddeye göre de, k...isel malların yerine geçen değerler de k...isel mal sayılır. Bu durum, kanun koyucunun kabul ettiği, mal rejiminin tasfiyesi davalarında ki ispat ve ikame kurallarıdır.
Açıklanan bu kanuni düzenlemelere göre; bireysel emeklilik sonucu yapılan toplu ödeme ya da irat şeklindeki maaş ödemelerinin hangi mal grubundan sayılacağı, bireysel emeklilik için ödenen primlerin ait olduğu mal grubuna göre belirlenir. Bireysel emeklilikte biriken para, primleri edinilm... mal grubundan karşılanmışsa edinilm... mal, k...isel mal grubundan karşılanmışsa da k...isel mal sayılacaktır. Primlerin hangi eş tarafından veya hangi mal grubundan ödendiğinin kanıtlanamaması durumunda ise, az yukarı da açıklanan TMK'nin 222. maddesinin 2 ve 3.fıkraları göz önünde bulundurularak mal rejiminin tasfiyesi gerçekleştirilmelidir.
Açıklamalar doğrultusunda tasfiyenin yapılabilmesi için, iddia ve savunma çerçevesinde, prim ve emeklilik ödemelerine il...kin belgeler bulunduğu yerlerden getirtilerek hüküm kurulurken göz önünde bulundurulmalıdır. Belirtilen ilke ve esaslara göre değer tespiti, belirleme ve hesaplamaların yapılabilmesi için ihtiyaç duyulması halinde konusunun uzmanı bilirk...i veya bilirk...ilerden de yardım alınmalıdır.
Somut olaya gelince; eşler, 11.04.1997 tarihinde evlenm..., 21.02.2011 tarihinde açılan boşanma davasının kabulüne il...kin hükmün, kesinleşmesiyle boşanmışlardır. Mal rejimi boşanma davasının açıldığı tarih itibarıyla sona erm...tir (TMK madde 225/son). Sözleşmeyle başka mal rejiminin seçildiği ileri sürülmediğinden evlilik tarihinden 4721 Sayılı TMK'nin yürürlüğe girdiği 01.01.2002 tarihine kadar mal ayrılığı (TKM madde 170), bu tarihten mal rejiminin sona erdiği tarihe kadar ise, edinilm... mallara katılma rejimi geçerlidir (4722 Sayılı Yasa mad.10, TMK madde 202/1). Mal rejiminin tasfiyesinde eşlerin bağlı olduğu rejime il...kin hükümler uygulanır (4721 Sayılı TMK madde179).
Kural olarak mal rejiminin sona erdiği sırada mevcut olan edinilm... mallar, tasfiye anındaki değerleniyle hesaba katılırlar (TMK. madde 235/1). Eşlerin k...isel malları ile edinilm... malları, mal rejiminin sona ermesi anındaki durumlarına göre ayrılır (TMK. madde 228/1). Bu açıklamalara göre belirlenebilir beklemeceli hakların da mal rejiminin tasfiyesi sırasında göz önünde bulundurulması gerekir. Yargıtay'ın ve Dairemizin uygulaması da bu yöndedir.
Mahkemece, davacı ...'nın davalı ...'a ait ......... sistemindeki hesap nedeniyle alacak talebinde bulunduğu, ancak bu konuda cevabi yazılara göre davalı ...'a bir ödeme yapılmadığı, doğmuş bir alacak bulunmadığı gerekçesiyle bu konudaki talebin reddine karar verilm...se de, gerekçe dosya kapsamına uygun düşmemektedir. Şöyle ki, dosya kapsamındaki ......... A.Ş'nin 11.04.2012 tarihli cevabi yazısında, davalı ...'a ait 00230029 nolu 27.08.2004 tarihli Bireysel Emeklilik Sözleşmesi mevcut olup, bu sözleşmeye il...kin olarak aylık 140 TL katılım payı ödenmekle birlikte güncel fon birikiminin 11.121,73 TL olduğu bildirilm...tir. Mahkemece 14.05.2014 tarihinde yeniden yazı yazılarak, davalı ...'ın bireysel emeklilik sözleşmesi uyarınca ne kadar birikim sağladığı ve fon birikiminin ne kadar olduğu sorulmuş, gönderilen 03.06.2014 tarihli cevabi yazıda, ilgili k...i hakkında şirket nezdinde herhangi bir hak veya alacağa rastlanmadığı bildirilm...tir. Dava konusu yapılan ......... A.Ş'de biriken bedelin mal rejiminin sona erdiği tarihte belirlenmesi mümkün olduğu gibi sistemden çıkılmasını yasaklayan herhangi bir kanuni düzenleme de bulunmamaktadır. Nitekim ......... A.Ş'den gelen 11.04.2012 ve 03.06.2014 tarihli cevabi yazılar nazara alındığında, davalı ...'ın 11.04.2012 tarihi itibariyle halen sistemde olduğu, güncel fon birikiminin 11.121,73 TL olduğu, 11.04.2012 ile 03.06.2014 tarihleri arasındaki bir tarihte sistemden ayrıldığı anlaşılmaktadır. Mahkemece mal rejiminin sona erdiği 21.02.2011 tarihi itibariyle davalı eşin sistemden ayrılması halinde ödenebilecek bedelin ......... A.Ş'den sorularak belirlendikten sonra bu miktar mevcut kabul edilerek yukarıda açıklanan ilke ve esaslar doğrultusunda mal rejiminin tasfiyesi ile davacı eşin artık değere katılma alacağının hüküm altına alınmasına karar verilmesi gerekirken, yazılı gerekçe ile talebin reddine karar verilmesi doğru olmamıştır.
