Adalet Bakanlığı Konkordato Komiserliği Temel Eğitim Kitabı

[Özgür KOCA]

    Facebook'da Paylaş Twitter'da Paylaş

Adalet Bakanlığı Konkordato Komiserliği Temel Eğitim Kitabı

ÖNSÖZ

Ekonomik refahın sağlanması ve toplumsal tabana yayılmasında hukuk ve ekonomi birbirini tamamlayan iki önemli çalışma alanıdır.

Bir ülkede ekonomik faaliyetlerin sürdürülebilir kılınmasının temelinde yer alan güven ve istikrarı destekleyen unsurlardan biri de öngörülebilir, sonuçları kestirilebilir bir hukuk sistemidir.

Hukuku; öngörülebilir, ölçülebilir bir değer haline getiren de adil ve etkin işleyen yargı sistemidir.Yargı sisteminin kalitesi, hızı, ihtilafların çözümünde ihtiyaçlara cevap verme kapasitesi yatırım ortamını geliştirmenin temel şartları arasındadır.Yatırım ortamının iyileştirilmesi, yargı sisteminin işleyiş kalitesi yanında hızı, sözleşmelerin icrasındaki etkinliği ve gücüyle yakından ilişkilidir.

Ülkemizde yatırım ortamının daha da iyileştirilmesi amacıyla oluşturulan Yatırım Ortamının İyileştirilmesi Koordinasyon Kurulu (YOİKK) uzun süredir çalışmalarını sürdürmektedir.

Bu çalışmalar sonucunda kurulan komitelerden olan Yatırım Ortamı Mevzuatı ve Hukuksal Süreçler Teknik Komitesi Bakanlığımız başkanlığında çalışmalarına devam etmektedir.

Bakanlığımız tarafından yürütülen ve yatırım ortamının iyileştirilmesi amacına hizmet eden çalışmaların sonucunda 7101 sayılı İcra ve İflas Kanunu ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun TBMM tarafından 2018 yılında çıkarılmıştır. Bu  kanun  ile  iflasın  ertelenmesi  kurumu  yürürlükten  kaldırılmış  ve konkordato kurumunun  etkinleştirilmesini  ve  işlevsel  bir  yapıya  kavuşturulmasını amaçlayan düzenlemeler yapılmıştır. Yasa değişiklikleri ile birlikte uygulaması ön plana çıkan ve mali yapısı bozulan şirketler açısından başvurulan önemli bir kurum haline gelen konkordato basit tanımıyla, borçlunun, borçlarını ödemekten acze düştüğü veya vadesinde ödeyemeyeceğinin açık olduğu durumlarda, kendisinin ya da alacaklısının başvurabildiği, borçların ödenebilmesi ve borçlunun iflastan kurtulabilmesi için planlanan bir ödeme projesi olarak da adlandırılabilir.

Ülkemizde 2003 yılından bu yana uygulanan iflasın ertelenmesi kurumu hem alacaklıların hem de borçlunun hak ve menfaatlerinin istenen düzeyde korunmasına hizmet edememiştir.İflasın ertelenmesi kurumunun işleyişinde alacaklıların süreçte herhangi bir şekilde söz sahibi olamaması, sürecin borçlu ve mahkeme arasında yürütülmesi iki tarafta da memnuniyetsizlik oluşturmuş, mahkemelerin uzun sürmesine neden olmuştur.

İflasın  ertelenmesi  kurumu  alacaklılara  karşı  borçlu  sermaye  şirketlerini koruyan hükümler de içermekteydi. İflasın ertelenmesine karar verilmesiyle birlikte borçlu aleyhine tüm icra takipleri durmakta, alacaklılar iflas erteleme süresince icra dairelerinde haciz yoluna başvuramamakta ve alacaklarını tahsil edememekteydi.

Yapılan  düzenlemeyle  alacaklılar  ile  borçlunun  eşit  olarak  yapacakları bir müzakere sonrasında anlaşmaları ve bu anlaşmanın mahkemece tasdiki esasına dayanan konkordato kurumunun anlaşmazlıklarda daha etkin çözüm sunacağı açıktır.

İflasın ertelenmesi kurumunun aksine alacaklıların da söz ve oy hakkının olacağı şekilde yeniden düzenlenen konkordato kurumu ile borçlunun ticari faaliyetinin devamı, alacaklının da alacaklarına kavuşabilmesi için gerekli tedbirler de geliştirilmiş olup işçi ve nafaka alacakları kapsam dışında tutularak süreçte sosyal yönü daha ağır basan alacakların da tahsili imkanı gözetilmiştir.Borçlunun  borca  batık  olmadan,  riski  kendisi  öncesinden  planlayarak  ve mahkemenin kontrolü ve denetimi ile komiserlerin gözetiminde tamamen ayakta tutularak şirket faaliyetlerine devam edebilmesini sağlamayı amaçlayan konkordato sürecinin, etkin, verimli ve düzenli bir şekilde yürütülmesi, hiç şüphesiz konkordato komiserlerin yetkinliği ile de doğrudan ilgilidir.

Bu kapsamda, yapılan yasal değişiklik ile komiserlerin bu görevi yapabilmek için öncelikle usul ve esasları Bakanlığımızca belirlenen komiserlik eğitimini almaları zorunlu hale gelmiştir.

Bu  çalışma  ile,  komiserlerin  konkordato  alanındaki  bilgi  düzeylerinin  ve yetkinliklerinin artırılması amacıyla Bakanlığımızca izin verilen eğitim kuruluşlarının gerçekleştirecekleri eğitimlerde başvurabilecekleri; komiserlik görevinin ifası sırasında ihtiyaç  duyulan  temel  bilgileri  içeren  bir  kaynak  kitap  ihtiyacının  karşılanması amaçlanmıştır.

