BORÇLUNUN İCRA DOSYASINDAKİ MUVAFAKAT BEYANININ HACİZDEN ÖNCE OLMASI (

[Deniz034]

Facebook'da Paylaş Twitter'da Paylaş

T.C.
YARGITAY
12. HUKUK DAİRESİ
E. 2015/24174
K. 2016/1687
T. 21.1.2016
* BORÇLUNUN İCRA DOSYASINDAKİ MUVAFAKAT BEYANININ HACİZDEN ÖNCE OLMASI ( Maaş Haczine Verilen Muvafakatin Geçersizliği Nedeniyle İptali İstemi - Borçluya Ait Maaşın En Az 1/4 'ünün Haczinin Zorunlu Olduğu/Haczedilen Bedelin Borçlunun Aldığı Aylık Maaşının Tamamına Oranlanarak 1/4 Oranının Aşılmadığının Belirlenmesi Halinde Şikayetin Reddedileceği )
* MAAŞ HACZİNE VERİLEN MUVAFAKATİN GEÇERSİZLİĞİ NEDENİ İLE İPTALİ TALEBİ ( Borçlunun Muvafakat Beyanı Maaş Haczinden Önce Olduğundan Geçersiz Olduğu - Borçluya Ait Maaşın En Az 1/4 'ünün Haczinin Zorunlu Olduğu/1/4 Oranının Aşıldığının Tespit Edilmesi Halinde İse Her Ay Kesilen Bedelin Borçlunun Bir Aylık Tam Maaş Miktarından Çıkarılarak Kalan Maaş Tutarının Borçlu ve Ailesinin Geçinmesine Yeterli Olup Olmadığı Değerlendirilerek Geçinebileceği Aylık Maaş Miktarı Belirlenerek Karar Verileceği )
* BORÇLUNUN MAAŞININ 1/4' ÜNDEN FAZLASINA HACİZ KONULMASI ( Her Ay Kesilen Bedelin Borçlunun Bir Aylık Tam Maaş Miktarından Çıkarılarak Kalan Maaş Tutarının Borçlu ve Ailesinin Geçinmesine Yeterli Olup Olmadığı Değerlendirileceği - Geçinebileceği Aylık Maaş Miktarının Gerektiğinde Bilirkişi İncelemesi Yapılarak Karar Verilmesi Gerektiği )
* MAAŞ ÜZERİNE BİRDEN FAZLA HACİZ KONULMASI ( Maaş Üzerinde Birden Fazla Haciz Varsa Sıraya Konulacağı - Sırada Önce Olan Haczin Kesintisi Bitmedikçe Sonraki Haciz İçin Kesintiye Geçilemeyeceği )
* KISMEN HACZİ MÜMKÜN OLAN MAAŞ VE ÜCRETTEN BORÇLU VE AİLESİNİN GEÇİNMESİ İÇİN LÜZUMLU OLAN MİKTAR İNDİRİLDİKTEN SONRA KALAN KISMIN HACZEDİLMESİ ( Miktarın Maaş ve Ücretin 1/4'ünden Az Olamayacağı - Borçlunun Maaş veya Ücretinin 1/4'ü Her Durumda Haczedebileceği/Ücretin Tamamı Borçlu ve Ailesinin Geçinmeleri İçin Yeterli Olmasa Bile İcra Memurunun Bunun 1/4'ünü Haczetmek Zorunda Olduğu )
2004/m. 83
ÖZET : Borçlu maaş haczine verdiği muvafakatın geçersiz olduğunu, maaşından aynı anda üç ayrı icra kesintisi yapılmakta olduğunu, kesintilerden sonra kalan bedelin eşi ve çocuklarına bakıp geçinmesinin mümkün olmadığını ileri sürerek muvafakatin geçersizliği nedeni ile iptaline karar verilmesi istemi ile icra mahkemesine başvurmuştur.
Kısmen haczi mümkün olan maaş ve ücretten, borçlu ve ailesinin geçinmesi için icra müdürünce lüzumlu olarak takdir edilen miktar indirildikten sonra kalan kısmın haczi mümkündür. Miktarın, maaş ve ücretin 1/4'ünden az olamayacağı belirtilmiştir. Borçlunun maaş veya ücretinin 1/4'ü her durumda haczedebilir. Ücretin tamamı borçlu ve ailesinin geçinmeleri için yeterli olmasa bile, icra memuru, bunun 1/4'ünü mutlaka haczetmek zorundadır.
