[Özgür KOCA]

T.C.

YARGITAY

12. HUKUK DAİRESİ

E. 2003/22777

K. 2003/26808

T. 30.12.2003

• KISMİ ÖDEMELERİN ÖNCELİKLE ASIL ALACAKTAN DÜŞÜLMESİ ( Borçlunun Faiz ve Masrafları Ödemede Gecikmemiş Olmasının Zorunlu Olması )

• ÖDEMELERİN ÖNCELİKLE ASIL ALACAKTAN DÜŞÜLMESİ ( Borçlunun Faiz ve Masrafları Ödemede Gecikmemiş Olmasının Zorunlu Olması )

818/m.84


ÖZET : BK.nun 84. maddesi gereğince ödemelerin öncelikle asıl alacaktan düşülebilmesi için, borçlunun faiz ve masrafları ödemede gecikmemiş olması zorunludur. Anılan hükmün uygulanabilmesi, takip talepnamesinde ayrıca istenilmesi koşuluna bağlı olmayıp işlemin memurlukça re'sen ve sözü edilen hükme uygun biçimde yapılması zorunludur.

DAVA : Mahalli mahkemesinden verilen merci kararının müddeti içinde temyizen tetkiki alacaklı vekili tarafından istenmesi üzerine bu işle ilgili dosya mahallinden daireye gönderilmiş olmakla okundu ve gereği görüşülüp düşünüldü:

KARAR : Sair temyiz itirazları yerinde değil ise de;

Hukuk Genel Kurulunun 27.9.2000 tarih ve 2000/12-1148 esas, 2000/1193 karar sayılı ilamında da vurgulandığı üzere, B.K.nun 84. maddesi gereğince ödemelerin öncelikle asıl alacaktan düşülebilmesi için, borçlunun faiz ve masrafları ödemede gecikmemiş olması zorunludur. Anılan hükmün uygulanabilmesi takip talepnamesinde ayrıca istenilmesi koşuluna bağlı olmayıp işlemin memurlukça re'sen ve yukarıda açıklanan hükme uygun biçimde yapılması zorunludur. Mercice yaptırılan bilirkişi incelemesi sonunda düzenlenen rapor yukarıda açıklanan ilkelere uygun değildir. O halde, B.K.nun 84. maddesi kendiliğinden uygulanarak hesaplama yapılması ve kalan borçla ilgili şikayetin buna göre değerlendirilmesi gerekirken, yasaya uygun görülmeyen rapor esas alınıp yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsizdir.

SONUÇ : Alacaklı vekilinin temyiz itirazlarının kısmen kabulü ile merci kararının yukarıda yazılı nedenlerle İİK. 366 ve HUMK. 428. maddeleri uyarınca ( BOZULMASINA ), 30.12.2003 gününde oybirliğiyle karar verildi.




T.C.

YARGITAY

12. HUKUK DAİRESİ

E. 2002/1073

K. 2002/2461

T. 7.2.2002

• BAKİYE ALACAĞIN HESAPLANMASI ( Ödemelerin Öncelikle Faize Mahsubu Talebinin Kabulü )

• FAİZE MAHSUP EDİLMESİ ( Bakiye Alacağın Hesaplanmasında Ödemelerin Öncelikle Faize Mahsubu Talebinin Kabulü )

• TAKİP TALEPNAMESİ ( Bakiye Alacağın Hesaplanmasında Ödemelerin Öncelikle Faize Mahsubu Talebi-Takip Talepnamesinde Ayrıca İstenilmesine Gerek Olmaması )

818/m 84/1

ÖZET : Alacaklı vekilinin İcra Dairesine başvurarak bakiye alacağın hesaplanmasında BK. 84 maddesinin nazara alınmasını ve ödemelerin öncelikle faize mahsup edilmesini talep ettiği başvurunun değerlendirilmesi için takip talepnamesinde ayrıca istenilmesi gerekli olmayıp, anılan madde memurlukça re'sen uygulanmalıdır.