Konkordato Komiserliği Temel Eğitim Kitabı,komiserlerin görevleriniyaparken temel düzeyde edinmeleri gereken bilgilere; örnek olaylara, tutanak ve raporlara yer veren bir eser olarak hazırlanmıştır.Yayıma hazırlanmasında emeği geçen herkese teşekkürlerimi sunar, bu kitabın yararlanıcılarına ve uygulamaya faydalı olmasını temenni ederim.

Abdulhamit GÜL
Adalet Bakanı

SUNUŞ

Bütün hukuk sistemlerinde yürürlükteki normlar ile hedeflenen amaca ulaşmakta güçlükler  yaşanması  halinde  daha  işlevsel  ve  sorunların  çözümünü  sağlayacak düzenlemelerin yürürlüğe konulması kaçınılmazdır.

Hukuk sistemimizde uzun süredir yürürlükte olan iflas erteleme kurumunun ihtiyaca cevap vermemesi nedeniyle 15/03/2018 tarihinde yayımlanarak yürürlüğe giren 7101 sayılı  İcra ve İflas Kanunu ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun ve 19/12/2018 tarihli 7155 sayılı  Kanun ile 2004 sayılı İcra ve İflas Kanununda önemli değişiklikler yapılmış olup iflas erteleme kurumu kaldırılarak konkordato kurumu daha ayrıntılı şekilde düzenlenmiştir.

İcra ve İflas Kanununda yapılan değişiklikler ile konkordato komiserlerinin bilirkişilik  bölge  kurulları  tarafından  oluşturulan  komiser  listesinden  seçileceği, listeye kayıt için Bakanlığımız tarafından izin verilen kurumlardan alınacak eğitimin tamamlanmış olmasının zorunlu olacağı, konkordato komiserinin nitelikleri, eğitimi, eğitim verecek kurumlar ve eğitimden muaf tutulacaklar ile komiserliğe ilişkin diğer hususların yine Bakanlığımızca yürürlüğe konulan yönetmelikle belirleneceği hususları düzenleme altına alınmıştır.Bu çerçevede, 30/01/2019 tarih ve 30671 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Konkordato Komiserliği ve Alacaklılar Kuruluna Dair Yönetmelik kapsamında "Komiserlik Eğitimi" başlığı altında, temel eğitim ve yenileme eğitimi, komiserlik eğitiminden muaf tutulacaklar, eğitim kuruluşlarına izin verilmesi ve izin süresinin uzatılması, bilgi verme yükümlülüğü ve eğitim kuruluşuna verilen iznin iptali ile denetimi gibi hususlara yer verilmiştir.

Öte yandan, 26/6/2019 tarihli Konkordato Komiserliği Temel Eğitiminin Usul ve Esaslarını düzenleyen 171 sayılı Bakanlığımız Genelgesi ile de, komiserlik eğitimi alacak kişilerin nitelikleri, temel eğitimde uygulanacak yöntem, temel eğitimdeki asgari ders saati, temel eğitim müfredatında yer alacak ders konuları ile temel ve yenileme eğitiminden muaf tutulacaklara ilişkin koşullar; komiserlik eğitimi verecek kuruluşlarda ve eğitimcilerde aranacak nitelikler belirlenmek suretiyle komiserlik temel eğitiminin kapsamı ile usul ve esasları düzenlenmiştir.

Tüm bu düzenlemelerin amacı konkordato kurumunun etkin, düzenli ve verimli bir şekilde işleyebilmesi ve komiserlerin yetkinliğinin artırılmasını sağlamaktır. İflas erteleme müessesesi yerine tekrar uygulaması başlayan konkordatonun uygulanması sırasında ortaya çıkan eksiklik ve aksaklıklar gözlemlenerek kurumun amacına uygun bir şekilde işleyebilmesi için koşulları ve denetim standartları önceden belirlenen bir komiserlik eğitimine ihtiyaç olduğu anlaşılmıştır.

Yukarıda ifade edilen mevzuat değişiklikleri öncesinde, konkordato komiserlik eğitimi, isteyen her kuruluşça, herhangi bir izin yahut düzenlemeye tabi olmaksızın, kendilerince belirlenen konu başlıklarında ve yine kendilerince belirlenen ders saati  üzerinden herhangi bir standart düzeyi ve eğitimcilerin niteliği belirlenmeksizin verilmiştir. Bu eğitimlerde,  müşterek bir eğitim standardından bahsetmek mümkün olmadığı gibi eğitimlerin yeterlilik denetimine açıklığı da sağlanamamıştır.

Bakanlığımız  tarafından  çıkarılan Yönetmelik  ve  Genelge  ile  konkordato komiserliği yapacak kişiler yönünden olduğu kadar bu eğitimi verecek kurum ve kuruluşlar yönüyle de sahip olunması gerekli nitelikler ve koşullar belirlenmiştir.Konkordato komiserliği yapmak isteyenler için ihtiyaç duydukları temel bilgileri kazanmalarını amaçlayan komiserlik eğitimlerinde belli bir standardın sağlanması ve kaynak eğitim materyali ihtiyacının karşılanmasına yönelik olarak hazırlanan bu çalışmanın uygulamaya faydalı olmasını temenni ediyor, kitabın yayıma hazırlanmasında emeği geçen herkese ayrı ayrı teşekkür ediyorum.

Hakan ÖZTATAR
Hukuk İşleri Genel Müdürü

Adalet Bakanlığı Konkordato Komiserliği Temel Eğitim Kitabı