Maaş üzerinde birden fazla haciz varsa sıraya konulur. Sırada önce olan haczin kesintisi bitmedikçe, sonraki haciz için kesintiye geçilemez.
Memur olan borçlunun icra dosyasındaki muvafakat beyanı maaş haczinden önce olduğundan geçersizdir. Borçluya ait maaşın en az 1/4 'ünün haczi zorunlu olduğuna göre, haczedilen bedelin borçlunun aldığı aylık maaşının tamamına oranlanarak, 1/4 oranının aşılmadığının belirlenmesi halinde şikayetin reddine, 1/4 oranının aşıldığının tespit edilmesi halinde ise her ay kesilen bedelin borçlunun bir aylık tam maaş miktarından çıkarılarak, kalan maaş tutarının borçlu ve ailesinin geçinmesine yeterli olup olmadığı değerlendirilerek, geçinebileceği aylık maaş miktarı, gerektiğinde bilirkişi incelemesi yapılarak saptanıp karar verilmelidir.
Muvafakatin geçersizliği haczin kaldırılması için başlıbaşına bir neden sayılmaz. Birden fazla takip dosyasından aynı anda kesinti yapılıyor olması halinde ise, sırada önde olan haczin kesintisi bitmedikçe sonraki haczin kesintisine başlanamaz. Ancak birden fazla haczin aynı anda borçlu maaşından kesilmesi tüm hacizlerin kaldırılmasını gerektirmez. Aynı anda farklı icra dosyalarından konulan maaş hacizlerinden hangisinin önceki tarihli olduğunun tespiti ile diğer hacizlerin kesintisinin durdurulup sıraya alınmasına karar verilmesi gerekir.
DAVA : Yukarıda tarih ve numarası yazılı mahkeme kararının müddeti içinde temyizen tetkiki alacaklı tarafından istenmesi üzerine bu işle ilgili dosya mahallinden daireye gönderilmiş olup, dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve dosya içerisindeki tüm belgeler okunup incelendikten sonra işin gereği görüşülüp düşünüldü:
KARAR : Borçlu vekili, borçlunun maaş haczine verdiği muvafakatın geçersiz olduğunu, müvekkilinin maaşından aynı anda üç ayrı icra kesintisi yapılmakta olduğunu, 7.000,00 TL maaş aldığını, 6.500,00 TL'nın hacizler nedeni ile kesilmekte olduğunu, kalan 500,00 TL ile eşi ve çocuklarına bakıp geçinmesinin mümkün olmadığını ileri sürerek muvafakatin geçersizliği nedeni ile iptaline karar verilmesi istemi ile icra mahkemesine başvurmuştur.
Mahkemece, borçlunun hür iradesi ile muvafakat ettiğinden bahisle şikayetin reddine karar verilmiş, borçlunun temyiz istemi üzerine, karar, Dairemizin 2014/.... K. sayılı ve 27.05.2014 tarihli ilamı ile bozulmuş, Dairemizin bozma ilamında; muvafakatin geçersiz olduğu belirtildikten sonra, İİK'nun 83. maddesinin 1. ve 2. fıkraları ve ilamda vurgulanan ilkeler nazara alınmak suretiyle, gerektiğinde bilirkişiden mütalaa alınarak oluşacak sonuca göre bir karar vermek gerekirken yazılı şekilde hüküm tesisinin isabetsiz olduğu belirtilmiştir. Mahkemece, Dairemizin bozma ilamına uyularak yeniden yapılan yargılama sonunda; "borçlunun almakta olduğu maaşı üzerinde birden çok icra dosyasından haciz bulunduğu ve hacizlerin sıraya konulduğu, şikayete konu icra dosyasından önde olan hacizlerin kesintisi bitmedikçe sonraki haciz için kesintiye geçilemeyeceği anlaşıldığından haczin kaldırılmasına" karar verilmiş, hüküm alacaklı tarafından temyiz edilmiştir.
Dairemizin 2014/12552 E., 2014/15087 K. sayılı bozma ilamında da belirtildiği gibi, İİK.nun 83. maddesi gereğince kısmen haczi mümkün olan maaş ve ücretten, borçlu ve ailesinin geçinmesi için icra müdürünce lüzumlu olarak takdir edilen miktar indirildikten sonra kalan kısmın haczi mümkündür. Ancak aynı maddenin 2.fıkrasında haczedilecek miktarın, maaş ve ücretin 1/4'ünden az olamayacağı belirtilmiştir.