b) Davalı-karşı davacı vekilinin banka hesaplarına yönelik temyiz itirazlarına gelince;
Mahkemece, karşı davacı ...'ın karşı davalı ...'nın banka hesaplarında bulunan paralara il...kin talebinin bulunduğu, dosyada mevcut karşı davalı adına kayıtlı banka hesaplarında bulunan paraların evlilik içinde edinildiği ve boşanma dava tarihinde mevcut olan miktarın paylaşıma tabi olduğu, karşı davalı adına ... Bankası hesabında 122,84 TL para bulunduğu gerekçesiyle yarı bedeli olan 61,42 TL'nin karşı davacının katılma alacağı olduğu kabul edilerek bu miktar üzerinden hüküm kurulmuşsa da; bu karara katılma olanağı bulunmamaktadır. Şöyle ki, mahkemece karşı davalının ...... Bankası ve ... Bankası hesaplarına il...kin hesap hareketleri getirtilerek bu konuda bilirk...i raporları alınmış ise de, düzenlenen bilirk...i raporları kendi içinde çel...kili olduğu gibi birbirleriyle de çel...kili olup hüküm kurmaya elver...li nitelikte değildirler. Zira karşı davacı, karşı davalının boşanma davası öncesi kendisine ait banka hesaplarını kasıtlı ve bilinçli olarak boşalttığını, malvarlığını kasıtlı olarak azalttığını iddia ederek, banka hesaplarının geriye dönük olarak incelenmesi gerektiğini bildirm...tir. Ne var ki, dosya kapsamındaki bilirk...i raporlarında bu yönde inceleme ve değerlendirme yapılmadığı gibi, mahkemece de bu konuda herhangi bir değerlendirme yapılmadığı anlaşılmaktadır. Edinilm... mallara katılma rejiminin tasfiyesinde, artık değere katılma alacağı miktarı hesaplanırken 'eklenecek değerler' göz önünde bulundurulur. 4721 Sayılı Türk Medeni Kanunu'nun 229. maddesine göre; eşlerden birinin mal rejiminin sona ermesinden önceki bir yıl içinde diğer eşin rızası olmadan, olağan hediyeler dışında yaptığı karşılıksız kazandırmalar ile mal rejiminin devamı süresince diğer eşin katılma alacağını azaltmak kastıyla yaptığı devirler mal rejiminin sona erdiği anda mevcutmuş gibi tasfiyeye dahil edilir. Mahkemece, anılan banka mevduat hesapları ve varsa bu hesaplara bağlı yatırım hesaplarının ilk açıldıkları tarihten itibaren hesap hareketlerini gösterir kayıtlar getirtilmeli, TMK'nin 229.maddesinin 1. ve 2. bentlerindeki koşullarda devirlerin yapılıp yapılmadığı üzerinde durulmalı, buna il...kin delil ve belgeler toplandıktan sonra gerekirse konusunda uzman bankacı bilirk...iden de rapor alınmak suretiyle hasıl olacak sonuca göre bir karar verilmesi gerekirken, yeterli araştırma yapılmadan eksik inceleme ve araştırma ile yazılı şekilde karar verilmesi doğru olmamıştır.
SONUÇ: Davacı-karşı davalı vekili ile davalı-karşı davacı vekilinin temyiz itirazlarının yukarıda (2-a) ve (2-b) nolu bentlerde yazılı nedenlerle kabulüyle hükmün 6100 sayılı HMK'nin Geçici 3. maddesi yollamasıyla 1086 sayılı HUMK'nin 428. maddesi uyarınca BOZULMASINA, davacı-karşı davalı vekili ile davalı-karşı davacı vekilinin diğer temyiz itirazlarının yukarıda (1) nolu bentte yazılı nedenlerle reddine, taraflarca HUMK'nin 440/I maddesi gereğince Yargıtay Daire ilamının tebliğinden itibaren ilama karşı 15 gün içinde karar düzeltme isteğinde bulunulabileceğine, peşin harcın istek halinde temyiz edenlere ayrı ayrı iadesine,
10.10.2018 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.