DAVA : Yukarıda tarih ve numarası yazılı merci kararının müddeti içinde temyizen tetkiki Alacaklı vekili tarafından istenmesi üzerine bu işle ilgili dosya mahallinden daireye gönderilmiş olmakla okundu ve gereği görüşülüp düşünüldü :

KARAR : Alacaklı vekilinin İcra Dairesine başvurarak bakiye alacağın hesaplanmasında BK 84 maddesinin nazara alınmasını ve ödemelerin öncelikle faize mahsup edilmesinin talep ettiği memurlukça takip talepnamesinde, anılan konuda bir istek bulunmadığı için, alacaklı talebinin red edildiği ve şikayet üzerine de mercice de aynı doğrultunda hüküm tesis edildiği görülmektedir. Borçlar Kanunu 84/l. Maddesine maddesine dayalı bu başvurunun değerlendirilmesi için takip talepnamesinde ayrıca istenilmesi gerekli olmayıp, anılan madde memurlukça re'sen uygulanmalıdır. Dairemizin öteden beri süreklilik arzeden uygulaması bu yöndedir. O halde, mercice şikayetin kabülu yerine reddi isabetsizdir.

SONUÇ : Alacaklı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile merci kararının yukarıda yazılı nedenlerle İİK.366. ve HUMK.428. maddeleri uyarınca ( BOZULMASINA ), 7.2.2002 gününde oybirliğiyle karar verildi.



T.C.

YARGITAY

15. HUKUK DAİRESİ

E. 2006/7591

K. 2007/693

T. 7.2.2007

• İCRA DOSYASINA YAPILAN KISMİ ÖDEMELER ( Borçlu Faiz ve Masrafları Ödemedikçe Ana Paraya Mahsup Edilemeyeceği - Uygulanması İçin Alacaklının Talebine Gerek Bulunmadığı )

• BORÇLUNUN İCRA DOSYASINA TAKSİTLE YAPTIĞI ÖDEMELER ( Faiz ve Masraflar Ödenmedikçe Ana Paraya Mahsup Edilemeyeceği - Uygulanması İçin Alacaklının Talebine Gerek Bulunmadığı )

• BORCUN FAİZİ VE MASRAFLAR ( Ödemedikçe Borçlunun İcra Dosyasına Yaptığı Ödemelerin Ana Paraya Mahsup Edilemeyeceği )

818/m. 84


ÖZET : Mahkemece hükme esas alınan bilirkişi raporunda davacı tarafından icra dosyasına yapılan ödemeler ana paradan tenzil olunmak suretiyle sonuca varılmıştır. Oysa Borçlar Kanunu'nun 84. maddesi uyarınca borçlu faiz ve masrafları tediyeden gecikmiş değilse kısmen icra eylediği ödemeyi resulmale mahsup edebilir. Borçlu faiz ve masrafları ödemedikçe kısmi ödemeler ana paraya mahsup edilemez. Bu maddenin uygulanması için alacaklının talebine gerek yoktur.

DAVA : Yukarıda tarih ve numarası yazılı hükmün temyizen tetkiki davalılar vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla dosyadaki kağıtlar okundu gereği konuşulup düşünüldü:

KARAR : Dava, icra takibinde istenen alacak miktarınca borç bulunmadığının tesbitine ilişkin olup, mahkemece davanın kısmen kabulüne dair verilen karar davalılar vekilince temyiz edilmiştir.
Mahkemece hükme esas alınan bilirkişi raporunda davacı tarafından icra dosyasına yapılan ödemeler ana paradan tenzil olunmak suretiyle sonuca varılmıştır. Oysa Borçlar Kanunu'nun 84. maddesi uyarınca borçlu faiz ve masrafları tediyeden gecikmiş değilse kısmen icra eylediği ödemeyi resulmale mahsup edebilir. Borçlu faiz ve masrafları ödemedikçe kısmi ödemeler ana paraya mahsup edilemez ( HGK. 09.10.2002 gün 2002/12-709 E. 2002/781 K., 12. H.D.nin 09.03.2004 gün 2004/170-5383 sayılı kararları ). Bu maddenin uygulanması için alacaklının talebine gerek yoktur. Öte yandan takip dosyasında yapılan taksitlendirmeye ilişkin anlaşmada ödemelerin doğrudan doğruya ana paradan mahsup olunacağına dair bir açıklamaya yer verilmemiştir. Bu durumda mahkemece yapılacak iş, kısmi ödemelerin öncelikle faiz ve masraflardan düşülmek suretiyle borcun bilirkişiden alınacak ek raporla saptanması ve taksit anlaşmasında kabul edilen ilk takip tarihi itibariyle gerçekleşen faiz tutarı da gözetilerek davanın karara bağlanmasından ibarettir. Mahkemece bu hususlar üzerinde durulmadan yasanın ve taahhütnamenin yorumunda hataya düşülerek yazılı şekilde hüküm kurulması doğru olmamış, kararın bozulması uygun bulunmuştur.

SONUÇ : Yukarıda açıklanan sebeplerle temyiz itirazlarının kabulüyle hükmün temyiz eden davalılar yararına BOZULMASINA, ödediği temyiz peşin harcının istek halinde temyiz eden davalılara geri verilmesine, 07.02.2007 gününde oybirliğiyle karar verildi.




T.C.

YARGITAY

12. HUKUK DAİRESİ

E. 2005/20859

K. 2005/23988

T. 5.12.2005

• İCRA DOSYASINA YAPILAN KISMİ ÖDEMELERİN MAHSUP YÖNTEMİ ( Öncelikle Faiz Masraflardan Düşülerek Tasfiye Edilmesi Yasadan Doğan Bir Zorunluluk Olup Bu Uygulamanın Gerçekleştirilmesi Alacaklının Talebine Bağlı Olmadığı )

• FAİZ MASRAFLARI ( İcra Dosyasındaki Borç Karşılığı Yapılan Kısmi Ödemelerin Öncelikle Faiz Masraflardan Düşülerek Tasfiye Edilmesi Yasadan Doğan Bir Zorunluluk Olup Bu Uygulamanın Gerçekleştirilmesi Alacaklının Talebine Bağlı

818/m. 84

2004/m.71


ÖZET : İcra dosyasındaki borç karşılığı yapılan kısmi ödemelerin öncelikle faiz masraflardan düşülerek tasfiye edilmesi yasadan doğan bir zorunluluk olup, bu uygulamanın gerçekleştirilmesi alacaklının talebine bağlı değildir.

DAVA : Yukarıda tarih ve numarası yazılı mahkeme kararının müddeti içinde temyizen tetkiki alacaklı vekili tarafından istenmesi üzerine bu işle ilgili dosya mahallinden daireye gönderilmiş olmakla okundu ve gereği görüşülüp düşünüldü:

KARAR : Borçlunun İİK'nın 71. madde koşullarında dosya borcunun ödendiğinden bahisle icra mahkemesine yaptığı başvuru sonucunda, mahkemece ödeme belgelerindeki borcun ana paradan mahsubu sonucu takibin iptaline karar verilmesi doğru görülmemiştir. Zira uygulaması talebe bağlı olmayan BK 84. maddesi nazara alınarak ödeme tarihleri itibariyle dosya borcunun ulaştığı, miktar tesbit edilmeli ve ödemelerin öncelikle faiz ve masraflardan düşülmesi suretiyle bakiye dosya borcu olup olmadığı tesbit edilmelidir. Anılan madde hükmüne aykırı biçimde ve yazılı şekilde sonuca gidilmesi doğru olmadığından mahkeme kararının bozulması gerekmiştir.

SONUÇ : Alacaklı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile mahkeme kararının yukarıda yazılı nedenlerle İİK 366. ve HUMK 428. maddeleri uyarınca ( BOZULMASINA ), 05.12.2005 gününde oybirliğiyle karar verildi.