Ayrıca, Kanun, borçlunun maaş veya ücretinin 1/4'ünün her durumda haczedebileceğini hükme bağlamıştır. Buna göre, ücretin tamamı borçlu ve ailesinin geçinmeleri için yeterli olmasa bile, icra memuru, bunun 1/4'ünü mutlaka haczetmek zorundadır. İcra memuru haczedeceği miktarın azami sınırını belirlerken, borçlunun ve ailesinin ihtiyacını göz önünde bulunduracaktır. İcra memuru, bu takdiri kendisi yapabileceği gibi bunun için bilirkişiye de başvurabilir.
İİK'nun 83/2. maddesinde yer alan yasal düzenlemeye göre, maaş üzerinde birden fazla haciz varsa sıraya konulur. Sırada önce olan haczin kesintisi bitmedikçe, sonraki haciz için kesintiye geçilemez.
Somut olayda, memur (doktor) olan borçlunun icra dosyasındaki muvafakat beyanı maaş haczinden önce olduğundan İİK'nun 83/a maddesi hükmüne göre geçersizdir. Bu muvafakat beyanı esas alınarak verilen haciz kararına dayanılarak, şikayet konusu ... İcra Müdürlüğünün 2013/882 Esas numaralı takip dosyası ile ilgili olarak borçlunun maaşından her ay 3.000,00 TL kesilmektedir. Borçlunun maaşında bundan başka ... 5. İcra Müdürlüğü'nün 2011/8610 Esas numaralı ve ... İcra Müdürlüğü'nün 2012/9386 Esas numaralı takip dosyalarından konulan hacizler nedeni ile de aynı anda kesinti yapıldığı görülmektedir.
Borçluya ait maaşın İİK'nun 83/2. maddesine göre en az 1/4 'ünün haczi zorunlu olduğuna göre, mahkemece, haczedilen 3.000,00 TL'nın borçlunun aldığı aylık maaşının tamamına oranlanarak, 1/4 oranının aşılmadığının belirlenmesi halinde şikayetin reddine, 1/4 oranının aşıldığının tespit edilmesi halinde ise 3.000,00 TL'nin borçlunun bir aylık tam maaş miktarından çıkarılarak, kalan maaş tutarının borçlu ve ailesinin geçinmesine yeterli olup olmadığı değerlendirilerek, geçinebileceği aylık maaş miktarı, gerektiğinde bilirkişi incelemesi yapılarak saptanıp sonucuna göre şikayete konu icra dosyasında yapılan maaş haczi yönünden bozma ilamında belirtilen ilkeler uyarınca bir karar verilmelidir.
Diğer taraftan, muvafakatin geçersizliği somut olayın özelliği bakımından haczin kaldırılması için başlıbaşına bir neden sayılmaz. Bunun gibi, birden fazla takip dosyasından aynı anda kesinti yapılıyor olması halinde ise, sırada önde olan haczin kesintisi bitmedikçe sonraki haczin kesintisine başlanamaz. Ancak birden fazla haczin aynı anda borçlu maaşından kesilmesi tüm hacizlerin kaldırılmasını gerektirmez. Mahkemece aynı anda farklı icra dosyalarından konulan maaş hacizlerinden hangisinin önceki tarihli olduğunun tespiti ile diğer hacizlerin kesintisinin durdurulup sıraya alınmasına karar verilmesi zorunludur.
Mahkemece, Dairemizin bozma kararına uyulduğuna göre, bozma ilamı uyarınca belirtilen ve yukarda da aynen tekrarlanan ilkelere göre inceleme yapılıp gerektiğinde bilirkişi incelemesi yaptırılarak oluşacak sonuca göre karar verilmesi gerekirken, bozma gerekleri yerine getirilmeden eksik incelemeye dayalı olarak şikayetin kabulü yönünde hüküm tesisi isabetsizdir.
SONUÇ : Alacaklının temyiz itirazlarının kabulüyle mahkeme kararının yukarda yazılı sebeplerle İİK'nun 366 ve HUMK'nun 428. maddeleri uyarınca BOZULMASINA, peşin alınan harcın istenmesi halinde iadesine, ilamın tebliğinden itibaren 10 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 21.01.2016 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.